league of legends çok basit bir mantığı olan bir oyun. ranked oyunlar için ufak tefek detayları bu basit mantıkla birleştirebilen herkes üst seviyelere çıkacaktır. nedir bu ufak tefek detaylar?

harita farkındalığı

(map awareness deniyor gurbet illerde)

bu oyunda başarılı olmak istiyorsanız bu özelliğinizi geliştirmeniz lazım. lamı cimi yok. özellikle mücadele verdiğiniz koridora gelen yollar üzerinde ward yoksa rakibinize kuracağınız baskıyı iyi ayarlamanız gerekiyor. rakibi kulenin altına hapsetmek çok eğlenceli olabilir ama orman kasan arkadaşın tepenize binmesi durumunda kendi kulenize dönmeniz çok mümkün olmayacaktır. ayrıca siz rakip kuleye ne kadar yakın olursanız, sizin ormancının (jungler) gelip de gank'lemesi o kadar zorlaşacaktır.

yine hayati önem taşıyan bir konu ise mavi&kırmızı buff, ejderha ve nashor süreleridir. kesildikten sonra sırası ile 5, 6 ve 7 dakika içinde yeniden çıkarlar (respawn). bunları kontrol etmek, söylemek ve uyarmak genel itibariyle support karakterlerin işidir. her oynadığınız oyunda bu zeka seviyesine sahip support oyuncu olmayacağına göre ormancıdan da aynı şeyi bekleyebilirsiniz. yok o da yapmıyorsa takım konuşmasına kesildiği vakte yeniden çıkma sürelerini ekleyerek not düşebilirsiniz. mavi ve kırmızı buff'ı tek kişinin kesmesi mümkün iken, ejderha ve özellikle nashor takım savaşlarına sebep olacaktır. ejderhadan gelen kişi başı 190 altın çok şeyi değiştirebilecekken, nashor'dan gelen 300 altın ve buff genelde oyunu bitirecektir. bitirmese bile en az 2 kule almanıza sebep olacaktır. o yüzden bunların önemini kavrayın, özellikle üst koridorda baktınız karşınızdaki adam yok oldu, salak salak bakıp, nereye gitti ki bu demeyin. takımı yalnız bırakmanız demek bir ejderha üzerine vereceğiniz bir kaç ölü ile rakip takımı öne atmak demektir.

son vuruş

(last hit deniyor buna da)

en az ilk seçenek kadar önemli ama yine de ikinci sırada diyebiliriz. nedir bu son vuruş hadisesi? iki tip oyuncu vardır: saldım çayıra mevlam kayıra (auto attack) şeklinde yaratıklara (creep) girişen ve bir ihtimal son vuruşu yaparak altını kapan ya da yaratıkların yaşam puanını (hit point) gözlemleyerek kendi verebileceği hasara göre son vuruşu kendi yaratıkları yapmadan yapmaya çalışan. ilki çok basittir, hem de rakip sizin gibi sığır değilse muhtemelen kule altına hapsetmeniz olası olacaktır. peki sonuçları nelerdir? siz kule altında bu eleman creep falan kesemez nasıl olsa diye düşünürken, bir bakmışsınız arkanızdan ormancıdır, orta koridordur, yukarı koridordur ne varsa ne yoksa gelmiş. o bakımdan siz gelin ikinci gruptan olun. ayrıca creep için mana harcayan oyuncu iyi oyuncu değildir. istisnası ise: rakip oyuncuyu kestiniz, kuleye hasar vermek istiyorsunuz. ittirin o zaman ama ne olursa olsun kaçmak için, kaçmanızı sağlayacak yetenek için mana ayırın. sonra neden miss gelmedi, o herif nerden çıktı, ah be 10 manam olsaydı diye bık bık konuşmak durumunda kalırsınız.

