KÜLTÜR 3 Eylül 2018
30b OKUNMA     826 PAYLAŞIM

Namus Kelimesinin Etimolojisi

Namus, ülkemizde sıkça tartışılan bir kavram. Özellikle "kadın" ile özdeşleşmesi bu tartışmaların en büyük sebeplerinden biri. Peki bu tartışmalı sözcük dilimize nereden geldi?

aslında namus, antik yunandadır. bizdeki namus kelimesi türkçeye arapçadan, arapçaya aramice üzerinden yunancadan geçmedir. kelimenin orijinali bugün dahi yunancada yasa (kanun) demektir.

yani yunanın 2000 küsür yıllık kelimesini 800 yıl önce falan araplar aracılığı ile "kadının cinsel davranışları üzerinde erkeğe sözde tanrı tarafından verilmiş denetim hakkı ve cinsel organı üzerinde sözde ilahi buyrukla onaylanmış erkek tahakkümü" anlamında dilimize katmışız.

1969 yılında yayımlanan "nomos and the beginnings of the athenian democracy" isimli bir eser var. burada geçen "nomos" kelimesi bugün türkçe'de kullanılan "namus" kelimesinin etimolojik kökenini oluşturur. bu kitapta "nomos" kelimesi epeyce irdelenir. kitabın yarısında milattan önceye ait hipokrat'tan, aristophanes'ten, euripides'ten, heredot ve daha ne kadar varsa tümünün metinlerinin içinde "nomos" kelimesini araştırmış adam ve ne anlamlarda kullanıldığını anlatmış.

mesela aristophenes'e göre "nomos" kadınların tanrıça demeter hürmetine grup seks partileri düzenlemesi ve bu partilerde orgy usulü eğlenmesi anlamına gelmektedir. kaynak

o yüzden evet, bir bakış açısına göre namus bacak arasındadır ve eğer namuslu olduğunuzu iddia ediyorsanız bir açıdan sizler de ulu tanrıça demeteri memnun eden kullarısınızdır.

eski türk dilinde ve eski türklerde namus, ar, şeref gibi arapsal sözcükler ve arapsal özellikler yoktur. türklerde "utanma" vardır "ut" kökünden gelir: küçülme, daha doğrusu "birinin karşısında ona göre küçülme" gibi bir anlamdan türemedir. cinsiyetler arası hiyerarşi belirleme gibi saçma sapan ilkel anlamları yoktur utanma kelimesinin.

Eski Türkçenin En Eski Kök Sözcüklerinden Biri: Am