EKONOMİ 21 Kasım 2017
28b OKUNMA     868 PAYLAŞIM

Para Basarak Piyasayı Canlandırma Stratejisi Neden Bir Süre Sonra İşe Yaramaz?

Başta akıllıca bir çözümmüş gibi görünse de ekonomide sınırsız para basmak çok da akıllıca bir strateji değil. Bir süre sonra sınırsız para basan ekonomiyi kendi silahıyla vuran bu strateji neden işe yaramazmış, bakalım.
iStock


parasal genişleme adı verilen bu strateji, piyasayı paraya boğarak ekonomiyi canlandıran ve işsizliği azaltan, fakat sürekli uygulanırsa da enflasyona yol açabilecek merkez bankası politikası.

ingilizcesi quantitative easing'dir. detaylı bilgi için (bkz: quantitative easing)

türkçe'de nicel gevşeme veya niceliksel gevşeme olarak da bilinir. piyasadaki bazı oyuncu ve yorumcular tarafından bedava para veya bedava para paket programı olarak da adlandırılır.

peki parasal genişleme nedir ve bu parasal genişleme para, emtia ve tahvil piyasalarına nasıl yansır?

basitçe, herhangi bir merkez bankası, örneğin fed, para basıyor ve parayı piyasaya veriyor. piyasaya verilen bu amerikan doları borsalara ve emtia piyasasına giriyor. amerikan doları (usd) değer kaybediyor. borsalar ve emtia (altın, gümüş vs.) değer kazanıyor. tahviller satın alındığı için faiz düşüyor.(bkz: sicak para)

ayrıca
(bkz: carry trade)
(bkz: kur savaşları)
(bkz: hedge fund)

göz atmanızda fayda var.


sonra fed bu programı durdurursa piyasaya verilen paraları geri çağırıyor ve ülkenin parası amerikan doları tekrar değer kazanmaya başlıyor ve diğer ülkelerin paraları değer kaybediyor. borsalar ve emtia (altın, gümüş vs.) piyasalarından amerikan doları çıkışı olduğu için borsalar ve emtia piyasası değer kaybediyor. tahvillerden çıkış olduğu için faizler artıyor ve sıcak para ülkeyi terk ediyor. yuvası abd'ye geri dönüyor.

bu arada ufak bir bilgi: özellikle amerikan doları (usd) dünya para birimi olduğu için fed'in yürüttüğü para programı çok önemlidir. amerikan doları (usd) bir yana diğer tüm para birimleri, emtia ve borsalar bir yanadır. genellikle zıt hareket ederler. çünkü finans piyasaları amerikan doları üzerine fiyatlanmıştır ve tüm finans piyasaları amerikan doları üzerine kurulmuştur.

not: basit analizde finansta piyasayı etkileyen nerdeyse sonsuz tane parametre olduğu için diğer bütün parametreler yok sayılmıştır. sadece piyasayı etkileyen en büyük etken fed'in parasal genişleme ve kemer sıkma politası baz alınarak yorum yapılmıştır.

ayrıca

(bkz: fed)
(bkz: federal open market committee)
(bkz: qe3)
(bkz: phillips eğrisi)
(bkz: usd)
(bkz: amerikan doları)