Pornografi Bağımlılığının Zararları
internet pornosu izlemek dopamin bağımlılığına giden bir yoldur. dopamin beynin salgıladığı mutluluk hormonlarından biri. ödül olarak algılanan her şey dopamin salgılatır. buna çikolata yemek, kokain çekmek, telefona bildirim gelmesi, netflix'te saatlerce dizi izlemek ve bunun yanında mastürbasyon, porno ve seks üçlüsü de gelir. gün boyunca sürekli telefonun ekranını açmak dopamin açlığından kaynaklanır. her bildirimde beynimiz bir doz dopamin salgılar çünkü bu bir ödüldür. instagram keşfet'te saatlerce aşağı kaymamızın nedeni de her gördüğümüz gönderide bir miktar dopamin salgılamamızdır. sırf bu yüzden keşfet kısmı sonsuz bir kaydırma penceresi olarak tasarlanmıştır. tıpkı porno sitelerinde her taraftan yeni önerilerin çıkması gibi.
dopamin salgılanan kısım beynin ilkel olan kısmında bulunur. bize zevk veren tüm dürtülerimizi içine alır. bizi hayvanlardan ayıran prefrontal korteksle sürekli bir savaş halindedir dopamin. prefrontal korteks sana "bak dersini çalış yoksa başarısız olursun güzel bir hayatın olmaz" diyen ses, dopamin reseptörleriyse "bir bölüm daha izlemez miyiz ya" diyen sestir kısaca. telefona gelen her bildirim gibi tıkladığımız her yeni porno da beynimizde dopamin salgılatır dolayısıyla bizi "mutlu" eder. buradaki mutluluk kavramı ecstacy kullandığınız zamanki mutlulukla aynı.
günümüzde internetin hızlanması ve sitelerin çeşitlenmesi pornoya karşı toplumsal bir bağımlılık oluşturdu. porno, ulaşması çok kolay, bedava ve sınırsız bir dopamin kaynağı haline geldi. fareler üzerinde yapılan bir deneyde bir dişi bir erkek fare kafese konuyor. erkek olanın dopamin reseptörleri inceleniyor. erkek fare en başlarda yüksek dopamin salgılıyor, bolca çiftleşiyor. zaman geçtikçe çiftleşme hevesi azalıyor, dopamin salgılaması düşüyor. bu sefer kafese yeni bir dişi fare koyuyorlar. fare yine en baştaki gibi yüksek dopamin salgılıyor, bolca çiftleşiyor ve sonu yine hüsran oluyor ve çiftleşmek istememeye başlıyor. yeni bir dişi konulduğunda bu döngü devam ediyor. mastürbasyon yaparken sürekli ileri sarmamızın, video değiştirmemizin, doğru pornoyu bulmak için belki saatler harcamamızın sebebi budur. beyin her zaman yeniyi görmek, tatmadığını tatmak ister yoksa aynı şeyleri yapmaya hevesi azalır. sürekli aynı yemeği yediğinizi düşünün. ne kadar sevdiğiniz bir yemek olsa bile bıkarsınız. çeşitlilik burada önemli bir detay. eski nesilin dvd'ciden porno film alması dopamin bağımlılığına neden olmaz. çünkü dvd'ciye gidip porno film alıp onu izleyip tatmin olup sıkılmak doğal bir süreçtir. pornhub'a girip milyonlarca video içinde gezmek ise sonsuz ve sınırsız bir dopamin kaynağıdır.
ulaşılabilirlik ve çeşitlilik, pornonun zararını belirleyen ana unsurlar. seks en çok dopamin salgılatan aktivitelerden biridir. kokainden bile fazla. çünkü temel bir içgüdüdür, on binlerce yıl insanın evrimiyle birlikte genlerimize işlemiştir. bu yüzden ben internet pornosunun yeni nesil ve kendim için büyük bir tehlike olduğu düşüncesindeyim ve bunu fiziksel olarak kendimde gözlemliyorum. bir kokain veya ecstacy bağımlısının sürekli doz arttırmak istemesinin sebebi dopamin reseptörlerinin yıpranmasıdır. zamanla hissizleşir ve daha fazlasını ister. internet pornosunda da aynı durum geçerli. kendinizi daha "extreme" videolar izlerken buluyorsanız yalnız değilsiniz, beyninizin yeniye olan ilgisine yenik düşüyorsunuz sadece. çünkü beyin mutlu olmak ister, bencildir. bunun için en kısa yolu ister. mastürbasyon ve porno kadar çaba/zevk oranı düşük olan bir aktivite daha yok. saatlerce yeni video bakınarak ve her videoda bir miktar daha dopamin salgılayarak normal aktivitelerden keyif almamaya başlar beyin. internet pornosu (ısrarla internet pornosu dememin sebebi eski nesille yeni nesil arasındaki ulaşılabilirlik ve çeşitlilik farklılığına dikkat çekmek) izlemek zamanla dopamin reseptörlerini hissizleştirir. kitap okumak, odaklanmak, ders çalışmak ve çaba gerektiren tüm işler çok daha zor hale gelir.