peki baktınız karşınızda yukarıda açıkladığımız türden sığır bir arkadaş var ve auto ile ittirdikçe ittiriyor. lanet olasıca kule de bütün creep'leri alıyor... durun bir dakika, nasıl alıyormuş? kule altında creep almanın çok basit bir mantığı var. önden giden yakın mesafe dövüşçüsü creep'ler kuleden iki tane yedikten sonra last hit durumuna gelir. onları almak basittir. esas espri arkadaki bıdırık uzun mesafe creep'lerini almaktadır. bunlar kuleden yemeden her birisine birer tane vurmanız gerekiyor. ondan sonra reflekslerinize güveneceksiniz. kule hangisine vurduysa ikinci vuruşu yapamadan sizin dokunmanız gerekiyor. yani şöyle özetleyeyim:

öndeki savaşçı creepler için:

kule kule siz

arkadaki okçu creepler için:

siz kule siz

mancınıklar için:

iyi zamanlama ve refleks

last hit yeteneğinizi geliştirmek istiyorsanız oynamanız gereken karakterler swain ve anivia'dır. atak animasyonu bu kadar gıcık, yavaş ve hasarı bu kadar düşük başka karakterler bulamazsınız. bir süre fıtık olacaksınız ama sonunda tam bir last hit canavarı haline gelirsiniz.

şunu da eklemem gerekir: adam kesmek ortalama 300 altın iken bir creep size ortalama 20 altın verir. creep'ler skill, summoner spell kullanmaz. creep'lerin ormancıları yoktur, gelip tam siz onu kesecekken kurtarmaz. creep'ler direkt size atak yapmaz, ward koymaz, belirli bir yol izlerler. anlatabiliyor muyum?

- ward'lar her sene yüz binlerce oyuncunun hayatını kurtarıyor!

şimdi bundan ne ders çıkaracağız?

a) cho'gath süper bir karakter
b) lux ultisi nerflenmeli
c) renekton çok op!!
d) ward koymak hayat kurtarır

ward koymak oyunun başında başlayıp sonuna kadar devam eden bir süreçtir. daha ilk dakika dolmadan janna ile yardıra yardıra gidip rakibin mavi golemini ward'lamaktan, 60 dakika sürmüş bir oyunda takım halinde ilerlerken bir sonraki çalılığı ward'lamaya devam eden bir süreçten bahsediyoruz. ne kadar kasmış olursanız olun, ne kadar önde olursanız olun, ben ölmem abi bu dakikadan sonra deseniz de, eğer rakip sizden iyi konum aldıysa ve salak gibi yakalanırsanız ölürsünüz. bunun tartışması yok. şöyle düşünün: oyun 19 -3 ve rakibi süpürüyorsunuz. 20. dakika oldu olacak. takımı 8 kill ile götüren miss fortune, haritada kimse yok iken ve ward'ların bittiği bir anda rakibe yakalandı. carry ölecek diye siz de ardından gittiniz ama siz gelene kadar miss fortune öldü. 500 altın. siz de tabi kasmış adamınız olmayınca 4'e 5'i kaybettiniz ve ortalama adam başı en düşük 800, en yüksek 1500 altın verdiniz. üzerine gidip bir de nashor aldılar. ne oldu? 19 - 8, nashor buff'ı, alınan yeni eşyalar ile yeni bir umut. o yüzden ne yapıyoruz? ward'lıyoruz arkadaşlar. şu konuya da bir açıklık getirelim: sadece support ward'lamaz. hatta oyunun başında devamlı dolaştığı için en efektif ward'ları koyan karakter ormancıdır. lantern yaptıktan sonra her cooldown bitişinde size bedava ward şansı veren eşyanın kıymetini bilin. çok canlar kurtaracaksınız.

oyunun başı için ideal ward noktaları:

- aşağı koridor için ejderhanın girişinin hemen altındaki, çimenin çaprazındaki nokta. üsse geri döndükten sonra ise ejderhanın karşısı ve rakip orman çıkış noktası. ward koyacak kişi: support karakter.

