evrimin dört basamağı vardır

mutasyon, varyasyon, doğal seleksiyon ve son olarak da adaptasyondur.

doğal seleksiyon'da doğa koşullarına uymayanlar elenirler. güçlü ya da ortama uyanlar yaşar ve çiftleşirler. böylece güçlü ve ortama uyum sağlayabilen bir soy oluşur.

en gelişmiş ve kompleks olanı değil, sadece en uyumlu olanı seçer doğa

insanlar bu mekanizmayı pek anlayamadıklarından evrimin sadece "iyi yönde" olduğuna dair bir zorlayıcı etkisi olduğunu düşünürler ki bu yanlıştır.

mesela dürüst, çalışkan ve zeki bir insan olmak, almanyada işe yarar, çünkü oranın toplumsal filtreleri için bu pozitif bir etkidir. böyle olan insanlar, kolaylıkla daha iyi yerlere gelir, daha güzel kadınlarla evlenir, daha çok kendilerinden üretirlerse sebebi dürüst, çalışkan ve zeki olmaları değil, toplumsal filtrenin bu yönde bir filtreye sahip olmasıdır.

türkiyede ise ahlaksız, fırsatçı, yalaka ve sinsi bir insan olmak işe yarar. mesela düşünün, yeterince sinsi ve yalakaysanız o gördüğünüz milyonluk evlere sahip olabilir, daha güzel kadınlarla evlenebilir ve soyunuzu daha kaliteli bir şekilde sürdürebilirdiniz. ama siz, kendi varoluşunuzun gereğine itaat ederek, direnerek, sabit bir frekansta kalıyorsunuz, haliyle aranızdan bazıları yamuluyor, bazıları ölüyor, bazıları da varlığını zar zor sürdürüyor. neden? çünkü türkiye'nin toplumsal filtreleri de bu yönde.

her şey ortam ve koşulun nasıl bir stres etkisi ve filtre mekanizmasına sahip olduğuna bağlıdır.

doğal seleksiyonun üç temel türü vardır

1) yönlü doğal seçilim: doğal seçilimin en temel alt türü. belirli bir özellik, canlıların temel var oluş amacı olan hayatta kalma ve üreme yolunda avantaj sağlıyorsa (bu avantaj devam ettiği müddetçe) evrim o yönde ilerler. elbette doğa ve çevre faktörüyle bu yönde ön görülemeyen (rastlantısal) sapmalar olabilir. doğal afetler, kitlesel yok oluşlar vb. faktörler bu süreci etkileyebilir. kas gücü yerine hızlı koşma, iyi avlanma yerine büyük beyin (bkz: bilişsel devrim) avantajlı özellik konumuna gelebilir ve evrim bu doğrultuda ilerlemeye devam eder, gelecek nesiller avantajlı özelliğe "yönelir".

2) sabitleyici (dengeleyici) doğal seçilim: evrimin, bir popülasyondaki bireylerin belirli ortalama özelliklerinde sabitlenmesi anlamını taşır. örneğin, yeni doğan bir homo sapiens bebeği için ortalama bir boy ve ağırlık (3-4 kg, 45-55 cm) bulunmaktadır ve çok büyük ihtimalle bebekler bu özelliklerle dünyaya gelmektedir. çok kilolu veya aşırı zayıf doğan bebekler ya ana rahminden çıkamayacak ya da bulaşıcı hastalık kapmaya daha meyilli olacaktır. bu süreç, ortalama özelliklere sahip bireylerin hayatta kalmasını, dolayısıyla genlerini nesilden nesile aktarmasını sağlayacaktır. kısacası; aşırı uçlarda olmayan, "ortadaki" bireyler evrim sürecinde avantajlı konuma geçecek ve sayıları artacaktır. buna "sabitleyici doğal seçilim" adı verilmektedir. bazı kaynaklarda "dengeleyici doğal seçilim" olarak da ifade edilmektedir.

3) bozucu (bölücü) doğal seçilim: yukarıdakinin zıttı olarak tanımlanabilir. ortalama özelliklere sahip olanların değil, ekstrem özellikler taşıyan bireylerin avantajlı konuma geçmesidir. bir bitki için kuşlar ve yere yakın hayvanlar üreme aracıdır. çok uzun boyluların kuşlar tarafından, kısa boyluların da yüzeye yakın hayvanlar tarafından tozlanmaya tabi tutulduğunu düşünelim. bu durumda aşırı uzun ve aşırı kısa olmak bir avantaj haline gelecek ve ortalama özelliklere sahip bireylerin sayısı azalacaktır. buna bozucu doğal seçilim denilmektedir. popülasyondaki bireyleri farklılaştırdığı göz önünde bulundurulduğunda türleşmeyi oldukça desteklediği söylenebilir.