Kalp Hastalarının Yaşam Sürelerini Uzatacak Öneriler
bilindiği üzere kalp hastalıkları dünyada kanserden de önce gelen en yaygın ölüm nedenidir. kalp hastalarının da gündelik yaşamlarında uymaları gereken birtakım kurallar vardır. umarım bizzat kendisi hasta olan veya yakın çevresinde kalp hastalığı bulunan insanları biraz daha farkındalığını arttırabiliriz. unutulmamalıdır ki, kalp hastalıklarında erken teşhis ve önlem alabilmek tedaviden kat kat daha önemlidir düzenli yaşamak kişinin yaşamına seneler katacaktır...
öncelikle koroner arter hastalığı [kah] teşhisi konmuş kişi, diyetle beslenmelidir
kişi boyuna ve kilosuna göre hesaplanan kitle endeksine uygun hatta bunun biraz altında olmalıdır. fazla kiloları varsa, uygun bir diyetle ve egzersizle dengelenmelidir. kah teşhisi konmuş hastaların her anlamda aşırı [çok tatlı ve tuzlu] ve yağlı yemeklerden kesinlikle hayatlarından çıkarmaları gerekir. her öğün yemek yemeli fakat az yemelidirler, hiçbir zaman tıka basa doymamaları gerekir. dolu mide ile hiçbir yorucu iş, egzersiz, cinsel ilişki, hızlı kondisyonel yürüyüşler yapmamalıdırlar..
günlük gıdalardan en çok yağ azaltılmalıdır. lütfen hastaysanız siz, çevrenizde kalp hastalığı olanlar varsa lütfen yağlı yemek yemesini engelleyin.. hayvansal gıdalar dediğimiz daha çok et süt ve bunların ürünlerinde bulunan doymuş yağlardan kaçınılmalıdır.
uzak durulması gereken gıdalar
yağlı et yağlı süt ve bunlardan yapılan yemekler yenmemelidir. katı yağlardan uzak durulmalı, sıvı yağlara yönelim olmalıdır. kırmızı etlerden çok, tavuk balık gibi beyaz eti tercih edilmelidir.
yağlı koyun eti, yağlı sığır eti, yağlı kuzu eti, keçi eti, kaz eti, ördek eti, tavuk ve hindinin yağlı kısımları, karaciğer, böbrek beyin gibi sakatatlar, domuz eti, bu etlerden yapılan sucuk, pastırma gibi gıdalardan yağlı süt, kaymak, yağlı yoğurt, dondurma, tereyağı, yağlı peynir, hayvan etinden sızdırılan yağlar, katılaştırılmış bitkisel yağlar [margarin] gibi gıdalardan kesinlikle uzak durulmalıdır...
koyun ve sığır eti yerine, tavuk, balık ve hindi eti tercih edilmelidir. koyun ve sığır eti yalnızca yağsız olmak şartıyla az olarak yenebilir. yumurta seyrek olarak haftada 1 - 2 yenebilir..
kalp hastası kişi süt içecekse sütün yağı alınmalıdır, yaz yağlı süt az yağlı yoğurt ve peynir bunlardan yapılan gıdalar tercih edilmelidir.. kalp hastası kişinin yemeğinde sıvı haldeki bitkisel yağlar kullanılmalıdır. [zeytinyağı, ayçiçek, mısır özü, soya fasülyesi yağı gibi]
sigara, kahve ve çay
sigara, kalp hastalığı riskinin başını çeken en büyük risk faktörüdür. lütfen sigara içmeyin. sigara direkt etkisinin yanında kan yağları üzerinde de olumsuz etkileri vardır. sigara kesin olarak bırakılmalıdır, azaltmak değil kesin olarak bırakılmalıdır. sigarayı azaltan hastaların, çok kısa bir sürede tekrar arttırdıkları görülmüştür...
kahve ve çay meselesine gelince, özellikle kahve tiryakiliği bırakılmalıdır. kalp ağrısı oluşmayan hastalarda çok sık olmamak kaydıyla kahve ve çaya müsade edilebilir, ancak ağrısı olan hastalar sadece açık çay içmelidirler. çünkü kahve ve çay çarpıntıya yol açmakta ve kalbin oksijen ihtiyacını arttırmaktadır...
alkol
kalp ağrısı bulunmayan hastalar uzun vadeli olmamak kaydıyla haftada 1-2 gün 1, 1,5 duble alkol alabilirler. bu miktarda alınan alkolün ne faydası ne zararı vardır. alkol, daha önce viski ve özellikle şarap üreten firmalar tarafından yeterince suistimal edilmiş bir konudur. koroner arter hastalarına viskinin iyi geldiği dedikodusu bir reklam stratejisi olarak yayılmıştır. bu kesinlikle yanlıştır. içim farkı hariç, viskinin rakı ve votkadan herhangi bir farkı yoktur. devamlı kronik bir şekilde alkol almak, koroner arterlere, kalbe ve kan yağlarına zararlı etkileri vardır. biranın gaz yapması nedeniyle, hastalara önerilmemektedir. yine günde 1 birim alkolden fazla tüketilmemesi önerilmektedir.. burada alkolizme başvurulmamalıdır çünkü, 300 gr etil alkolün [1 şişe viskiye tekabül eder] 1 saat içerisinde hızlı bir şekilde tüketilmesi bir kişinin akut toksik alkol zehirlenmesi nedeniyle bir yetişkini öldürebileceği de bilinmektedir.
