TEKNOLOJİ 17 Aralık 2020
61,3b OKUNMA     741 PAYLAŞIM

Starlink İnternetine Bağlanabilmek İçin Kullanılan Antenlerin İleri Teknolojisi

Elon Musk, çılgın internet projesi Starlink'in beta versiyonunu talep edenlere bir süredir bir kit gönderiyor. 99 $/ay + Starlink Kit (499 $) olarak ücretlendirilen bu kitte kullanılan anten ise oldukça ileri bir teknolojiye sahip.

starlink uydularının teknolojik yoğunluğuna da sonra değineceğim ama şu anten'i bir inceleyelim:


efendim, starlink alıcı anteni başlı başına kendi teknolojik alanının en üst ürünüdür. neden derseniz size "phased array antenna" demek isterim. türkçesiyle "fazlı dizi anteni". (kabul ediyorum türkçe'ye çevirince ciddiyetini kaybediyor)

peki phased array antenna nedir?

normalde siz yörüngedeki uydulara erişim için çanak anten kullanırsınız. hepinizin eline de geçmiştir. hatta kurtlar vadisi izlemiş olanlar diziyi sunan next&nextstar firmasının antenlerini filistin ve ırak havzasında da ürün yerleştirme ile görmüş olmalıdır. çanak antenler ucuzdur. ama çok önemli bir handikapa sahiptir. sabittirler. keza yörüngedeki uydu da sabittir. yani dünya'nın dönüşüne göre. (bkz: geostationary orbit) (bkz: jeostatik yörünge)

starlink gibi kafanızın üstünden sürekli bir o tarafa bir bu tarafa doğru gidip gelen uydular söz konusu olduğunda çanak anten kullanabilmeniz için çanak antenin sürekli uyduya doğru yönlenmesi gerekir. bunu da motorlarla sürekli mevlana gibi komple çanak anteni oynatarak yaparsınız anca...

peki spacex ne yapmış?

"ya gardaş çanak anten mi kaldı, bi de onu oraya çevir buraya çevir mi yapıcaz, başlarım öyle dünya'ya, ben mars'a giderim valla" demiş. sanırım mars'a giderim diyince oturup bir ciddiye almışlar bunu diyeni. çanak anten kullanmaktansa sinyali başka bir şekilde yönlendiren bir anten çeşidi aramışlar. aslında çok da aramamışlar, amerikan savunma sanayisi sağolsun hemen imdatlarına yetişmiş orda da. (bkz: internet) (bkz: mems)

aletin önü:


arkası:


yakın çekim:


merak edenler için aletin söküm videosu da şurada; yukardaki görseli ordan aldım:


bu aletin üstündeki her küçük bakır daire bir anten (patch anten). evet, spacex 632 tane anten koymuş buna, salaklık etmiş de mi? yoh gardaş değel. salaklık eder mi goskocaman elon beyefendi...

bu aletin (ki kendisine dishy antenna deniyor. bildiğin tabak yani) en önemli özelliği yeteneğine göre ucuz olması. ucuz dediğim de bir bilgisayarın fiyatının 4'te biri kadar fiyata... yazının sonunda söyleyeceğim kullanım alanını duyunca bu paraya bunu yapmış olmalarına çok, hem de çok şaşıracaksınız.

nedir bu 632 antenin hikmeti?

bu antenlerin her biri kendine göre bir tabanca. her biri orijinal sinyalin belli belli bir fazında sinyal oluşturup sinyali uzaya gönderebiliyor. bu da şu resimde görülen etkiye neden oluyor:

sinyali istenilen tarafa doğru, neredeyse çanak antenin tam yönlendiği durumdaki gibi göndermeyi sağlıyor. oynar parça olmadan hem de. 

amacımız da buydu zaten. kafamızın üzerinden geçen bir starlink uydusuna sinyalimizi yönlendirmek.

bu phased array antenna'lar, aesa radarlarının ana bileşeni. peki aesa radarı nedir?

aesa: active electronically scanned antenna demek. bu da işte bizim phased array antenna'nın aktif olanı aslında. yani sinyal sürekli olarak herhangi bir yöne doğru istenilen şiddette yönlendirilebiliyor. bir de küçük ufacık antenleri alıcı olarak kullanırsanız oluyor size radar(bu starlink anteni de aslında sadece yazılımı değiştirilerek aesa radarı olabilir) aselsan da bu sistemi f16'larda kullanmak için geliştirmelerini sürdürüyor. (onlarınki patch anten ile değil de vivaldi anteni ile yapılma. konuyla ilgisi olanlar aradaki farkı bilir)

yani savaş uçağında da yeni yeni kullanılmaya başlayan bir teknolojiyi "eve sokmayı başarmaları" takdire şayan. gerçi eve sokmuyorlar yine, spacex bu antenleri açık bir alana koymanızı öneriyor ama hadi diyim ki "bahçeye sokmayı başarmaları" sizin gönlünüz olsun.