SAĞLIK 13 Nisan 2021
33,4b OKUNMA     477 PAYLAŞIM

Pfizer & BioNTech Aşısının da Dahil Olduğu mRNA Aşılarının Genlere Bir Etkisi Var mı?

Bir mRNA aşısı olan ve COVID-19 kapsamında kullanılan Pfizer & BioNTech aşısının genlerimizi bozacağı yönündeki komplo teorilerini görmüşsünüzdür. Peki bunlarda bir doğruluk payı var mı?
iStock

"genlerimize gen katarak aşılayacaklar, ben bu riske giremem" diyen insanlar için olayı özet geçelim

kaynak 1 cambridge üniversitesi
kaynak 2 center for disease control

mrna nasıl çalışır?

mrna denen şey, mesajcı rna'dır, hücre çekirdeğindeki dna'nın bir kısmından kopyalanarak üretilir ve ribozomlara "şu proteini yapıver canım" diye mesaj iletir. vücudun ürettiği tüm proteinler bu şekilde üretilir.

mrna aşısı nedir?

bu da yapay bir mrna parçasıdır. diğer entrilerde belirtilen şekilde hücre içine girer. hücre zanneder ki bunu çekirdekten yolladılar, "başkomiserden emir gelmiş, hemen bu dizilime uygun bir protein üreteyim" der.

doğal üretilen veya aşıyla üretilen tüm mrna'ların doğal bir ömrü vardır, protein sentezi yapıldıktan bir süre sonra parçalanıp dağılırlar.

ama üretilen protein hemen dağılmaz, hücreden dışarı salgılanır. bunu gören bağışıklık sistemi de yabancı olduğunu fark ederse, virüs müdür bakteri midir ebesini öpecem ben bunun diyip bağışıklık sistemini devreye zokar, proteini parçalar. bu esnada bağışıklık oluşur.

mrna aşısındaki püf nokta, coronavirüs partiküllerinin dış duvarındaki proteinlerin üretilmesini sağlayacak mrna'nın vücuda enjekte edilmesi. yani hücreye, virüsün dış görünüşünü taklit eden proteinler ürettiriliyor, bağışıklık sistemi de bunu tanıyor.

yapılabilecek bir benzetme, ülkeler arası bir savaşta askerleri eğitmek için kartondan kesilmiş düşman fotoğraflarına atış yaptırarak alıştırma yapmak, böylece gerçek düşman gördüklerinde hemen tanımalarını sağlamak.

yani mantık aslında vücuda doğrudan ölü virüs vermekle çok benzer. ikisinde de virüsün dış görünüşüne saldırıyor vücut. birinde dış görünüşe sahip ölü virüs veriliyor, diğerinde dış görünüşteki proteinler vücuda ürettiriliyor. ikisinde de bağışıklık sistemi virüsün kabuğuna saldırmayı öğreniyor.


peki bu bizim genlerimizi bozar mı?

hayır, hiç alakası yok. mrna denen şey genlerden üretilir, genleri bozamaz. bunu da şöyle bir şeye benzetelim.

gotham city'de polis şefisiniz, başkomisersiniz. sizin imzanızla şehirde operasyonlar düzenleniyor.

ama biraz beceriksizsiniz, şehri teröristler basınca ölüyorsunuz, şehri koruyamıyorsunuz. süper kahraman batman de diyor ki "ben başkomiserin imzasını taklit ederek tüm polislere bir emir mektubu göndereyim". gönderdiği emir tüm polislerin terör tatbikatı yapmasını ve eğitilmesini sağlamaya yönelik.

"mesajcı rna" burada başkomiserin gönderdiği imzalı mektuplar. "mrna aşısı" da imza taklit edilerek gönderilen sahte mektuplar. ikisi de polislerin (bağışıklık sisteminin) eğitilmesini sağlıyor.

bu sahte imzalı mektup, başkomiserin gelecekte mektup göndermesini, gelecekteki başka mektupların içeriğini, veya imzasının şeklini değiştirmiyor. sadece bir seferlik sahte emir gidiyor.

mrna aşısında da durum aynı. bir defalık sahte protein üretim emri gidiyor. ancak mrna, hücre çekirdeğindeki dna'ya entegre olabilecek bir molekül değil çünkü tamamen farklı yapıda. tek sefer iş yapıyor, sonra enzimler tarafından parçalanıyor.

yani genlerimiz bozulacak diye korkmayın. birisi sizin imzanızı taklit ettiğinde sizin imza atma yeteneğiniz nasıl bozulmuyorsa, birisi sizin genlerinizin ürettiği mrna'yı taklit etti diye sizin genleriniz bozulmuyor.