SAĞLIK 24 Mart 2020
36b OKUNMA     697 PAYLAŞIM

Sık Uyuşturucu Kullanımı Nedeniyle Vücudun Normali Az Bulması: Withdrawal Effect

Hormonların sıkça uyarılmasının ardından yaşanılan etkiyi öğreniyoruz.
iStock

withdrawal effect, türkçeye geri çekilme etkisi olarak çevirilebilir. bağımlılık fenomeninde önemli rol oynar. aynı ada sahip doğum kontrol yöntemiyle ilgisi yoktur.

her organizmanın işleyişini hormonlar düzenler. hormonlar vücudun farklı bölümleri arasında haberci rolü oynarlar. (her haberci, hormon değildir) hormonların hedef dokularında alıcılar bulunur. bu alıcıların görevi hormonları algılayıp gerekli işlemleri yerine getirmektir. algılanan hormonun miktarına göre işlem daha uzun, daha sık, daha şiddetli vs. olur. fakat insan vücudunun devamlı koruması gereken bir dengesi vardır. (bkz: homeostasis) bir süre boyunca herhangi bir işlemi ya da durumu denge konumundan daha uzun, daha sık, daha şiddetli vs. yaşarsak, normale dönmek için bu olaydan sorumlu hormon alıcıları sayıca azalır.

insan vücudunda kendimizi iyi hissetememizi sağlayan (bkz: mutluluk) (bkz: haz) birkaç hormon vardır. (bkz: dopamin) (bkz: endorfin) uyuşturucuların çoğu bunların konsantrasyonunu arttırır. sık veya devamlı kullanımlarda yukarıdaki sebeplerden dolayı alıcı sayısı azalır. bu nedenle eskiden mutlu olmamızı sağlayan etkenler artık yeterli olmaz. kendimizi devamlı kötü hissederiz. işte bu sürekli yüksek dozdaki hormon seviyesi ardından gelen normal dozun vücud tarafından az olarak algılanmasına 'withdrawal effect' denir.

Örnek: Eroin sonrası yaşanan withdrawal etkisinin etkileri; uykusuzluk, ağrılar, ani mod değişimi.

withdrawal effect tek başına bağımlılık yaratamaz çünkü yukarıdaki işlemin tam tersi de geçerlidir. bir süre sonra vücud dengeyi tekrar sağlamak için alıcı sayısını arttıracaktır. burda devreye insan beyni girer. mutluluk ve uyuşturucu arasındaki bağlantıyı kurar ve aynı hazzı tekrar yaşamak için arayışa girer. her seferinde daha da azalan alıcılar yüzünden bu arayış şiddetlenir ve kısır döngü denilen olay gerçekleşir.

yukarıda bütün örnekler uyuşturucuyla verilmiştir, fakat hormon seviyesini arttıran herhangi bir olay da bu sonuçları doğurur. aradaki tek fark bağımlılığın şiddeti olabilir. (bkz: madde bağımlılığı)

kaynak

En Çok Kullanılan Uyuşturuculardan Ekstazinin Keşfedilme Hikayesi