reddit'ten başlayan nofap (mastürbasyon yapmamak) ve nopmo akımı da bu dayanaklar düşünülerek kuruldu. nopmo (porn, masturbation, orgasm) akımı modern erkeğin internet pornosuyla güçsüzleştiğini ve özünden uzaklaştığını savunuyor. bana kalırsa doğru. nopmo'yu ben de hayatımda uygulamaya çalışıyorum ve pornodan uzaklaştığım sürelerde kendimi çok daha iyi, odaklanma gücüm çok daha yüksek, çok daha aktif ve hayat dolu hissediyorum. bunun sebebi porno izlemediğim zamanlarda dopamin reseptörlerimin kendini onarması ve beynimin doğal akışına dönmesi. dopamin reseptörlerinin kendini tam olarak onarması için 3 ay gibi bir süre gerektiği söyleniyor. ben henüz hiç 3 ay sabredemedim. porno bağımlısı olmadığına inanan varsa 3 ay boyunca izlememeyi ve mastürbasyon yapmamayı deneyebilir. uyuşturucuyu kesmeden yoksunluk hissini anlayamazsınız.
özetleyecek olursak porno dopamin salgılatır ve uyuşturucu bağımlılığından çok farklı değildir. pornolardaki çeşitlilik dopamin salgılanmasını arttırır. uzun süre pornoyla dopamin salgılamış beyin artık başka aktivitelerden zevk alamamaya başlar çünkü dopamin reseptörleri hasar görür. yani bana fikrimi soracak olursanız, evet porno zararlıdır.
ekleme
0. ilgilenen herkese çok teşekkür ederim. yalnız olmadığımı bilmek ve yalnız olmadığınızı hissettirmek benim için gerçekten çok değerli.
1. paragraf koymadığım için okuma güçlüğü çeken herkesten özür dilerim. her cümle birbiriyle ilişkili gibi geldiği için ve aceleyle yazdığımdan paragraf açma ihtiyacı hissetmemiştim yazarken. şimdi karışık olduğunu fark edip biraz düzenledim.
2. mastürbasyonu da mı tamamen bırakalım diye soran birçok kişi var. pornoya göre mastürbasyonun zararının çok daha az olduğunu düşünüyorum. seksi taklit ederek kayganlaştırıcı kullanılarak ve hayal gücüyle haftada 1 yapılan mastürbasyonun vücuda zararı olur mu bilmiyorum. fakat mastürbasyon ve porno birbiriyle çok ilişkili iki kavram olduğu için birbirini tetikliyor. eğer ikisinden birini bırakma hevesiniz varsa kesinlikle internet pornosunu bırakın. kendi üstümde 3 ay boyunca porno izlemeyip mastürbasyona devam etmeyi denediğim bir dönem olmuştu. bu dönemde sadece gerçek insanlardan gelen nude'lara bakıyordum ve mastürbasyon yaparken ya anlık olarak o görüntüleri ya da sadece hayal gücümü kullanıyordum. aynı fotoğrafa başka gün bakmıyordum. zamanla mastürbasyon yapma isteğim önemli ölçüde azaldı. 2-3 gün aklıma gelmediği oluyordu ki benim için oldukça uzun bir süre bu. yani eğer mastürbasyon sıklığınızı kontrol altında tutabiliyorsanız (ortalama haftada 1-2) ve mastürbasyona başlamak porno izlemenize neden olmuyorsa mastürbasyon yapmanızda çok sakınca olmayabilir. herkesin bünyesi farklı olduğu için kendi ritminizi bulmanız ve vücudunuzu anlamanız gerek. ben ikisini birden bıraktığım zamanlarda çok daha fazla pozitif etki gözlemledim üstümde. bir de dediğim gibi mastürbasyon ve porno birbirini tetikleyebilir bu yüzden dikkatli olun. ayrıca mastürbasyon yapacaksanız yaparken seksi taklit etmeye çalışın, kayganlaştırıcı kullanın ve süresini seks süreniz ne kadar olmasını istiyorsanız o sürede tutun. aksi halde zararlı hale gelir. ne yazık ki bu konularda yapılmış çok az araştırma var ve çok yeni kavramlar. bunlar benim deneyimlerim, araştırmalarım ve düşüncelerim.