- yukarı koridor için nashor'un hemen üst noktası, aşağıda koyduğunuz ward'un asimetriği. ward koyacak kişi: ilk etapta ormancı, üsse her geri döndüğünde yukarı koridor sahibi

- orta koridor: genel itibari sağ ve soldaki çalılar. maalesef orta koridorun ward kontrolü çok zordur. kaçma mekanizması en kuvvetli karakterler burada olduğu için normal bir durum aslında. bu noktaların her ikisine bile ward koysanız yine 2 ayrı noktadan size geliş olacaktır. o yüzden last hit ve map awareness kurallarına riayet ediyoruz. salak salak ittirmiyoruz. ward koyacak kişiler: herkes

75 altın. league of legends kariyerinizin anlamı bu miktarda gizli arkadaşlar. eğer bu parayı feda edebilecek kadar olgunlaştıysanız, oyununuz gayet ilerlemiş demektir. bir yere koyacaksınız diye bir şey yok, yanınızda taşıyın yeterli. zaten jax, lee sin gibi karakterler oynuyorsanız ve hala taşımıyorsanız sizi farklı yerlerde ve oyunlarda görmek isteriz.

asla ward'suz kalmayacak noktalar:

- nashor
- ejderha

diğer noktalar için (gayet güzel anlatılmış):

http://riotoflegends.blogspot.com/…ng-properly.html

- rakibin ne yaptığını bilmek (tab tuşu dostunuzdur)

rammus ile üst koridorda mükemmel bir farm süreci geçirdiniz. rakibi üç kere kestiniz, bir sürü bir sürü ciciler yaptınız. armor oldu 200, hit point 2000. e artık diğer koridorlara gitme vaktiniz de geldi. daha ilk combat, hop annie ulti, hop fiddle ulti, ne oldu? öldünüz mü? niye öyle oldu? çünkü tab tuşuna basıp da rakipte ne var ne yok, kim ne kasmış görmediniz değil mi? aferin. oyundaki eşyalar, satın alma ekranında size tavsiye edilenlerden oluşmuyor arkadaşlar. bazı durumlar olacak, onların hiç birini yapmayacaksınız bile. rakibe göre oynayın, kim fazla kastıysa ona göre savunma ve saldırı planınızı yapın. orta koridorunuz kaybettiyse size büyüden koruma gerekecektir. alt koridor kaybettiyse daha çok auto attack hasarına çare bulmanız gerekir. yukarıyı kaybettiyseniz... o oyun zor döner.

oyunu oyun içinde kaybedenler vardır, bir de karakter seçme ekranında.

oyunun genel mantığı şu şekilde

alt koridora auto attack hasarı yüksek, uzaktan vuran ad carry dediğimiz karakter ile bunu gerektiğinde heal edecek, gerektiğinde olay yerinden kaçıracak bir support beraber giderler. ad carry creep alırken, support ward koyar, diğer koridorlara clairvoyance atar, respawn sürelerini tutar vs.

orta koridora büyü hasarı yüksek, burst dediğimiz yani bir anda hasar kusmak anlamına gelen özelliği fazla karakter gider.

üst koridora ise bruiser tarzında, oyun ilerledikçe hem önde durup, hem hasar verecek, asıl amacı rakibin ad carry'sini kilitlemek olan karakter gider.

ormana ise her türlü karakter gidebilir. karthusla orman yapmışlığım var ama buradaki asıl amaç o ormandan çıkıp koridora gank için girdiğinizde neler yapabileceğinizdir. yaldır yaldır pehlivan gibi girip adamı kaçırırsanız hiç bir işe yaramaz ama girmeden adamı şöyle bir yavaşlatıp tepesine binebiliyorsanız işte o zaman efektif adamsınızdır.

