İnternet Kafe Kısır Döngüsü: Dale Don Dale & Papi Chulo & Sientello & Gasolina
dale don dale - papi chulo - sentelo - gasolina; sözlük yazarlarını yakından ilgilendiren 4 tane şarkı. şimdi ben sizin "ne alaka yaaaa, bize ne o şarkılardan the nights of wonder'cığım, şurda yaptığın boş muhabbetlerle kafamızı skiyosun, iki dakika dur da kafamızı dinleyelim, ekşi de iyice zıvanadan çıktı, ah sedat ah her önüne geleni alırsan olacağı bu işte. mutlusundur şimdi." dediğinizi duyar gibiyim. ben de size "bu sözlüğün tavşanı ben miyim ulan, iki dakika derdimi anlatamadan hemen gıyabımda goygoya başladınız. az durun da dinleyin, bişey biliyoruz da konuşuyoruz." diyerek açıklamaya geçiyorum,
baştaki ufak pürüzü tatlıya bağladığımıza göre başlayabilirim, şimdi burada fularlı sözlük yazarlarının gülerken ofiste sandalyeden düşmelerine ya da ortamlarda benim fuck buddy'm var diye atıp tutmalarına aldanmayın arkadaşlar. edebiyattan sanattan en süpersonik ben anlarım havalarına, en bombastik kızlarla/çocuklarla ben çıkıyorum diye şekil kasmalarına prim vermeyin. bakmayın paris'i, londra'yı en çok ben geziyorum avrupa'yı bana soracaksınız ayaklarına. bakmayın bunların sanki mit'den, sanki oxford'dan mezun olmuş gibi kasım kasım kasılmalarına,
bunlaaaaaar çok değil daha 15-20 sene evvel bu 4 şarkıyla sokaklarda, düğünlerde, internet kafelerde mal mal zıplıyorlardı.
papi chulo (comolokko)
hepinizin içi kıpır kıpır oldu dimi lan, eski günlerdeki gibi özgürce zıplamak geldi içinizden ama okuduğunuz kierkegaard kitapları, her gün kullandığınız skala, tandans, farkındalık gibi kelimeler, izlediğiniz cosmos a spacetime odysey belgeseli buna izin vermiyor dimi? kurtulun artık bu görünmez prangalardan, koşun özgürlüğünüze.
en büyük silahımı tabii ki sona sakladım, buna da içi kıpır kıpır olmayan varsa gerçekten ona diyecek sözüm yok, dilediği kadar havasını basabilir.
- masa 7 yarım saat uzatır mısın abi
- sis atmak yok oç.
- ch4 2ci köy metin var yardıma gelecek var mı
- silah şifresi bilen var mı
kafamda bu ortamı canlandıran hatıra dolu şarkıdır kendisi
eşittir çocukluğum dedirten dörtlü. 2000'ler ne güzeldi ya bunları dinledikçe hem onlara özlem duyuyorum hem de uzun zamandır yüzümde var olmayan gülümseme az bir süre için de olsa geri geliyor yüzüme. aklıma beyblade falan geliyor. özlüyorum ya. ne diyeyim? o zamanlar şimdiki gibi bok değildi, şimdiki gibi mutsuz değildim, değildik. ayrıca ne güzel şarkılar vardı ya. artık onlar da yok :((( oh 2000's!
gasolina :
daddy yankee parçasıdır. 2004 yılında universal'ın güney amerika'daki reggaeton operasyonlarını yürüten machete'den, kosta rika label'ı el cartel ile ortak çıkartılan barrio fino albümünde yer almış, albümün en dikkat çeken işi olmuştur.
gasolina için ilk "worldwide" reggaeton hiti dersek pek de abartmış olmayız. tarzı abd'ye ve oradan tüm dünyaya yaydığı ve bunu "cheesy" bir yolla yaptığı için reggaeton sahnesi, özellikle porto riko'daki kesim daddy yankee'den epey nefret eder.
parçadaki "a mi me gusta la gasoline, dame más gasoline" kosta rika'da epey tanınmış bir sokak deyimi olup, "i like gasoline, give me more gasoline" olarak çevirilebilir.
not : gasolina'nın bulunduğu albüm barrio fino, abd'deki 1 milyon satışı geçen ilk reggaeton albümü olmuştur. albümde dancehall, rap, salsa, reggae gibi farklı ancak çok da uzak olmayan türlerin birbirine harmanlanmış halleri ayrı ayrı servis edilir.
