Nötron Yıldızı Nasıl Oluşur?
nötron yıldızları, atom çekirdeklerine kadar sıkışmış olan ölü yıldızlardır. şöyle ki:
büyük kütleli (güneşin 15-30 katı kadar) olan bir yıldız, yakıtı olan hidrojeni bitirince helyum sentezine başlar. o da bitince helyum'un yanması sonucu oluşan karbon'u yakarak oksijene dönüştürür. bu dönüştürme süreci füzyon reaksiyonları karşısında endotermik olan demire kadar devam eder.
bu nükleer reaksiyonlar meydana gelirken yıldızın çekirdeğindeki sıcaklık 1.000.000.000 santigratı aşmış durumdadır. içerisinde kütle çekimini dengeleyici hiçbir nükleer reaksiyon meydana gelmeyen bu sıcak çekirdek büyük bir hızla çökmeye başlar. çöken çekirdeğin kütlesi 1.4 güneş kütlesini aştıktan sonra dejenere elektron basıncı denilen ve çökmeyi engelleyen kuvvet yeterli gelmez olur ve atomlar "çekirdekleri birbirine değecek" kadar sıkışır.
bu noktada atomlar içerisinde bulunan protonlar elektronları yakalayarak birer nötrona dönüşür. bu haliyle yıldız, elektronları olmayan yaklaşık 1 kilometre çapında dev bir atom çekirdeğidir. yoğunluğu ise santimetreküpte 1 milyar ton kadardır.
buraya kadar anlattığım çökme süreci aslında görkemli bir gösteriyi de beraberinde getirir. çünkü yıldızın çok büyük bir hızla çöken çekirdeği çok kuvvetli bir şok dalgası yaratır ve bu şok dalgası yıldızın çekirdek çevresinde bulunan kısmını bir süpernova patlamasıyla dışarı savurur.
dış katmanları atılmış ve çıplak bir halde kalan bu nötron yıldızları çok sıcak olup, manyetik kutuplarından x ışınları yayarlar. genellikle büyük bir hızla dönen nötron yıldızlarının x ışını yayım ekseni, eğer bize dönük ise onu periyodik bir radyo kaynağı olarak algılarız.