e-oturum; türkiye ve estonya arasındaki vergi anlaşmaları kapsamında %20 standart vergi oranıyla şirket kurmanızı ve yönetmenizi sağlayan hizmettir.

- öncelikle bu hizmeti yalnızca estonya hükümeti'nin değil, startup visa ya da başka isimler adı altında bir çok ülkenin de sağladığını bilin. estonya'nın tek avantajı her şeyin internet üzerinden gerçekleştirmenize izin vermesi.

- öncelikle aldığınız şey oturum izni değildir. elinizdeki e-residency kart ile online olarak şirketinizi kurabilir, yönetebilir ve avrupa birliği ülkeleri kapsamında geçerli bir şirkete sahip olabilirsiniz. hepsi bu! bu kart sizi askerlikten kurtarmaz, oturum izni sağlamaz, ab ülkelerinde dolaşım ve çalışma hakkı sağlamaz.

- 100 euro karşılığında pasaport numaranız ve projenizi anlatan bir yazı ile başvuruyorsunuz. estonya polis merkezi hakkınızda araştırma yapıyor. bu bazen bir ay sürüyor, bazen bir hafta. tamamen yoğunlukla alakalı.

- onay gelmesi durumunda ankara'da bulunan avrupa birliği'ne giderek (istanbul'da yok) parmak izi veriyor ve digital ıdentity card'ınıza kavuşuyorsunuz. pin kodunuz, kart okuyucunuz ve dijital kimlik kartınız size, imzanızı atmanızı, bankacılık işlemleri yapabilmenizi ve ödeme sistemlerine ulaşmanızı sağlıyor. şirketiniz avucunuzda öyle düşünün.

şahıs şirketi kavramı estonya'da yok. kurduğunuz şirket bir limited şirket

- şirketinizi tamamen internet ortamında kurabilirsiniz. hiçbir engel yok. ancak yasal bir adres göstermeniz zorunlu. bunun için leap in gibi firmalar var. sizlere bir çok konuda danışmanlık ve sanal ofisler sağlıyor.

- türkiye'deki bankalarla çalışamazsınız. bunun için bir kereliğine estonya ziyareti yapmanız gerekiyor. her ne kadar skype üzerinden banka hesabı açılabileceği söylense de, sanırım güvenlik sebebi ile bir yılı aşkın süredir bir gelişme olmadı. ama korkmayın banka işlemlerini 10 dakikada halledip bütün gün tallinn'in keyfini çıkarabilirsiniz.

- şirketi kurduktan sonra bütün avrupa birliği ülkeleri ile ticaret yapabilir, sözleşme imzalayabilir ve ülkemizde kullanılamayan paypal gibi ödeme sistemlerini kullanabilirsiniz. özellikle markette mobil aplikasyon satışı yapıyorsanız en ideali.

- halkın ağır vergiler altında ezildiği türkiye gibi ülkelerde vergi oranları %40'a kadar çıkarken, estonya'da yalnızca %20 gelir vergisi var. bu vergiyi eğer para kazanamazsanız ödemiyorsunuz. diyelim ki çok paranız var ama bankada duruyor, yine ödemiyorsunuz. parayı çekmek istediğiniz zaman %20 gelir vergisini ödeyip çekebilirsiniz. bunun dışında hiçbir vergi yok!

- en çok tartışılan konu vize konusu. sanal ofis ve danışmanlık hizmeti aldığınız firma size davetiye konusunda yardımcı oluyor ve vize konusunda herhangi bir sorun yaşamıyorsunuz. ancak buradaki firmanızı referans göstererek schengen vizesi alıp alabilme konusunda herhangi bir fikrim yok.

artıları

eksileri

- askerliğe faydası yok
- türkiye'deki müşteriler nedense yurtdışı ile iş yapmış gibi görünmekten pek haz etmiyor.
- banka hesabı için estonya'ya gitmek zorunlu.
- başvurular için neredeyse 6-7 aydır sıra var.