Takıntı Haline Getirdiğiniz Durumların Beyinde Aptallaşmaya Yol Açması
herhangi bir konuda obsesyon o konuyla ilgili nöron ağlarını güçlendirir ve zamanla aptallaşabilirsiniz. sebeplerine bakalım.
neden böyle olur?
beyninizde mantıklı karar vermenizi sağlayan prefrontal korteks, limbik sistemde oluşan yanlış bir döngü sonucu doğru karar verememeye başlar. limbik sistemin içinde kaudat çekirdekleri denen bir bölüm mevcuttur, burası karar verme ve ödül mekanizmalarından sorumludur ve depresyon, anksiyete gibi problemler bu kısmın uyarılması sebebiyle oluşur. yapılan çalışmalarda kaudat çekirdeği uyarılan hayvanların stres altında yanlış seçimler yaptığı görülmüş... uyarılan hayvanlar fayda-maliyet oranı yüksek değil de düşük olan seçimler yaparak depresyona girebiliyormuş. referans
olay biraz davranış mı depresyondan depresyon mu davranıştan etkilenire dönüyor. bir şekilde bu süreç tetiklendiğinde ödül mekanizmanız doyumsuz hale geliyor ve kaudat çekirdeklerini büyüterek etkin hale getiriyorsunuz. ardından depresyon başlıyor, depresyon başlaması bu çekirdekleri daha çok etkiliyor ve zamanla aptallaşmaya, nöron ağlarınızın obsesyon sebebiyle budanmasına sebep oluyor.
bu durumda yani aptallığınızı aşmak için ne yapacaksınız? ya kaybettiğiniz şeyi tekrardan kazanmaya ya da çözmeye çalışacaksınız çünkü işin içinde bilinçaltına itilmiş bir suçluluk zeigarnik etkisi ile varsa peşinizi bırakmayacaktır. nedir bu etki? kabaca yarım kalmış işlere kafamızın daha fazla takılı kalması ve kendini hatırlatmasıdır. kontrol edilemez seviyeye çıkarsa travma oluşur. özetle kaçsanız bile seneler sonra sizi bulabilir. o konuyu freud'un değimiyle yutarak ya da kusarak atlatmalısınız. buna "sağlıklı unutma" deniyor. şöyle açıklamıştık:
böyle bir durum yoksa muhtemelen yas sürecine girmişsiniz demektir. haklıysanız ve yüzleşeceğiniz bir şey kalmadıysa inatlaşmayıp tersi bir istikamette bu saplantıdan kurtulmaya yönelik işler yaparak durumu çözersiniz.
sonuç olarak
insan boş durmak değil, meşgul olmak için yaratılmıştır. boş durdukça kurar geçmişe, o işe, o insana, hatta basit bir konuya sarar durursunuz. yine aynı süreç çalışır, yani boş durmak anksiyeteye veya depresyona sebep olur ve sizi bir döngüye sokar.