yer: manastır (osmanlı eyaleti)
tarih: 8 ağustos 1903
sonun başlangıcı

manastır'daki nüzhetiye karakol binası önünden geçen rus konsolos aleksandr rostkovski karakol binası önünde nöbet tutan erlerin kendisini selamlamadığını görünce öfkelendi. erlerin üzerine yürüdü."bana neden selam vermedin, beni iyi tanırsın, size böylesi lâyık, alçak türkler!" diyerek jandarma er halim'e küfretti, kamçı ile vurdu; jandarma er abbas'a da tokat attı, yüzüne tükürdü...

yer manastır. osmanlı toprağı. abbas ve halim... osmanlı askeri, türk askeri. onları darp eden kişi bir rus. misafiri olduğu ülkenin askerine hakaret etti, onlara vurdu, küfretti... jandarma er halim bu hakareti kaldıramadı. ağırına gitti. böyle olmamalıydı... türk toprağında bir türk askerine bir rus küfredip vuramamalıydı...

yere düşen tüfeğine baktı halim, aldı yerden, kurdu ve peş peşe ateşledi. namussuz moskof kanlar içinde yerdeydi. rus konsolosu vuran jandarma er halim, "ben vurdum" diyerek silahını enver bey'e teslim etti...

enver paşa otobiyografisinde bu olayı şöyle nakletmiştir:

o gün jandarma er halim ile birlikte orada nöbet tutan silah arkadaşı er abbas da tutuklandı. ruslar kelle istiyorlardı. kelle istemekten ziyade, osmanlı'yı ve abdülhamid'i köşeye sıkıştırmaktı niyetleri. zaten manastır'a konsolos olarak gelen aleksander rostkovski'nin amacı da buydu: provokasyon yaratmak. amacına ulaşmış ama bedelini değersiz yaşamı ile ödemişti.

22 ağustos tarihinde konsolos için cenaze töreni yapıldı. öldürülen konsolosun cenaze töreni osmanlı'ya gözdağı gösterisine dönmüştü.

ruslar, ikinci abdülhamid'i sıkıştırıp, taviz üzerine taviz istiyorlardı. mahkeme kuruldu.

1. jandarma er halim idam edildi.
2. olayı durdurmadığı iddiasıyla jandarma er abbas idam edildi.
3. kumandanlar 5 ila 15 yıl arasında değişen cezalara çarptırıldı.
4.  maktul hakkında kötü konuştukları gerekçesiyle iki mülazım görevden atıldı.
5. vali paşa fizan’a sürüldü.
6. sadrazam ve harbiye nazırı rus sefirini ziyaret etti.
7. sefir özürü kabul etmedi.
8. abdülhamid tarafından rus çarına özür/taziye telgrafı çekildi.
9. çardan özür dilendi, hızlı yargılamadan vs. bahsedildi.
10. maktulun ailesine 400 bin frank ödenmesine karar verildi.

bir devlet, bir padişah, bir halife; ülkesinin itibarını ayaklar altına alıyor, dünyaya rezil oluyordu... kendi günahsız erlerini ruslardan korkusuna kurban eden aynı abdülhamid, bu olaydan 2 sene sonra, 1905 yılında kendisine suikast tertipleyen ve 26 kişinin hayatını kaybetmesine sebep olan terörist charles edward jorris'i zatı şahanelerinin iradeleri ile affederek serbest bıraktı.

ek 1: murat bardakçı'nın köşe yazısı

ek 2: ny times'ın 16 ağustos 1903 tarihli haberi

Sultan Abdülaziz'in Öldürülmeden Önceki Son Fotoğrafı