Karındeşen Jack'in Yaşadığı Yerin Coğrafi Profilleme Metoduyla Bulunması
aradan geçen yaklaşık 130 yıldan sonra karındeşen jack'in yaşadığı yer artık bulunmuş olabilir
nasıl mı? bu sorunun cevabı son yıllarda suç araştırma uzmanları tarafından yaygın bir biçimde kullanılmakta olan coğrafi profilleme yönteminde saklı.
scotland yard, 1994 aralık ve 1998 nisan arasındaki zaman diliminde ingiltere'de genellikle londra (greater london) civarındaki toplamda 36 barclays ve sainsbury's şubesinde bombalı terör eylemi yapmayı planlayan ve halk arasında mardi gra bombacısı olarak bilinen kimliği belirsiz kişinin yakalanması için kanadalı kriminolog kim rossmo ile iletişime geçer. kriminoloji doktorasına sahip olan rossmo, bomba ihbarının yapıldığı lokasyonların adreslerinden yola çıkarak bir dizi matematiksel hesaplamalar sonucunda şüpheli kişinin evini tahmin eder.
gerçekten de bir süre sonra polis tarafından yakalanıp kimliği deşifre edilecek olan mardi gra bombacısının, gerçek adıyla edgar pearce'in rossmo'nun tahminine çok yakın (yalnızca %1 yanılma payıyla chiswick'te) oturduğu görülmüş:
şimdi coğrafi profilleme yöntemine biraz daha yakından bakalım
bu metod birbiriyle bağlı olduğu düşünülen suç eylemlerinin gerçekleştiği lokasyonları baz alarak, gerek zanlının suç mahaline göre davranış farklılık göstermesine gerekse de civarın popülasyonu, demografisi ve coğrafi özelliklerine (köprü, dere, göl, anayollara vb. yakınlık ya da uzaklık) göre şekillenmekte ve temel olarak -birazdan anlatacağım- nümerik hesaplama formüllerini kullanarak zanlının oturduğu evi bulunmasını hedeflemektedir.
kim rossmo'nun coğrafi profilleme kapsamında 1996 yılında geliştirdiği, harita üzerinde kartezyen koordinatlara dayanan manhattan distance temelli formülü iki kısımdan oluşmakta. formülün birinci kısmı en az çaba ilkesinden hareketle zanlının normal insanlar gibi davranıp minimum efor sarf ederek, bir başka ifadeyle evinden çok uzağa gitmeden suçunu işlemesini karakterize ederken, ikinci kısım ise yakalanmamak için ev ile suç arasına güvenli bir buffer zone | tampon bölge koyma isteğini formülize eder:
sonuç olarak da zanlının evinin bulunması muhtemel lokasyonlar için (açıktan koyuya doğru artacak şekilde) bir ısı haritası elde edilir:
karındeşen jack konusuna dönersek de ünlü kriminolog rossmo'nun hesaplamalarına göre tarihin bu en ünlü, bilinmez ve cani seri katili londra'nın doğusunda yer alan flower and dean street yakınlarında oturmuş olmalı:
son olarak karındeşen jack hakkında birkaç bilgi vereyim
- yalnızca kadınlara saldırıyormuş,
- yüksek derecede psikopatoloji belirtileri gösteriyormuş,
- kurbanlarının ölümü sonrasında cinsel organlarında tahribat yapıyormuş,
- cinsel tacize dair hiçbir bulguya rastlanmamış,
- yalnızca cuma, cumartesi ve pazar günlerinde sabahın erken saatlerinde saldırıyormuş,
- kendisi muhtemelen 28-36 yaşları arasında, orta derecede akıllı, bekar ve hiç evlenmemiş, insanlarla özellikle de kadınlarla konuşmaktan çekinen, yalnız ve asosyal, whitechapel civarında yaşayan, olaylar esnasında bir şekilde bir zaman polis tarafından sorguya çekilmiş, küçükken hayvanlara eziyet ettiği düşünülen, içki içen, baskıcı, otoriter ve farklı erkeklerle ilişkiye giren bir anne figürü tarafından büyütülmüş beyaz bir erkekmiş.