isminin menemen değil, galat-ı meşhur sayılan melemen olduğunu düşündüğüm ve bu şekilde düşünenlerin de sayısının gayet fazla olduğu bir yemek menemen. tabii ki günümüzde menemen diyoruz ancak etimolojik açıdan değerlendirmek ve çoğunluğun dillendirdiği şu iddiaya karşı bir tez sunmak lazımdır:

öyle ki vikipedi'de dahi bu yemeği ilk kez vaktiyle izmir'in menemen ilçesine yerleşen girit türklerinin burada yoksulluk sebebiyle yaptıkları ve bu yemeğin de ismini bu ilçeden aldığı yazar. verilen kaynaklar ise bir dergi ve hürriyet gazetesi'ndeki bir yazıdır. katılmıyorum ve sebeplerimi açıklıyorum.

türkmen dil sözlüğü'nde "mele" kelimesi "açık sarı renk" olarak geçmektedir. türkmenler ve türkçe üzerine de araştırmaları bulunan mirza ali ekber dihhudâ, lugatnâme'sinde mele kelimesini "haki, beyaz renkler" diyerek belirtir. dolayısıyla türkçede bazı ağızlarda "mele" kelimesi vardır; farsçada da yine bir renk ismi olarak kullanılmaktadır görüldüğü üzere.

çok yanlış bilinen bir duruma daha değinmek istiyorum burada: türkçe kelimeler "m" ile başlamaz şeklinde bir inanış var lâkin kısacık bir araştırmayla bu bilginin ne kadar yaygın bir yanlış olduğunu öğrenebilirsiniz.

mele kısmını hallettiğimize göre gelelim ikinci kısma: lisans döneminde eserlerinden bolca faydalandığım için muharrem ergin'i kaynak göstererek belirteceğim. üstâd, türk dil bilgisi adlı eserinde "men" ekine değinir ve bu eki " az işlek eklerden " sayar ki bu tartışılmaz şekilde doğrudur. ve der ki: "men eki, eklendiği kelimeye mübalağa katan bir isimden isim yapma ekidir!"

şimdi taşlar daha iyi yerine oturmaktadır. mele (sarı), bir isimdir. men eki de bu ismi başka bir isim hâline getirirken abartı katar. peki şimdi menemen dediğimiz yemeğin hammaddesine bakar isek ne görürüz? evet, yumurta! hem de "men" eki ile abartılmış bir yumurta, bol yumurta! (bol sarı/ beyaz)

nihayetinde büyük ihtimalle bu kelimenin asırlar önceki hâli melemen şeklindedir ve menemen ilçesi ile bir alakası da bulunmamaktadır. domates türk mutfağına gelmeden çok evvel bu yemek türk mutfağında mevcuttur.

not: ek olarak kelimenin kökeni ile ilgili prof. dr. isa özkan'a ait şöyle bir makale de mevcut