Kutsal Kitaplarda Yer Alan Sembolik Bir Yahudi Miti Hikayesi: Samson ve Delilah
samson and delilah yahudi mitolojisinde yer alan bir hikayedir. daha sonra islam'a da uyarlanmıştır. şöyle ki:
tevrat'ta geçen bu hikayeye göre, samson, kavminin en güçlü erkeğidir ve gücünün kaynağı uzun saçlarıdır. rakip kavim, onu alt etmek için delilah isminde bir kadını kullanır. delilah, samson’u kendisine aşık eder ve onun gücünün kaynağını öğrenir. delilah’ın entrikasından sonra, samson’un saçları kesilir. tüm gücünü kaybeden samson gözleri oyularak zindana atılır. ancak esareti sırasında tanrıya yakarır ve gücünü geri kazanır, sonunda da bir şenlik esnasında kendisiyle beraber binlerce düşmanını yok eder.
daha sonra bu hikaye islam’da da yer bulmuştur. islam geleneğinde samson’un adı şemunel gazi’ye (bazen de sadece şemun) dönüşmüştür. ilk olarak, kuran-ı kerim’deki kadir suresi’nin oluşumunu ve bilhassa da üçüncü ayeti (kadir gecesi bin aydan hayırlıdır) üzerinde durulan bir hadiste geçmektedir. bu hadise göre, islam peygamberi bir gün müslümanlara şemunel gazi’nin bin ay boyunca cihat yaptığını anlatır. bunu duyan müslümanlar şemunel’in kazandığı sevapları imrenirler, keşke biz de onun kadar yaşayıp, cihat yapabilsek ve sevap kazanabilsek diye düşünürler. bunun üzerine tanrı da kadir suresi’ni indirip kadir gecesinin bin aydan daha hayırlı olduğunu buyurur...
bu hadisin dışında, samson’un hikayesi islam menkıbelerinde de işlenmiştir. islamî versiyonda birtakım farklılıklar bulunsa da tema her zaman korunmuştur: kadın, erkeğin zaaflarını kullanarak onun yenilgisine neden olur.
iki menkıbe örneği
- ilk menkıbede şemunel gazi kafirlerle savaşırken kafirin biri şemunel gazi’nin kafasını uçurur. şemunel gazi kafasını yere düşürmeden koltuğuna alarak elinde deve kemiğiyle savaşmaya devam eder. bu durumu gören düşman paniğe kapılıp kaçmaya başlar. bu arada kadının biri şemunel gazi’nin kafasını koltuğunun altında olduğunu görünce: ’bakın adam kellesi koltuğunda savaşıyor’ diye bağırır. durumu fark eden şemunel gazi olduğu yere düşer, ruhunu teslim eder...
- ikinci menkıbede şemunel gazi kafirlerle yaptığı savaşların hepsini kazanan bir müslüman komutandır. onu savaşarak yenemeyeceğini anlayan kafirler, kendisini imanlı gösteren bir kadını şemunel gazi’ye verirler. bir gün kadın ona: ‘sen ne kadar kuvvetlisin, seni kimse yenemiyor’ der. şemunel gazi de: ‘allah bana kudret verdi. bundan dolayı bana kimsenin gücü yetmez. sakalımdan koparılan kıllarla parmaklarım bağlanırsa, ben bunları çözemem, ancak o zaman yenilirim’’ diye cevap verir. bunun üzerine kadın, şemunel gazi uykuya daldığında sakalından bir kıl kopararak parmaklarını birbirine bağlar, sonra da kafirlerin komutanına haber verir. komutan, şemunel gazi’yi alıp götürür ve bir kiliseye hapseder. orada döve döve bayıltırlar ve öldü sanıp parmaklarını çözüp bırakırlar. gazi ayıldığı zaman parmaklarını açık görür. kafirler üzerlerine saldırsalar da onu tutamazlar. eline aldığı deve çenesiyle bin ay kadar savaşır.
not: tevrat’taki samson da eşek çenesiyle savaşmaktadır
kaynaklar:
+ tevrat
+ kur'an
+ menkıbeler
+ turan dursun - din ve cinsellik - kaynak yayınları.