SİNEMA 28 Haziran 2021
36b OKUNMA     462 PAYLAŞIM

Orijinalinde Beyaz Olmayan Bir Karakteri Beyaz Bir Oyuncunun Canlandırması: Whitewashing

Whitewashing nedir? Özellikle uyarlama film ve dizilerde, kaynak materyalde beyaz ırktan (caucasian) olmayan birini beyaz bir aktör veya aktrisin canlandırmasına whitewashing diyoruz. Biraz irdeleyelim.

sinema, tiyatro ve dizilerde, beyaz olmayanların beyazlar tarafından canlandırmasını ifade eden whitewashing kavramını türkçeye beyazlılaştırma şeklinde çevirebiliriz. sıradan, masum ve hatta komik gibi dursa da altan alta beyazın, beyaz olmayanlara üstün olduğunu vurgulaması ve beyaz olmayanları, dilleri ve fiziksel özellikleri üzerinden abartarak stereotipleştirmesi nedeniyle buram buram ırkçılık kokar.

whitewashing'in farklı türleri var. örneğin, yüzü siyaha boyamak suretiyle yapılan blackface bunlardan en barizi. bir diğer türü ise basitçe gözleri çekik hale getirerek yapılan yellowface; türkçedeki ifadesiyle çançinçonluk.

türkiye dizi, sinema ve tiyatro sektöründe pek çok whitewashing örnekleri bulunuyor. örneğin yüzü siyaha boyayarak yapılan blackface'in en bilineni, arap bacı/bacı kalfa tiplemeleri ve bunun en güzide temsilcisi de malum tevfik gelenbeydi.

mevzubahis sahne


yellowface'i ise tokatçı filminde, şevket altuğ'un canlandırdığı çinli şogon karakteriyle hatırlayacaksınız


türklerin, abartılı şiveler ve türlü ırkçı klişeler yoluyla etnik olarak türk olmayanları, bilhassa da kürt, laz, ermeni, rum, arap ve yahudi karakterleri canlandırması ise whitewashing'in türkiye'ye özgü türlerini oluşturmakta ki bunlar örnek verilemeyecek kadar çok sayıda.

ayrıca:
(bkz: yeşilçam'da ırkçılık içeren filmler)
(bkz: yeşilçam'ın yabancılara bakış açısı)