Neden Çekik Gözlü İnsanların Hepsi Birbirine Benziyormuş Gibi Gelir?
bu durumu anlamak için önce hayvanlar üzerinde yapılmış bir çalışmaya bakmak gerek
yüz tanıma konusunda yakın bir arkadaşımızın yüzünü saniyenin onda biri kadar sürede tanıyabilecek kadar başarılıyken, örneğin golden retriever cinsi köpeklerin yüzlerini neden tamamen aynı gibi algılıyoruz?
bu konuda şempanzeler üzerinde bir araştırma yapılmış. bir grup şempanzeye insan yüzleri gösterilip bunları ne kadar iyi ayırt edebildikleri gözlemlenmiş ve şempanzelerin insan yüzlerini ayırt edemedikleri ve tamamen rastgele seçimler yaptıkları görülmüş.
ardından aynı deney şempanze yüzleriyle tekrarlanmış ve şempanzelerin kendi türlerine ait yüzleri neredeyse kusursuz derecede ayırt edebildiği görülmüş.
___
bu sefer deney iki grup şempanze ile tekrarlanmış. 1. grup insanlarla iç içe olan şempanzelerden, 2. grup ise doğal ortamda yaşayan ve pek fazla insan görmemiş şempanzelerden oluşturulmuş.
ve şaşırtıcı olmayan şekilde sürekli insan gören 1. gruptaki şempanzeler insan yüzünü tanımakta 2. gruba göre çok daha iyi performans sergilemişler.
bu durum hayvan sahiplerinin hayvanlarını diğer hayvanlardan nasıl ayırt edebildiklerini açıklıyor. bizim diğer hayvanlardan ayırt edemediğimiz bir hayvanı, sahibi kolaylıkla ayırt edebiliyor.
çekik gözlü insanların hepsinin birbirine benzediği yanılgısı da aslında buradan geliyor
çekik gözlü insanlar bize hepsi birbirlerine benziyormuş gibi geliyor çünkü biz çekik gözlü değiliz, etrafımızda çekik gözlü değil yuvarlak gözlü insanlar var ve sürekli onları görüyoruz. beynimiz yuvarlak gözlü insanları birbirlerinden ayırt etmekte çekik gözlüleri ayırt etmekte olduğundan çok daha deneyimli hale geldi.
aynı şekilde çekik gözlü insanların olduğu ülkelerde yaşayan insanlar da çekik gözlüleri birbirlerinden ayırt etmekte bize göre daha başarılılar.
insan beyni bu yüz tanıma olayında o kadar başarılı ki, bu durum yüzünden olur olmadık nesneleri ve yüzeyleri insan yüzüne benzetmekten kaynaklanan pareidolia denen bir psikolojik bozukluk bile ortaya çıkmış.
ayrıca beyindeki yüz tanıma bölgesinin zarar görmesi sonucu oluşan ve kişinin en yakınlarının yüzünü dahi tanıyamamasına yol açan prosopagnosia (bkz: yüz körlüğü) adlı bir hastalık da mevcut. bu hastalığa sahip kişiler insan yüzünü tanımak bir kenara onun bir yüz olduğunu fark edemiyorlar ve yakınlarının yüzlerini dokunarak tanımaya çalışıyorlar(mış).