Tarihteki En Korkunç İdam Cezası İnfaz Yöntemlerinden Biri: Scaphism
yunanca “kase” veya “mezar” anlamına gelen “skaphe” kelimesine dayanan scaphism, insanlık tarafından şimdiye kadar icat edilen en ürkütücü infaz yöntemlerinden biridir.
insanlar binlerce yıldır birbirlerini öldürmek için çeşitli ürkütücü ve ilham verici yollar hayal ettiler. orta çağ infaz yöntemlerinden günümüzün beceriksiz infazlarına kadar, her tarihsel dönem, değersiz gördüklerini acımasızca söndürmek için eldeki araçları kullandı. ancak pers imparatorluğu, mö 500 civarında scaphism'i yarattığında, muhtemelen hepsini gölgede bıraktı.
başları ve uzuvları dışarı çıkmış ve vücutları içeride hapsolmuş olan kurbana zorla süt ve bal verildi. cellatlar, kurbanın yüzüne bal dökerken kontrol edilemeyen ishalleri kayıkları doldurdu ve sonrasında haşaratlar onları içten dışa ölümcül bir şekilde yemek için vücutlarına girdi.
scaphism'in tarihi
scaphism'in somut bir kanıtı olmamakla birlikte, iki bin yıldan fazla bir süre sonra, işkenceye dair herhangi bir insan kalıntısı veya kanıtı uzun süre önce yok edilmiş olduğu biliniyor. mevcut haliyle, scaphism ile ilgili ilk tarihsel söze, yunan-roma filozofu plutarch'ın eserlerinde rastlanıyor.
plutarch'ın kendisi, "mithridates" adlı bir askerin kral ii. artaxerxes'in kardeşi cyrus the younger'ı öldürmesinden sonra böyle bir infaz görmüştü. mithridates, cyrus'un kralı devirmesini engellemiş ve artaxerxes kendisine minnettar olsa da, ondan bunu bir sır olarak saklamasını ve diğerlerine cyrus'u öldürenin o olduğunu söylemesini istemiştir. mithridates bu antlaşmayı unutur ve sarhoş bir şekilde cyrus'u bir ziyafette öldürmekle övünür. kral ii. artaxerxes bunu duyduğunda, onu ihanetinden dolayı scaphism ile ölüme mahkum eder ve yavaş yavaş yok olmasını ister. mithridates ölmeden önce 17 gün boyunca scaphism'e katlanır.
plutarch, kralın mithridates'in kayıklarla öldürülmesine karar verdiğini söyler. bu uygulama da şu şekildedir: "birbirine tam olarak uyacak ve oturacak şekilde çerçevelenmiş iki kayık alarak, acı çeken kötü adamı bir tanesine sırt üstü yatırırlar. sonra onu diğeriyle örterek, başı, elleri ve ayakları dışarıda kalacak ve vücudunun geri kalanı içeride kalacak şekilde onları bir araya getirerek, ona yemek sunarlar ve eğer yemeyi reddederse ona yemek verirler. gözünü dikerek onu buna zorlarlar, yemekten sonra onu süt ve bal karışımıyla ıslatırlar."
plutarch, bu karışımın kurbanın günlerce süren işkence devam ederken güneşte kabaran yüzüne nasıl döküldüğünü ayrıntılı olarak anlatmış. başlangıçta, kurbana sadece sinekler geliyor. ancak mahkum, kapalı kayıklarda dışkısını yapıp kusarken, haşarat onların ağızlarının içine sürünerek çıkıyor.
plutarkhos, "adam açıkça öldüğünde, en üstteki kayık kaldırıldığında, etinin yendiğini ve bu tür gürültülü yaratıkların sürülerinin avlandığını ve adeta içine doğru büyüdüğünü görürler" diye yazıyor.
sonuç olarak, "bu şekilde mithridates, on yedi gün acı çektikten sonra sonunda öldü." diye ekliyor.
'kayıklar' tarafından ölüm
joannes zonaras, 12. yüzyıldaki scaphism korkularını daha da detaylandırdı. zonaras bu gözlemleri yalnızca plutarkhos'un kendi gözlemlerine dayandırırken, bizans tarihçisi eski perslerin sonradan gelen “cezalarının korkunç zulmünde diğer tüm barbarları geride bıraktığı” kanaatindeydi.
zonaras ayrıca, kaçış olmamasını garanti etmek için kayıkların birbirine sıkıca çivilendiğini de açıklıyor ve "sonra zavallı adamın ağzına, midesi bulanıncaya kadar doluncaya kadar süt ve bal karışımı dökerler, aynı karışımla yüzüne, ayaklarına ve kollarına bulaştırırlar ve onu güneşe maruz bırakırlar." şeklinde ekliyor yazılarına.
"bu her gün tekrarlanır, bunun etkisi sineklerin, yaban arılarının ve arıların tatlılığa kapılarak yüzüne yerleşip... zavallı adama eziyet edip sokmalarıdır. üstelik, süt ve bal ile şişmiş olan göbeği, sıvı dışkıyı dışarı atar ve bu kokuşmuş solucanlar, bağırsak ve her türden solucan sürülerini doğurur.
görünüşte daha da kötüye gidemese de cellatların mahkumun yumuşak dokularına, yani cinsel organlarına ve anüslerine ek yığınlar halinde süt ve bal dökeceği iddia ediliyor. küçük böcekler daha sonra beslenmek için bu bölgelere akın eder ve daha da kötüsü yaraları bakterilerle enfekte eder.
bu enfekte yaralar her zaman irin sızdırmaya başlar ve daha fazla hastalık bulaştırırken vücutlarının içinde üreyen kurtçukların gelişini teşvik ederdi. bu noktada, fareler gibi haşaratlar, ölmekte olan kurbanı kemirmek ve içeri girmeye zorlamak için gelirdi." diyor.
peki scaphism gerçek miydi?
birçok kişi, scaphism'in kadim iran'da ortaya çıkan gerçek bir infaz yöntemi olduğundan emindir, ancak yine de hainlerden krallığa ve acımasız katillere kadar yalnızca en küstah suçlularda kullanıldığını iddia ederler. ancak nihayetinde, herkes scaphism'e ikna olmuş değil.
o zamandan beri birçok bilim adamı, uygulamanın tamamen uydurma olduğunu öne sürdü. ne de olsa, bu korkunç eylemden ilk tarihsel söz, mithridates'in sözde idamından yüzyıllar sonra ortaya çıktı. ayrıca, bu açıklamaya, ilgi çekici düzyazı ticareti yapan bir filozof tanık oldu.
şüpheciler için, scaphism neredeyse kesinlikle dürüst olmayan ancak yaratıcı antik yunanlar tarafından edebi bir icattı. ancak artaxerxes ii, mithridates ve cyrus the younger gerçek tarihi figürlerdi. dahası, takip eden yüzyıllarda, tıpkı scaphism kadar ürkütücü olan infaz yöntemleri birikecekti.
bu anlamda, bu infazların gerçek olması kesinlikle makul görünüyor. sayısız mahkumun ölümü ile sonuçlanan bu infazlar, insanlık tarihinin en korkunç ölüm yöntemlerinden sadece bazılarıydı.