Japonya'da, İzlemenin Özel Bir Gelenek Olduğu Kiraz Çiçeği: Sakura
ing. cherry blossom, tür. kiraz çiçeği.
sakura japonya'da baharın müjdecisi olmasına rağmen, daha solmadan en güzel halindeyken dallarından düşmesi sebebiyle edebiyatta ölüm ile yaşamın bir aradalığı, fanilik, aşkın en güzel mevsimindeyken ayrılık- yarım kalmışlık gibi sembollerle ifade edilir. örneğin japonya'da evlenmek için dua edenlerin sakura servis etmesi makbul iken, evlilik töreni esnasında evliliğin çabuk bitmesi isteği manasına geleceği için kat'i suretle sakura çayının verilmemesinin altında yatan da bu bir aradalıktır. anlayacağınız sakura'yı ağacından düşerken mi, dalında mı, tomurcuklarından patlarken mi resmettiğin ne kadar önemliyse, sakura çayını nerede ikram ettiğin de bir o kadar önemlidir.
misal militarizmin her güzel şeyi savaş estetizasyonunda kullanması gibi japonya'da da amerikan saldırılarına karşı insan güdümlü roket atar olarak kullanılan yokosuka ohka namzet uçakların sembolü bir intihar pilotunun düşüşüne yakışır şekilde sakura'dır. (şair burada o güzelim ağaçlardan düşen kiraz çiçeklerinin usul usul salınmasını kamikaze pilotlarıymışçasına hayal etmenizi vaaz ediyor) ki tabii ki bu da samurayların "ready like the myriad cherry blossoms to scatter" minvali kendilerini nehir kenarlarında yerlere serpilmiş kiraz çiçekleri misali her an ölmeye hazır hissetmesi geleneğinden alıyor.
sakura çiçeklerini seyretmek japonya'da o kadar özel bir gelenektir ki bu gelenek yüz yıllardan beri günümüze süre gelen bir olaydır.
eskiden imparator ve onun soylu kesimine hitap ederdi bu çiçekler ve genellikle bu yüksek kesimin evlerinin bahçelerini süslerlerdi. güzellik ve estetiğin simgesidir. aşk ve sevgiyi temsil eder o kısacık ömüründe. sakura ve turu kiraz çiçekleri açtığı zaman japonlar arkadaşlarını, sevgililerini ve ailelerini alıp tapınaklara, parklara ve bahçelere akın ederler ve çiçek izleme partileri yani diğer bir değişle hanami yaparlar. sakura ağaçların dallarını döktüğü dönemde bu yerlere gelen insanlar sakura çiçekleri altında yürümeyi, kar altında yürümeye benzetiyor. bu doğa olayı ülkenin her yerinde düzenlenen festivaller ve şenlikler ile kutlanır insanlarca. şunu belirtmek isterim ki kiraz ağacının japon kültüründe bu kadar önemli olmasının sebebi sadece güzelliği değil (zaten japonya'nın ulusal çiçeğidir). dalında çok kısa kalmasıyla hayatın gelip geçiciliğini simgelediğine inanılıyor. bu çiçek üzerine onlarca şiir, şarkı ve edebiyat kitaplarında yazarlara esin kaynağı olmuştur. hatta ikinci dünya savaşında intihar pilotları yani kamikazelerin son uçuşa çıkmadan önce bu çiçeği çizdikleri herkes tarafından çok iyi bilinir.
ayrıca sakura bir bayan ismidir. japon milleti hayatlarında ki önemli başlangıçları, evlenecekleri, yeni bir işe başlayacakları ve tatile çıkacakları günleri genellikle bu ağacın yapraklarını döktükleri günlere denk getirirler. kısacası bu çiçek japonya çapında tam bir fenomendir. bunun yanında japonya'da meteorolojinin en büyük görevlerinden biri bu ağacın yapraklarını açtığı günü önceden doğru ve tam kesin bir şekilde insanlara duyurmak. genelde mart sonunda açarlar ama son yıllarda küresel ısınmanında etkisiyle açma dönemi bir çita yukarıya yükselmiştir. kısacası bu olayın tarihini insanlara tam olarak göstermese japon meteoroloji müdürlüğü veya ıskalarsa çiçek açtığı dönemi bu onlar için tam bir felaket olucaktır.
bir de önemli bir şey belirtmek isterim: sakura ağacının türünün, yani kirazın anavatanı türkiye'dir. ama bizim millet n'apıyor? zaten üç beş yerde çiçek açan bu çiçek ülkemizde normal bir olaymış gibi karşılanıyor. oysa anadolu tatlı kiraz türlerinin ilk kez görüldüğü yer ve coğrafyadır. türkiye zaten bildiğimiz gibi ve istatistiklere bakacak olursak dünyanın ikinci büyük kiraz ihracatçısı. kirazlarımızın çiçekleri japonların süs kirazı yani sakura gibi pembe olmasa da, katmerli ve beyaz görünüm itibarı ile gerçekten de çok göz alıcıdır.
kısaca sakura japonya'nın en çok beğenilen sembollerinden biridir.