oyunu karakter seçme ekranında kaybetmek ne demek? yukarıdaki rotasyonu sağlayamamak demektir. eğer ormancınız yoksa kaybedersiniz. support karakter yoksa kaybedersiniz. hem ortaya hem ormana hem de yukarı attack damage karakter alırsanız kaybedersiniz. istisnalar kaideyi bozmaz. koridorlar arası rotasyon yapabilirsiniz. mesela orta koridorun belalısı kassadin denilen karakterdir. bunun karşısına yukarıya gidecek karakteri gönderip, orta koridor karakteri yukarı gidebilir veya ad carry ortaya gelip büyücü karakter aşağı koridora gidebilir. bunlar oyunu oynadıkça, daha iyi anlamaya başladıkça yapacağınız yorumlardır. fakat siz o kıvama gelene kadar ezberi bozmayın. komik durumlara düşmeyin.

summoner spell seçimini de iyi yapmanız gerekir. karşınızda swain, mundo gibi kendini çılgın gibi heal eden karakterler var ise ignite olmadan sahaya çıkmak intihar olur. ormancı tryndamere, yukarı koridor irelia, yetmiyormuş gibi aşağıda da caitlyn var ise birden fazla exhaust işinize yarayacaktır. son değişikliklerden sonra clairvoyance ile heal arasında bocalıyorum açıkçası fakat zorluk seviyesi yüksek maçlarda kesinlikle clairvoyance olmalı. lütfen ama lütfen clarity denilen şeyden uzak durun. orta koridorda karşıma clarity ile veigar geldiğinde resmen gülüyorum. ben ignite ile potansiyel olarak 400 daha fazla vurabilecek iken o mana alıyor. çok mantıklı değil mi?

oyunda üç bölüm vardır. early, mid ve late game. her karakterin güçlü olduğu bölümler vardır ama bazıları diğerlerinden daha güçlüdür. gankplank, tryndamere, shyvana, nasus, renekton, wukong gibi karakterler gerek başladıkları koridor(yukarı), gerek karakter özellikleri nedeniyle late game esnasında diğer karakterlerden daha güçlü olurlar. pek tabi burada optimum koşullardan bahsediyoruz. adam gidip nasusa deathcap yapmışsa etkili olmayacaktır. her neyse, bu late game kapasitesi güçlü karakterlerden oluşan bir takıma karşı oynuyorsanız, ne olursa olsun, ne kadar üstün olursanız olun, dalga geçmeyin. oyunu mid game esnasında bitirin. adamların hepsini kestiyseniz yaldır yaldır nashor'a gitmeyin. gidin 2 kule alın, çok daha kara geçeceksiniz. bırakın nashor'a onlar muhtaç olsun, bir de orada kesin ki oyunu bitirin. bu yorumları oyun esnasında yapabilmek için çok fazla tecrübe, oynamışlık lazım. zamanla gelişecektir.

tam bu noktada tavsiye olarak şunu söyleyebilirim: genel itibariyle yukarıya tek başına giden bir oyuncu olarak, bu koridordaki adamın rolünün fazla hit point, fazla armor ile rakiplerin içine dalarak ad carryi etkisiz hale getiren adam olduğuna inanıyorum. bunun için ise en ideal itemlar: warmog' armor, atma's impaler, ninja tabi. bunları yapmadan önce bir adet philosopher's stone ile heart of gold yaparsınız çok daha rahat ve hızlı kasarsınız. eğer oyun hala devam ediyorsa force of nature tavsiye edebilirim. hala mı bitmedi? trinity force!

- gank

oyunu zevkli hale getiren aynı anda fıtık eden, çıldırtan, coşturan, bağırtan, klavye kırdırtan, mouse fırlattıran şey. şu ana kadar anlattığımız, değindiğimiz her şeyin tek bir amacı var, o da bu! eğer diğer faktörleri mantıklı şekilde yerine getirdiyseniz bunu yapmak çok kolay olacaktır. yalnız tam bu noktada bir duralım bakalım. ne yapmamak gerekiyor?

