SAĞLIK 6 Ağustos 2021
31,4b OKUNMA     510 PAYLAŞIM

Kanıyla 2.4 Milyon Bebeğin Hayatını Kurtaran Altın Kollu Adam: James Harrison

Kan bağışları sayesinde yaklaşık 2.4 milyon bebeğin hayatına dokunan Avustralyalı James Harrison'ın hikayesi ufkunuzu açabilir.

kahramanımız james harrison hayata 1936 senesinde avustralya'da gözlerini açar. henüz on üçünde, yeni yetme bir delikanlıyken, ağır bir göğüs ameliyatı geçirmek durumunda kalır. bu ameliyat da ancak gönüllülerden alınan on üç litre kanla yapılabilir. ilk bakışta talihsiz ve önemsiz gibi görünen işbu anekdot, milyonlarca bebeğin sağ salim dünyaya gelmesini sağlayacak gelişmelere de öncülük edecektir...

ameliyatın akabinde üç ay da müşahede altında tutulan harrison, hayata kan bağışı sayesinde tutunduğunun bilincine varır ve ülkesinde devrin yasal kan bağış yaşı olan on sekizi doldurur doldurmaz mütemadiyen kan vermeye başlar. ilk birkaç bağışın ardından doktorlar enteresan bir durumu fark eder: harrison'in plazması rh0(d) denen bir antikor içermektedir ve bu antikor, rhesus faktörüne maruz kalan rh negatif kimselerin bu faktörle savaşmak adına antikorlar üretmesinin, hâliyle kan uyuşmazlığı denen ve o vakitler nice yuvalar karartan illetin önüne geçmektedir. bilim insanları harrison'a bir teklifle gelir: uzunca bir süre boyunca plazmasını bağışlama taahhütünde bulunacak ve bunun karşılığında hayatı bir milyon dolara sigortalanacaktır. eşinin refahını da düşünen harrison kabul eder ve kanını insanlığın hizmetine sunar...

james harrison bugün seksen dört yaşında. aradan geçen altmış küsur sene içerisinde istisnasız her iki-üç haftada bir plazma bağışında bulundu. 81 yaşında emekli oldu. kanındaki esrarengiz antikoru inceleyen bilim insanlarıysa nihayet 1968'de çalışmalarını neticelendirip sentetik bir antikor preparatı olan rhogam'ı üretmeyi başardı. rhogam sayesinde günümüzde kan uyuşmazlığı amansız bir hastalık olmaktan çıkıp, tedbir alınması gereken bir durum statüsüne indi. james amcaysa eşini kaybetmesine rağmen plazma bağışı yapmayı sürdürdü. "günümüzde artık rhogam da bulunmuşken neden?" diye soracak olursanız; james amcanın antikorları da tıpkı rhogam gibi tedavi edici nitelikte ve şimdiye dek sırf kendi plazması sayesinde yaklaşık 2.4 milyon kişinin hayatının kurtulduğuna inanılıyor. ülkesinde "man with the golden arm" *altın kollu adam* olarak biliniyor ve bir adet order of australia madalyasının da haklı taşıyıcısı.

kaynaklar: 1, 2, 3