tam adı "papi chulo... te traigo el mmmm"dir, doğal olarak papi çuulo olarak kısaltılmıştır. yaygın kanının aksine, lorna (ki kendisi tam bir one-hit-wonder örneğidir) papi chulo ile özellikle avrupa'da epey ses getirmiştir. önce 2003 yılında time / sony music italy tarafından piyasaya pompalanmış, gelen başarının devamında ministry of sound tarafından re-release edilmiştir.
o yıllarda avrupa'da eurodance akımının zirveleri yaşanırken (gigi d'agostino gibi isimler listeleri domine etmekle meşguldü) yine bir reggaeton işi papi chulo'nun bu denli sevilmesini, günümüzdeki deep house çılgınlığına da benzetebiliriz. o dönemde internetin çok daha az kullanılmasıyla, tarzlardan ziyade belli başlı parçalar hit oluyor ve insanların bilinç altına işleyene dek sağda solda duyuluyordu.
papi chulo'ya geri dönecek olursak, içinde zekice kullanılmış ve insanı şaşırtan güzel sample'lar bulundurur. bunların ilki caz üstadı herbie hancock'un bring down the birds'ünden alınmıştır (papi chulo'nun 20. saniyesinde başlayan bassline bring down the birds'ten alınmıştır) - aynı parçanın tocadisco tarafından çok ayrı bir parça* içinde sample'lanması herbie hancock'un nasıl bir zamanın ötesinde deha olduğunu kanıtlayan ufak bir ayrıntıdır.
bir diğer sample, parçanın direkt olarak introsunda, ilk saniyesindeki alarm sesidir ve bu ses 1998 yılında house nation tarafından çıkarılan, alman grup 666 tarafından üretilen bir hard house hiti, herkesin sevgilisi alarma'dan alınmıştır.
aynı zamanda, lorna'nın verse girişindeki drum sample james brown'ın funky president parçasından alınmıştır ve cuk oturmuştur.
sentelo (sientelo)
yine 2003 yılındayız, tekrar bir reggaeton / electro kırması hitle beraberiz. o dönemde türkiye'deki insanların reggaeton ile çılgınlar gibi eğlenmesini sağlayan speedy de aynı lorna gibi bir one hit wonder. sientelo haricinde ele avuca dokunan bir işi olmayan speedy'nin bu hiti ona kısa süreliğine şöhreti getirmiş, 2004 yılında virgin tarafından keşfedilmiş ve 2005 yılında, reggaeton'un ekmeğini yağlı ballı yiyen universal tarafından nueva generación adında bir yapılmıştır. albümün sonucu, içinde o dönem zirvede dolaşan daddy yankee ve yaga & mackie gibi isimlerle düetler bulundurmasına rağmen tam bir hayal kırıklığı olmuş ve speedy'nin kısa süren başarılı kariyeri son bulmuştur. daha sonraki yıllarda sir speedy adıyla bir kaç single, 2015'te bir albüm çıkarmış olsa da, tabii ki reggaeton'un o fırtınali hali artık ılık bir esintiye dönüştüğü için, ancak güney amerika'daki lokal kitle tarafından dinlenmekte.
not : sientelo'nun 2003 yılında speedy tarafından radyolara dağıtılan ilk versiyonu esas dinlenmesi gerekendir. (içinde lumidee vokali bulundurmaz ve daha sert bir reggae etkisi vardır)
daddy yankee sayesinde parayı çuvalla değil, kamyonla götürdüğünü fark eden machete / universal'ın piyasaya 1 yıl sonra, 2005'te soktuğu don omar'ın işidir dale don dale.
platinum plağa sahip, electra, atlantic, def jam gibi markalarla çalışmış fabolous'un da parçaya katkısı vardır. don omar, lorna ve speedy gibi one hit wonder olmayı kabul etmemiş ve don dale'nin başarısından sonra king of kings, da hitman ve son olarak the last don 2 ile piyasadaki yerini epey sağlama almıştır.
çok fazla amerikalaştırılmamış, dancehall'dan koparılmamış, kısa bir reggaeton listesiyle bitirelim :
1) lisa m - ja rican jive[1990 / prime]
2) vico c - xplosion[1993 / prime]
3) ninja man - my weapon[1990 / mr. doo]*
4) cutty ranks ?– stick ıt up[1990 / mr. doo]
5) daddy yankee - oh my god[1995 / white lion]
fazlası kafa ütülemekten ileriye giden bir tarz değildir. dancehall'ı yılın her günü her saati reggaeton'a tercih ederim.