KÜLTÜR 27 Kasım 2023
10,9b OKUNMA     283 PAYLAŞIM

Salem Cadı Mahkemelerini Kuran ve Hayattan Zevk Almaya İyi Gözle Bakmayan İnanış: Püritenlik

Püritenlik nedir? 19 kişiyi idam etmesiyle bilinen Salem Cadı Mahkemeleri'ni kuran, ABD'ye göç edip New England'ı oluşturan ve hepsinin ötesinde haz veya keyiften uzak, saf bir Hristiyanlığı yaşamayı ilke edinen bu oluşumu inceleyelim.

Püritenlik nedir?

ingiltere'de anglikan kilisesinin saptırılmış dini yönlendirmelerinden bıkan bir takım insan inanç sisteminin sadeleştirilmesini arzu etmiş, yani ingilizce söylemiyle purification istemişlerdir. inancın tanrı ve insan arasında olması gerektiğini ve kilisenin bu konuda çok fazla söz sahibi olmasının inanc ve ibadeti samimiyetten uzaklaştırdığını düşünmüşlerdir. puritan ismi de anlaşıldığı üzere pure / purify kelimelerinden türemiştir. bu insanlar dini özgürlüklerini aradıklarından ingiltere'den amerika'ya göç etmişlerdir. new england dediğimiz oluşum gerçekleşmiştir.

Nedir düşünce tarzları?

püritenler, bu dünyada acı çekmek için geldiklerini ve acı çekerek günahlarından kurtulacaklarını düşünen bir insan topluluğudur. oynamak, gülmek, eğlenmek yasaktır ve salem cadı olayları tituba isimli dadılarının 3 kızı eğlendirmek amacıyla falımsı oyunlar öğretmesiyle başlar. bir gün yine kızlar yumurta akından fal bakarken yumurta kabı kırılır ve kızlar durumu ailelerine nasıl açıklayacaklarını bilemedikleri için böyle bir numaraya baş vurur. oyun oynadıkları, fal baktıkları için ailelerinden görecekleri tepkiden korkan kızlar pek çok cadıyı öldürtmüştür.

Yumurta olayı, Tituba hakkında pek çok şehir efsanesinden biri. Farklı kaynaklarda Tituba'nın Salem olaylarının başlamasına sebep olan hareketleri için farklı açıklamalar bulunabilir. Kaynak

ABD'ye göçlerinin kısa özeti

church of england'ı beğenmeyip abd'ye göçmüşler (o zaman daha abd falan yok tabii) ve abd'nin doğu sahillerine yerleşip buralara yeni ilgiltere (new england) demişlerdir bu koyu dinci zevatlar. krallık da bunlar ingilitereden siktir olup gitsinler diye elinden geleni yapmış sanırım. püriten din adamlarının alayını kiliseden kovmuşlar filan falan...

bunlardan ilk giden grup mayflower'a doluşup plymouth rock'a ayak basmıştır ilk amerikan toprağı olarak. sonra bu ot beyinliler aç kalmışlar kış kapıya dayanınca. kızılderililer de hallerine acıyıp aşlarını paylaşıp yemek vermişler bunlara, yeni kıtada nasıl tarım yapılır ne nasıl yetiştirilir öğretmişler. yani abd'nin hala şükran günü diye kutladığı kutlu vaziyet.

sonra zaman içinde kızılderililerin alayının ağzına s*çmaktan, alavere dalavere topraklarını üç otuz paraya ellerinden almaktan, alamadıklarını da kızılderilileri soykırıma tabi tutarak zorla almaktan geri kalmadılar tabii ki. bugün abd'de kalan kızılderililere azınlık bile denemez olsa olsa numune denir. yıllarca abd'de her renkten aile gördüm restoranlarda alışveriş merkezlerinde orda burda, ama bir tane kızılderili ailesi görmedim göremedim hiç. anca tek tük kendi halinde dolaşan kızılderililere denk geldim bazı bazı...

sonuçta ingiltere'nin dinci manyakları din özgürlüğü adına amerika'ya göçünce ingilteredekiler rahat bi nefes almış "oh be dünya varmış. meğer ne kafa s*kiyolarmış be diyi mi mate?" diyerek. church of england bugün neredeyse pazar ayininde incil yerine magazin dergisinden pasajlar okunacak kıvama gelmiş... abd'de ise hala bible belt denilen koyu dincilerin hüküm sürdüğü yerler mevcut.