nemrut, bilinmezliklerle dolu bir dağdır. (en dikkat çekeni; tapınağı çevreleyen taş blokların bazıları 9 ton ağırlığa sahiptir. o dönemde yolu bile olmayan nemrut dağına, tonlarca ağırlığında taşların nasıl çıkartıldıkları halen bilinmemektedir.)

1881 yılına kadar, birkaç köylü haricinde kimse nemrut dağı'nın zirvesindeki kalıntıları bilmiyormuş. 1881 yılında diyarbakır’da yol yapım işlerinde görevli mühendis charles sester bölgedeki ilk araştırmalarında asurlar’dan kalma kalıntılar olduğunu sanmış ve bu araştırmalarını tüm dünyaya sunmuş, yazılan kitabede nemrut dağı’nın sırrı ve antiochos’un yasaları yer almaktadır.

2135 metre tırmandıktan sonra, nefes almakta bile güçlük çekerken gördükleriniz sizi tam anlamıyla şaşırtıyor.

dağda henüz keşfedilmemiş tünellerin var olduğu, efsane kral commagene kralı i. antiocho'un kayıp mezarının da buralarda olduğu söyleniyor. dağın gizemi, çok değişik alanlara yöneliyor; hristiyanlığın burada başlamasından tutun da, isa´nın doğumundaki simgesel anlama ve de noel'in yanlış zamanda kutlanmasına kadar...

antiochos yeni bir din kurmayı planlamış, amacı batılıların, yani yunanlıların dini ile doğulu perslerin dinini birleştirmek, böylece bir dünya dini yaratacak, nemrut dağı'nı onun merkezi yapacak ve bu dinin buradan tüm dünyaya yayılmasını sağlayacaktı. kendisi de bu sayede tüm dünyaya hükmedecekti. ve ölümsüzlüğe kavuşacaktı.

antiochos bu kutsal alanı teraslar halinde tasarlamış, kutsal kabul edilen teraslarda yer alan heykellerin sırası aynı. bu tanrılardan her biri hem doğu hem batı tanrılarını temsil ediyor ve bu nedenle iki ayrı isimle anılıyorlar, yüzleri doğuya ve batıya çevrili pers ve yunan tanrıları kral antiochos'un bu iki kültürü birleştirme amacını da simgeliyor.

antiochos yaptırdığı heykellerin arka yüzüne 200 satırdan oluşan vasiyetini yazdırmış. yazıtta kendinden sonra gelecek kralları;

- tapınağı güzelleştirmeleri için görevlendiriyor,
- ibadet için gelenleri övüyor,
- kötü niyetle gelenlere beddua ediyor.
- kutsal alanı ziyarete gelenlerin en iyi şekilde ağırlanmasını istiyor ve bu amaçla rahipleri en iyi şaraplarını sunmalarını emrediyor.
- hatta törenlerin çok renkli geçmesi için müzisyenleri bile görevlendiriyor...