PSİKOLOJİ 18 Şubat 2019
31,2b OKUNMA     787 PAYLAŞIM

İşimize Gelmeyen Kısımları Görmezden Gelme Durumu: Confirmation Bias

Türkçeye "teyit etme ön yargısı" olarak çevirebileceğimiz Confirmation Bias, gündelik hayatta sıklıkla düştüğümüz bir mantık hatası.

ing. teyit etme (onaylama) önyargısı. 

belli bir hipotezi deneylerle reddetmekten çok teyit etmeyi amaçlayan araştırmacıların ön yargıları. seçilim ön yargısıyla (selection bias) yakından alakalı.

insanların çeşitli ön yargılardan muzdarip olduğunu iddia eden çalışmaların da onaylama ön yargısından ne kadar etkilenmiş oldukları merak konusudur.

bu bias temelde 3 şekilde kendini gösterir

1. bilgi edinirken

kendi görüşümüzü onaylayacak şeylere odaklanırız. dünya görümüzle çelişecek vakıaları görmezden geliriz. kendi görüşümüze uygun gazete/tv/yazar takip ederiz.

2. yorumlarken

(bkz: attitude polarization) (bkz: subjective validation) "zeki insanlar acaip şeylere inanır, çünkü akıllıca olmayan sebeplerle edindikleri inançları savunmada oldukça yeteneklidirler.*

3. hatırlarken

işimize gelen şeyleri, olayların işimize gelen ayrıntılarını hatırlıyoruz. hatta inançlarımıza göre hafızamızı eğip büküyoruz farkında olmadan.

[wiki]

sosyal bir örnekle, örneğin, yeni tanıştığım bir kişinin aldatmaya meyili var mı yok mu bir an önce anlamak istiyorum. konuyu belli sorulara çekiyorum ve bu önceden belirlediğim sorulara aldığımı sandığım tepkilere göre evet meyili var sonucu çıkarıyorum. halbuki benim geçmişten gelen deneyimlerim hipotezimi objektif olarak doğrulamama engel olmuş olabilir. diğer muhtemel açıklamaları gözden kaçırmış olabilirim. belki de kişi komikli tepkiler vermek adına öyle konuştu, olamaz mı? olabilir.

Bilgili Kişilerden Daha Fazla Şey Bildiğimizi Sanma Durumumuz: Dunning Kruger Etkisi