seyahat
kalp hastaları, hava kara ve deniz vasıtaları ile seyahat edebilirler. ancak rahat şartlar altında gitmelidirler. uzun süreli kara yolculuğu yerine kısa vadeli uçak yolculukları tercih edilmelidir. koroner kalp hastalığı olan hastaların kendi başına yalnız ve kimsenin bulunmadığı yerlerde seyahat etmemeleri gerekir. kendilerini en iyi ve en uygun hissettikleri anda bile oksijen seviyesinin azalması nedeni ile 1500 metreden daha yükseğe çıkmamalılardır. buralara çıkmışlarsa kesinlikle egzersiz ve fiziksel yürüyüş yapmamaları gerekir.
kalp hastalarının cinselliği ve seksüel aktiviteleri
koroner arter hastalarının en sık problemi libidonun düşmesi ve bazen kaybolmasıdır. hastada libido olsa bile sık karşılaşılan sorunlar, impotans dediğimiz iktidarsızlık, çabuk boşalma ve bazen de geciken ejakülasyondur. çoğunlukla bu bozukluklar, depresyon, diüretik ilaçlar, beta blokerler ve özellike kardiyak hastanın hastalığının tetiklenmesinden korkması ve depresyondur. kalp krizi [mi] geçirip tedavi olan hastalarda cinsel ilişki sırasında kalp hızı 120-dk dır. bu bir kalp hastasının, günün diğer vakitlerinde ve diğer aktivitelerine oranla maksimum hızdır. aşırı yemek yedikten sonra, alkol aldıktan sonra, yabancı biriyle beraber olma, farklı cinsel pozisyonlarda birlikte olmak kişinin hastalığını olumsuz etkiler ve hemodinamik cevabı arttırır. kişi eğer tanısı konduktan sonra cinsel aktiviteye devam etmek istiyorsa, öncelikle medikal olarak egzersiz testine girmelidir. çünkü cinsel ilişki esnasında ne kadar stresin yaşanacağı bu yolla belirlenebilir ve bu yöntemle cinsel ilişki yaşamak kişiyi kalp krizi riskinden de korumaktadır. egzersiz testi esnasında herhangi bir patolojisi olmayan hastalar yavaş yavaş alıştıra alışıra cinsel hayatlarını yaşayabilirler. bunlara ek olarak kişinin cinsel ilişki esnasında kalp krizi riskini engellemek için, izometrik kasılmaların çok yoğun olduğu alt-üst pozisyonlar yerine yan yana yatar pozisyonlar tercih edilmelidir. cinsel ilişkiden sonra göğüs ağrısı, uzun süreli nefes alıp vermede güçlük, aşırı yorgunluk görülüyorsa sol ventrikül fonksiyon bozukluğu şüphesi nedeniyle tekrar hekiminize başvurmanız gerekir.
deniz ve yüzme
yüzme gayet yorucu bir spordur, kalp ağrısı oluşmayan hastalar yüzebilirler ve aşırıya kaçmamak şartı ile güneşlenebilirler. çünkü fazla sıcak hastanın tansiyonunu değiştirmektedir. sık sık ama az aralıklarla güneşlenmek gerekir. hastanın boyunu aşmayan derinliklerde kendini yormadan boğulma riski ve panik oluşturmayan dalgasız bir denizde yüzülmelidir. deniz suyu geç ısınır ve geç soğur bu nedenle deniz suyu dış ortamdan daha soğuk olacağı için birden denize atlamak kişide göğüs ağrısı veya şok etkisi yaratabilir. kalp hastası kişi özellikle yüksek yerlerden atlamamalıdır. denize tok karına ve özellikle soğuk havalarda girmek doğru değildir.
kabızlık
konstipasyon dediğimiz kabızlık esnasında daha fazla ıkınma refleksi göstereceği için tansiyon yükselecektir. bu zorlanma kalp göğüs ağrısına neden olabilir. kabızlık yaşanmaması için, mutlaka diyetle yaşanması, bol bol sebze meyve tüketilmeli, bol sıvı tüketimi, kayısı, kavun, incir gibi yiyecekler tüketilmelidir. hasta tuvalete gitme ihtiyacı hissettiğinde özellikle sabahları kesinlikte beklememeli veya ertelememelidir. hasta mutlaka her gün aynı saatte tuvalete gitmelidir, eğer gitmezse tuvalet refleksi yavaşlamaktadır ve kesinlikle ama kesinlikle tuvalet ihtiyacı ertelenmemelidir. eğer hasta kabızlık yaşıyorsa hekimine başvurup kabızlığını gidermesi gerekir. ıkınma refleksi tansiyon ve diğer semptomları için bir risktir unutulmamalıdır...
burada egzersiz kısmında önerilerde bulunmayacağım, çünkü kalp hastalarının bilinçsiz egzersizi ani kardiyak arrestlere kalp krizlerine şok durumuna neden olabilir. en uygun ve en doğru egzersiz, fizyoterapistlerce hastanede medikal gözlem altında yapılmalıdır. ayrıca ağır kalp ameliyatları sonrasında uygulanacak gerek yoğun bakımda gerekse taburcudan sonra 7 basmaklı farklı rehabilitasyon aşaması vardır ve egzersizin düzeyi kişinin operasyonun üzerinden geçen zamana, kan basınç değerine, hangi faz değerinin uygulanacağına, met değeri dediğimiz egzersiz kapasitesi de bilinmelidir.. kardiyak rehabilitasyonda kişinin hastalığına uygun vital yaşamsal bulguları değerlendirilmeli, hastaya gün gün farklı şekilde uygulanacak 3 egzersiz basamağı arasında kontrollü bir geçiş olmalıdır. yüzden hasta kendi başına egzersiz yapmamalıdır...