MÜZİK 16 Mart 2022
12,4b OKUNMA     346 PAYLAŞIM

Sıfır Eğitimle Bir Kere Duyduğu Müzik Parçasını Çalabilen Otistik Savant: Leslie Lemke

Çok iyi matematiği olan veya çok iyi ezber yeteneği olan savant sendromlu insanların hayat hikayelerine belki denk gelmişsinizdir. Leslie Lemke de onlardan biri ancak konu bu kez müzik.

sadece bir kez duyması her türlü müzik parçasını aynen (yorumcunun tarzını da kusursuzca kopyalayarak) çalmasına yetiyormuş otistik savant lemke'nin. ama bunun ne demek olduğu, lemke'nin bütün hikayesini bilmeden anlaşılmıyor. kısaca özetliyorum:


leslie lemke hem fiziksel, hem de zihinsel engellerle 1952 yılında abd'de doğmuş. ayrıca doğuştan hemen sonra iki gözünün de alınması gerekmiş (bkz: enükleasyon). annesi, kendisini istemeyince bir hemşire tarafından evlat edinilmiş. yutkunmayı öğrenmesi yıllar sürmüş, ancak force feeding'le (zorla besleme) beslenebiliyormuş. ayakta durabilmeye 12 yaşında, yürümeye 15 yaşında başlamış. ve 16 yaşında bir gece yarısı kalkıp piyanoda çaykovski piyano konçertosu no. 1'i çalmış.


40 yıldan uzun süre savantlar üzerine çalışan ve lemke'yle de ilgilenen psikiyatrist darold treffert şöyle bir şey diyor: "(lemke) hiç öğrenmediği şeyleri, müzisyenlerin öğrenmeye çalışmak için ömürlerini harcadıkları şeyleri biliyor ve sanki dünyaya bu bilgiyle gelmiş gibi. prodigious savantlar müzik, sanat, matematik bilgileri önceden yüklenmiş gibi doğuyorlar."


kulağa sihir gibi geliyor ama dünyada sayıları çok az da olsa böyle insanlar (bkz: prodigious savant) var. kimisi hiçbir matematik eğitimi almadığı halde sınırsız bir tarih aralığındaki günleri anında buluyor (sorulduğunda "hesap yapmıyorum, kafamda takvimi kaydırıyorum" şeklinde açıklıyor), kimisi okumayı kendi kendine öğrenip hem saatte 500 sayfa okuyor, hem de bunun her kelimesini ömrü boyunca hatırlıyor. dahası, okuduğu binlerce kitabın her birini ezberinde tutuyor.