Kuzey Işıklarına Benzerliğiyle Dikkat Çeken Yepyeni Bir Gökyüzü Fenomeni: Steve
kuzey yarımküre'nin gökyüzünde dans eden dikey bir şerit, titreşen mor bir ışığın adı steve.
bu ismi (steve), 2016 yılında bu atmosferik fenomeni keşfeden bir grup aurora (kutup ışıkları) meraklısı olan alberta aurora chasers vermiş. hafifçe sallanan perdelere benzeyen standart auroraların aksine, steve daha çok dar bir ışık arkı.
üyeler bu tuhaf aurorayı 2006 animasyon filmi "over the hedge"'den esinlenerek, bazı ormanlık yaratıkların daha az korkutucu görünmesi için "steve" olarak adlandırmış.
daha sonra bilim adamları bu ismi "strong thermal emission velocity enhancement", yani "güçlü termal emisyon hızı geliştirme" anlamına gelen bir kısaltmaya dönüştürdüler.
steve, diğer auroralara benzer görünebilir çünkü güneş'in yüklü parçacıkları dünya'nın manyetik alanlarıyla etkileşime girdiğinde gece gökyüzünü aydınlatır. ama steve
kesinlikle kendi sınıfında, özellikle de dans eden mor ışık auroraların içinde en muhteşemi.
her şeyden önce, steve aslında bir aurora değil. araştırmacılar yıllarca steve'in konumu ve hareketleri nedeniyle diğer auroralar gibi olduğu konusunda spekülasyon yapsa da, jeofizik araştırma mektuplarında yapılan bir çalışma bu fikri reddetti. steve, mart 2018'de göründüğünde, noaa'nın "polar orbiting çevre uydusu 17", steve'in etrafındaki gökyüzündeki yüklü parçacıkları ölçtü. yüklü parçacıklar tespit edilmedi. bu nedenle, steve'i yaratma süreci, auroraları yaratan süreçle aynı değildir.
çalışmanın yazarı bea gallardo-lacourt, "sonuçlarımız, bu steve olayının aurora'dan açıkça farklı olduğunu doğrulamaktadır, çünkü parçacık çökeltisinin olmaması ile karakterizedir" , "ilginç bir şekilde, gök parıltısı iyonosferde yeni ve temelde farklı bir mekanizma tarafından üretilebilir." dedi.
aynı dergide yakın zamanda yapılan bir çalışmada , araştırmacılar steve'in kimliğine daha fazla ışık tuttu, kaynak bölgesini uzayda buldu ve buna neden olan mekanizmaları özetledi. steve'e bazen çizgili bir dizi yeşil "çitli" aurora eşlik etse de, steve'in kendisi, akkor ampulleri aydınlatan sürece benzer şekilde, atmosferde daha yüksek yüklü parçacıkların ısınmasından kaynaklanır.
çalışmanın yazarları, steve sırasında yüklü parçacıkların, dünya'nın iyonosferinde bir nehir gibi akarken birbirleriyle çarpıştığını ve parçacıkları leylak rengi bir ışık yayana kadar ısıtan sürtünme yarattığını buldu. akkor ampuller, tungsten filamanı ısıtmak ve parlamasını sağlamak için elektrik kullanarak benzer şekilde çalışır.
steve'in yeşil çitleri ise uzaydan düşen enerjik elektronlardan kaynaklanıyor. bu, auroraların genellikle oluştuğu enlemlerin çok daha güneyinde olmasına rağmen, tipik auroraların gelişme şekline daha benzer. uydu verilerinin gösterdiğine göre, yüksek frekanslı dalgalar dünya'nın manyetosferinden iyonosferine doğru hareket ediyor, elektronlara enerji veriyor ve onları manyetosferden dışarı atarak çit benzeri ışık deseni oluşturuyor. çalışma, kaynağının gezegenin her iki yarımküresini aynı anda beslemek için yeterince yüksek olduğunu öne sürerek, çitlerin aynı anda dünya'nın her iki yarım küresinde de meydana geldiğini ortaya koydu.
steve'i nerede ve ne zaman görülebilir?
bea gallardo-lacourt ve ekibi tarafından 2018 yılında yayınlanan araştırmaya göre steve, ortalama olarak dikey şekilde yaklaşık 20 km (kuzey-güney yönünde) ve yatay olarak 2.100 km (doğu-batı yönünde) görülebiliyor .
ayrıca steve'in yalnızca yaklaşık bir saat sürdüğünü ve genellikle yalnızca manyetosferde bir alt fırtınadan sonra, dünya'nın "kuyruğundan" gelen enerji iyonosfere girdiğinde meydana geldiğini keşfettiler.