SANAT 23 Ocak 2023
24b OKUNMA     443 PAYLAŞIM

Salvador Dali'nin Siyasal Anlamda Bir Ara Ciddi Ciddi Karanlık Tarafa Geçmesi

Belleğin Azmi'nin yaratıcısı, siyasal açıdan skandal denebilecek hareketler içine girmişti o günlere şimdiden bakınca. Kısaca özetleyelim.

salvador dali, kelimenin tam anlamıyla gücün karanlık tarafına geçen sanatçıdır.

bir röportajda "bütün büyük ve önemli figürlerin bıyığı vardır, hitler de dahil" demiştir. hatta bu övgü haricinde hitler'in kendisini baştan çıkardığını da söylemiştir otobiyografisinde. bütün bu sempatisini the enigma of hitler tablosuyla somutlaştırınca artık biraz sınırı aşar.


hitlerci faşizmi yücelttiği için sürrealist gruptan atılır. sürrealistlerin büyük bölümü solcu marksistti, gruptan dışlananınca bu sefer lenin resmi yaptı. the enigma of william tell.


lenin'in uzamış kıçı sovyet devrimini temsil ediyordu. hitler'e empatiyle yaklaşan dali, lenin ile dalga geçmişti.

dali bununla kalmaz tabii... ispanya iç savaşı zamanında franco'yu desteklediğini açıkça ilan etmişti. ve bunu çok yakın arkadaşı federico garcía lorca'nın franco kuvvetleri tarafından öldürülmesine rağmen yapmıştı. franco diktatörlüğünün vitrin figürü olmuştu. ve hatta franco'nun torununun gösterişli bir resmini bile yapmıştı.


tabloyu franco'ya kendi götürdü

1972. Fotoğraf: Agencia Efe / İspanya.

zaten kendisini ispanya'nın en büyük kahramanı ilan eden de dali'ydi.

bugün için ilginç olan şey aslında bu diktatörleri desteklemesine rağmen dali'nin statüsünde en küçük bir değişiklik olmamasıdır. bu karanlık sevgilere rağmen sergiler açılmaya devam ediyor. kendisi sadece fantastik bir bilinçdışının gerçeküstü yaratıcısı değil, kanla yazılmış bir tarihin de sürreal destekçisidir.