* ilk levellarda kule altı dalacak karakter var, dalmayacak karakter var. dalınacak karakter var, dalınmayacak karakter var. bunu bilerek oynayın. karşınızda nasus, sion, gragas, renekton, malzahar gibi ultisi fark yaratan karakterler var ise tercihinizi tekrar gözden geçirin derim. 10 hit pointi kalmış malzahar sizi kule altında ulti ile kilitleyerek hevesinizi kursağınızda bırakabilir. bir de üzerine noob damgası yersiniz.

* şu meşhur oyuncunun meşhur videosunu izleyelim:

böyle şeyler yapmayın arkadaşlar. takım arkadaşınızı yanıltmayın.

* özellikle ilerlemiş oyunlarda rambo olmayın. çükünüzü keserler. açık ve net. takımla hareket edin, açılmayın.

* global olarak çalışan bir ultiniz var ise takım arkadaşlarınızı can kulağı ile dinleyin. haritadaki karşılaşmalara duyarsız kalmayın. karthus'un ultisi ile 2 adet kelle alırsanız ortalama 600 altın gelir. 2 adet asist ise ortalama 300-400 arası altın getirir. aradaki fark ne? takım arkadaşlarınız ölmez. o yüzden her zaman kill odaklı olmayın. hele support karakterseniz asla aklınızdan geçirmeyin. belki o son imkansız vuruşu yapabilirsiniz ama onun haricinde sakın çalmayın.

adam gibi adam olun

(attitude diyorlar buna da)

oyunun başında öldü diye adama noob, feeder, retard diye girişirseniz, o adamdan dönüp verim alamazsınız. daha dün akşam başıma geldi, miss fortune ile aşağı koridora gittim. yanımda blitzcrank var. ilk çalıya girip en ucunda bekleyecektim hesapta. fazladan bir tık yapınca bir anlığına çalıdan çıktım ve karşımda caitlyn ile garen'i buldum. garen silence, caitlyn peacemaker+exhaust koyunca lök diye first blood verdim. özür diledim, çocuklar da ses etmedi. sonra art arda 7 kere kestik karşımızdakileri. en başında salak salak tepki görseydim muhtemelen üzerimde ister istemez bir baskı oluşacak, daha fazla hata yapacaktım. bu çok garip bir durum, kazanmak üzere olduğunuz oyunu bile iki tane adamın çok salakça bir şeyden ötürü kavga etmesinden kaybedebilirsiniz. o bakımdan iyi adam olun. hem kendi sağlığınız hem oyunun sağlığı açısından. eninde sonunda oyun bitecek ve son ekranda ignore diye bir seçenek var. sabır irfandır.

son olarak ise gavurların overextend dedikleri bir hadise var. anlamı ise bir şeyi anlamsızca uzatmak. nedir peki? adamı kesmişsin, health çeyrekte, orta koridordaki adam belli ki seni kesmek için yola çıkmış ama diyorsun şu iki tane daha creep'i alayım. tam anlamı bu işte. o iki tane zıkkımı keseceksin diye hop! tepene biniveriyorlar. çok çok çok iyi ayarlamanız lazım. şahsen benim en çok ölme sebebim bu olay. sınırı aşıp o iki creep'i kesiyorum hatta yetmiyormuş gibi gidip kuleye de vurmaya başlıyorum. siz yapmayın efendim.

mantık çok basit değil mi? bakın o kadar şey yazdım ama bunlar oturup ezberlenecek şeyler değil, zaten oyun içinde içgüdülerinizi kullanırsanız rahatlıkla üstesinden geleceğiniz şeyler. kapkaranlık bir koridora girmeden önce yanınıza ışık almaz mısınız? yorgun düştüğünüzde şöyle beş dakika da olsa dinlenmez misiniz? hasta olma ihtimaline karşı yanınıza ilaç almaz mısınız? yiyemeyeceğiniz şeyin altına... neyse.

önemli not 1: yukarıda yazılanlar sadece 5vs5 için geçerlidir.
önemli not 2: zaman içinde güncellenebilir.
önemli not 3: health potion candır, canandır.

Satrançta Ustalaşmak İsteyenlere İleri Seviye Taktik ve Pratik Önerileri