3. genelde erkeklerle ilişkilendiriliyor ama porno bağımlılığı sadece erkeklerde olan bir şey değil. hatta bastırılmış cinsellik durumları yüzünden kadınlarda durum daha bile vahim olabiliyor. bağımlı birçok kadınla tanıştım, hiç seks yapmamış ama sürekli porno veya erotik gifler, videolar izleyen kadınlar gördüm. twitter, tumblr gibi mecralarda sadece porno izlemek için hesap açan birçok tanıdığım var. bu yüzden iki cinsin de kontrollü olması gerek. beyin aynı beyin sonuçta. eğer böyle hesaplarınız, sürekli porno izleme ve mastürbasyon yapma dürtünüz varsa dopamin bağımlısı olabileceğinizi göz önünde bulundurun. seks dürtünüz varsa bunu sanal olarak değil gerçek insanlara tatmin etmeye uğraşın. garip şekilde porno bağımlısı kadınlarda hiç seks yapmamış olanların oranı çok fazla. seks ayıp bir şey değil, sadece sağlıklı ve doğru yollarla doyuma ulaşmaya çalışın.
4. neler yapabiliriz diye soran birçok kişi var. ben telefonda mdf (man don't fap) diye bir uygulama kullanıyorum. neredeyse kimse ilk denemesinde 90 günü başaramaz. motivasyonunuz kırılmasın. bu yüzden örneğin 2 gün dayanabildiyseniz diğer denemenizde 3 gün dayanmaya çalışın spor yaparken kas geliştiriyormuş gibi. bu uygulama kaç gün yapmadığınızın takibini yapmaya, kriz anlarında sizi motive etmeye ve konuyla ilgili birçok video görmenize yarıyor. örneğin relapse yaptıysanız (mastürbasyon yapmak relapse olarak tanımlanıyor yani nofap döngüsünün başa dönmesi) "relapse'ten sonra ne yapmalı?" veya 3. gününüzdeyseniz "neden 3-5. günler en zorları?" diye nofap'le ilgili videolar öneriyor. motivasyon önemli.
etrafınızda sizi uyaran her şeyi uzaklaştırmalısınız. örneğin instagram gerçekten şeytani bir algoritmaya sahip. kadınlara bakmaya başladıkça her taraftan kadınlar fışkırıyor. keşfet kısmında gönderiye uzun bastığınızda ilgilenmiyorum seçeneği var. buna her görmek istemediğiniz gönderide basarsanız zamanla buna benzer çok daha az gönderi çıkmaya başlıyor, bunu yapmanın bana çok pozitif etkisi oldu. buna benzer tüm uyaranları hayatınızdan çıkarmaya çalışın.
spor yapmak hayattaki her şeye olduğu gibi nofap'e de çok büyük fayda sağlıyor, vücudun toparlanması ve enerjisini atması için çok önemli.
relapse yapmaya yeltendiyseniz kendinize yapabileceğiniz en iyi şey porno izlemeden mastürbasyon yaparak bu dürtünüzü düşürmek. ve eğer relapse yaptıysanız "nasıl olsa yaptım, iyice yapayım yarın tekrar yapmamaya başlarım" diye düşünmemek gerek. mastürbasyondan sonra bir duş almanız bu tuzağa düşmenizi engellemek için basit ve etkili bir yol. bu sigarayı bırakmış birinin 1 sigara içip pişman olup içmemeye devam etmemesi ya da nasıl olsa bir tane içtim bu akşam bir paket bitireyim yarın bırakırım demesi arasındaki fark gibi. bir paket bitirirseniz muhtemelen yarın da içersiniz. dopamin bağımlılığının uyuşturucudan gerçekten farkı yok.
relapse yaptıysanız bu süreçte sizi neyin tetiklediğini anlamaya çalışın. relapse asla bir anda olmaz, bir yoldur. küçük bir şeyden dürtülerinizi aktif eder sonra onun üstüne gidersiniz ve en sonunda dayanamazsınız. beyin dopamin açlığı çektiği için sizi kandırmaya çalışır her zaman. dürtülerinizi neyin harekete geçirdiğini anlamaya çalışın ve hayatınızdan uzak tutun.
5. dopamin bağımlılığı sadece porno ve mastürbasyonla olmaz. oyun oynamak, sosyal medya gibi şeyler de porno ve mastürbasyon kadar olmasa da dopamin salgılatır ve bağımlılık haline gelirse tehlikelidir. her konuda dikkatli olmaya çalışın, dopamin reseptörlerinize nazik davranın. :)