İrlanda'nın Bağımsızlığında Çok Büyük Bir Role Sahip İsyan: 1916 Paskalya Ayaklanması
paskalya ayaklanması, askeri olarak ingiliz yönetimine karşı başarısız olmuş bir isyandır. 1916 yılının nisan ayının paskalya pazartesisi'nde düzenlenmiştir. isyan, militan cumhuriyetçilerin irlanda'nın kontolünü ele geçirmek istemesi ve birleşik krallık'tan ayrılma isteği taşıması ile ünlüdür. devrim girişimi 24-30 nisan 1916 tarihleri arasında, irish volunteers üyesi öğretmen ve avukat olan padraig pearse'un ve irish citizen army üyesi james connolly'nin dublin'in kilit noktalarını ele geçirmesi ve bağımsız irlanda cumhuriyeti'nin ingiltere'ye karşı kurulduğunu bildirmesi ile başladı. ingiliz hükümetinin olaya müdahalesi sonucu çoğu sivil yüzlerce insan hayatını kaybetmiştir. 3000 kişi tutuklanmıştır ve 15 kişi (devrimi planlayanlar) idam edilmiştir. içlerinden sadece michael collins kurtulmuş ve ira'nın temellerini atmıştır. bu olay irlanda bagımsızlığında çok büyük öneme sahiptir.
kurşuna dizilerek idam edilenler
paskayla ayaklanması(easter rebellion), 14 nisan 1916’da şu bildirinin okunmasıyla başlamış
"to the people of ireland: irishmen and irishwomen, in the name of god and of the dead generations from which she receives her old tradition of nationhood, ireland, through us, summons her children to her flag and strikes for her freedom."
almanya'nın yolladığı yirmi bin tüfek, on mitralyöz ve beş milyon mermiden oluşan silah yardımının irlanda denizi'ni boylaması, ingiliz ordusunu ve donanmasını meşgul edecek büyük bir alman taarruzunun da gerçekleşmemesi yüzünden başarısız olmuştur.
paskalya ayaklanmasının yine de tamamen başarısızlıkla sonuçlandığını söyleyemeyiz
kelt milliyetçisi aydınların cayır cayır kurşuna dizilmesi irlandalıların milliyetçilik damarını kabartmış, 1919 - 1922 yılları arasında süren irlanda kurtuluş savaşı (bizim kurtuluş savaşımızla aynı zamana denk gelmiş) sonunda krala bağlı kalmak koşuluyla da olsa bağımsızlık kazanılmıştır. bütün iyi niyetine karşın ingiliz diplomasisiyle başa çıkamayarak büyük kahraman cuchulainn'in doğduğu mübarek ulster beldesini büyük britanya'ya kaptıran, bir de üstüne krala bağlılık yemini eden michael collins ve çetesi ile eamon de valera'nın etrafında birleşen muhalifler arasında cereyan eden kısa süreli bir iç savaştan sonra işler tatlıya bağlanmış; fianna fail partisinden taoiseach seçilen eamon de valera 1937'de yılında britanya kralına kibarca kapıyı göstererek ülkesini tam bağımsızlığa kavuşturmuştur.