örtülü benlikçilik, kişinin bilinçsiz egoizminden ileri gelebilecek karakteristik özelliğe işaret eden, psikoloji biliminin belirlediği bir terim. insanların isminin kaderini, yaşamsal yol haritasını belirleyebileceğine dair bir tespiti içerir.

örtülü benlikçilik, kişinin herhangi bir nesnede kendinden bir şey bulma, aşina olma halinde rahatlayıp o nesneye karşı daha olumlu düşünmesi ve sempati hissetmesi durumudur.

peki bu bilgi gerçek hayatta ne işimize yarayacak hocam? hemen bakalım nerelere uzanıyormuş bu kavram

-2004'te psikolog john jones ve arkadaşları 15 bin evliliğe ilişkin kayıtları inceliyor ve neyi fark ediyorlar dersiniz? kişiler, tesadüfi olmayacak kadar yüksek bir oranda isimleri kendi baş harfleriyle başlayan insanlarla evlenmişler.

-başka bir çalışmada katılımcıların önüne iki ayrı çay konuyor. çaylardan birinin ismi katılımcının isminin ilk üç hanesiyle başlıyor. örneğin katılımcının adı berfin olsun. çay markalarından birinin adı berrak çay, diğerinin adı leziz çay olsun. katılımcı berrak çayı seçecektir. nitekim hemen hemen bütün katılımcılar kendi isimleriyle ilişkilendirdikleri marka çayı tercih etmişlerdir! tabi bilinçli farkındalık olmadan. yani bu kavram sizin marka seçimlerinizi bile etkiliyor.

-üniversite öğrencilerinin rus keşiş rasputin ile ilgili bir makale okudukları bir çalışmada öğrencilerin yarısının makalesine rasputinin doğum tarihi olarak öğrencilerin kendi doğum tarihleri yazılmıştır. sonuçta ne mi olmuş? rasputin ile aynı günde doğduklarını zanneden öğrenciler diğer öğrencilere nazaran hakkında çok daha olumlu şeyler yazmış ve sevmişlerdir. bu da yine bilinçsizce! çünkü rasputinde kendilerinden bir şey buldular.

-son bir örnek daha verelim. seçtiğiniz mesleğin bile bu kavramdan etkilendiğini biliyor musunuz? pelham ve arkadaşlarının yaptığı çalışmada, denise ya da dennis ismine sahip kişilerin diş hekimliğini(dentist), laura ya da lawrance ismine sahip olanların avukatlığı (law), george ya da georgina isimli kişilerin jeolog (geologist) olma olasılığının istatistiki olarak anlamlı derecede yüksek olduğunu bulmuşlar.

özetle, aslında hiçbirimiz düşündüğümüz kadar özgür değiliz. beyniniz size sormadan örtülü bir şekilde birçok seçimi yapıyor zaten. seçtiğiniz meslekten evleneceğiniz insana kadar örtülü olarak etki altındasınız. ve hepimiz, bize en çok benzeyenin peşindeyiz.