TARİH 7 Eylül 2023
46,4b OKUNMA     363 PAYLAŞIM

Mustafa Kemal, Vahdettin'in Kızı Sabiha Sultan'la Neden Evlenmek İstedi?

Mustafa Kemal Paşa'nın, son Osmanlı padişahı Sultan Vahdettin'in kızı Rukiye Sabiha Sultan'la olan evlilik olayı nasıl gelişti ve neden olmadı?

mustafa kemal paşa askeri idadiye girdiğinden beri çevresi için aykırı fikirleri olan bir adam. üstelik hırslı ve son derece politik bir şahıs olduğunu çevresindeki herkes biliyor. mesela enver paşa, mustafa kemal paşa hakkında "onu paşa yapsanız padişah, padişah yapsanız allah olmak ister" demiştir. bunlar sır değil. üstelik enver paşanın bu lafına atatürk "ben enver'in bu kadar öngörülü olduğunu bilmezdim" diyerek yanıt veriyor. ittihat ve terakki içinde yer alsa bile bu çokta ittihatçı olduğundan kaynaklanmıyor. ittihat ve terakki içinde eleştirilerine ve fikirlerini savunmaya tam gaz devam ediyor. mustafa kemal paşa istanbul'da eğitim görürken ufak ufak kendi cemiyetini kurmaya çalışmış, ispiyonlanması ve suriyeye sürgüne gönderilmesiyle bu iş son bulmuştu. aslında enver paşa ve mustafa kemal paşa ruh olarak çok farklı değiller. ikisinin de vatanseverliği tartışılmaz. ikisi de devrimci ve inkılap yanlısı ancak mustafa kemal paşa daha realist ve enver paşa'nın aksine pişerek bulunduğu güçlü konuma geliyor. en önemlisi ise politik olarak birbirlerine çok tersler. enver paşa her ne kadar atatürk gibi türk milliyetçiliğine yakın bir çizgi takip etse bile mustafa kemal paşa'ya nazaran daha muhafazakar ve geleneksel bir çizgiye sahip. atatürk'ün fikriyatı o dönemin osmanlısı için çok aykırı ve radikal.

Vahdettin & Mustafa Kemal Atatürk

cihan harbi sırasında enver paşa ve mustafa kemal paşa arasındaki soğukluk herkesin malumu. mustafa kemal paşa baskılanmış, elden geldiğince fikirleri komuta kademesi tarafından göz ardı edilmeye çalışılmıştır. çanakkale zaferi sonrası mustafa kemal paşa'nın paşalığa terfisi olabildiğince geciktirilmiş, askeri mecmuada resmi var diye kişileri sivriltmeye gerek yok diyerek mecmuadan resmi kaldırılmıştır. ancak bu demek değil ki askeri açından mustafa kemal paşa dışlandı. savaş sonuna kadar birçok kritik cephede mustafa kemal paşa yer aldı. bu sebeplerle mustafa kemal paşa bir güç arayışına girmiştir. almanya seyahati sırasında yaveri olduğu şehzade vahdettin'e tahta çıkarsa yapması gerekenler konusunda fikirler vermiş, etkilemeye çalışmış, alman kurmay heyetinin türk ordusunu yönetmesine izin verilmemesi gerektiği dahil bir çok konuda konuşmuşlardır. lakin vahdettin tahta çıktığında işler pek öyle olmuyor. mustafa kemal paşa sürgün kararı yemiş gibi ani bir kararla suriye cephesi gibi zaten çökmesi an meselesi olan bir cepheye gönderiliyor. alman heyeti önünde suriye'ye atandığını öğrenince pek tabii itiraz edemiyor padişaha.

vahdettin'in kızı sabiha sultan ile izdivaç meselesi böyle bir dönemde ortaya çıkan bir hadise ve öyle çok da uzun süren bir olay değil. yalnız ana yüreği işte, zübeyde hanım çok heyecanlanıyor bu izdivaç meselesine. çok istiyor oğlunu padişah damadı yapmayı.


mustafa kemal paşa o ara saraya çok girip çıktığı için saray hanımları tarafından gayet iyi tanınıyor. saray hanımları "sarı gül" lakabını takıyorlar ona lakin sabiha hanım, enver paşa-naciye hanım evliliği örneği yüzünden mustafa kemal paşa ile evliliğe yanaşmıyor. "mustafa kemal paşa'dan korktum" diyor bu izdivaç meselesi sorulunca. mustafa kemal paşa da en az enver paşa kadar politik ve hırslı diye kodlandığı için hanedan üyeleri ikinci bir enver paşa ortaya çıksın istemiyor. mustafa kemal paşa mütareke sonrası mebusan meclisine girmeye çalışıyor. bu da gerçekleşmiyor. iyi ki bunların hiçbiri olmadı. yüce tengri o bandırma vapuruyla aradığı fırsatı ve yıldızı türk milletine verdi. ardında efsanevi bir mücadele bıraktı ve o bozkurt o dönem hiçbir milletin hayal edemeyeceği vizyonla milliyetçi modern türk devletini kurdu.

mustafa kemal atatürk dönem şartlarını değerlendirip ona göre politika yapmayı bilen birisi. cihan harbi'den önce hala ayakta duran imparatorluğu kalkıp cumhuriyete dönüştürecek bir politika güdemezdi ki atatürk o dönemler bile cumhuriyetçi diye bilenen birisi.

bu arada enver paşa'ya giydirdim zannedilmesin. kendisine saygım ve sevgim çok büyüktür.

konu hakkında daha fazla detay: independent türkçe