dün gece ingiliz bir adamla (edebiyatçı/tarihçi bir akademisyen) bira içerken laf lafı açtı ve newton'un color theory'sine (renk teorisi) geldi. meğer adam newton'un ingilizce notlarını, mektuplarını (latince olmayan yazılmış eserlerini yani) bir hayli incelemiş, dil kullanımı açısından öğrencilerine örnek olarak kullanıyormuş.

ne alaka color theory ve dil diyeceksiniz ama, newton kendi notlarında mavi rengi "blue" yerine sürekli "blew" olarak yazmış. üstelik tek noktada değil, tutarlı olarak sürekli.

sabah ayılıp gece neler konuştuğumuzu hatırlayınca, şurada bir düzine örneğine denk geldim

http://www.newtonproject.ox.ac.uk/…alized/natp00006

"for, a mixture of yellow and blew makes green"

"as it happens in the blew flame of brimstone; the yellow flame of a candle; and the various colours of the fixed stars."

"the original or primary colours are, red, yellow, green, blew, and a violet-purple, together with orange, indico, and an indefinite variety of ıntermediate gradations."

blue'nun etimolojisine bakarsanız "blew" ile akrabalığı görülüyor

(anlam olarak değil, yazım olarak)

ancak bu yıllarda ingilizce standardizasyonuna dair somut adımlar atılmamıştı, dictionary ile sözcüklerin yazım ve sesletimlerinin ilişkilendirilerek standartlaştırılması 1750'lere denk geliyor. newton'un çağdaşlarının da hiçbirisi blue'yu blew olarak yazmamış, ama kimse de "ne diyon kardeş sen" dememiş.

örneğin newton'un rival'ı robert hooke'un newton'a eleştiri mektubuna bakıyoruz:

"namely that which is most refracted, gives a blue, and that which is least a red"

dilde standardizasyon için gerçekten güzel ve garip bir örnek.

Deniz Kabuklarıyla Başlayan Paranın Evrimi Neden Durdurulamaz?