Tepeden Tırnağa İnce İşçiliğiyle Roma İmparatorluğu'nun En Güzel Kalıntılarından: Trajan Sütunu
istanbul'da kıztaşı olarak bilinen kalıntı, trajan sütunundan esinlenilmiş tabiri caizse onun yanına bile yaklaşmayan bir kopya olan, depremlerde hasar görüp yıkıldığı için günümüze ulaşamayan rölyefli bir sütundu.
trajan sütunu, ms 101-102 ve 105-106 yıllarında vuku bulan dacia savaşlarının üç boyutlu bir çizgi romanı gibidir
savaş hazırlıklarından başlar, yüzlerce son derece ince detaylara sahip rölyef oymalarla savaş sahnelerini ve zaferi tasvir eder. sütunun yüksekliği kaidesi dahil 35 metredir. içinde yeralan 185 basamaklı merdivenle tepesindeki platforma çıkıp sezarlar forumlarını tepeden kuşbakışı görmek mümkünmüş, ancak buraya çıkmak için özel izin almak gerekiyor. zamanında alman edebiyatının babası goethe buraya çıkmış ve gördüğü manzaranın muhteşemliğinden bahsetmiştir.
sütunun tepesinde yeralan trajan heykeli, roma hıristiyanlığa geçip imparatorluk yıkıldıktan sonra yönetime gelen papalar tarafından ortaçağ'da kaldırılıp yerine elinde cennetin anahtarlarını tutan aziz peter heykeli konmuş.
bazı tarihçiler, burada alabildiğine detaylı işlenen savaş sahnelerini sütunu yapanlara trajan'ın bizzat anlattığını, trajan'ın yazmış olduğu ancak maalesef günümüze ulaşamayan savaş kroniklerinden de yararlanıldığını söylüyor. rölyefler sütunun etrafını spiral şeklinde dolanıyor, bazılarının alçı kopyaları trajan pazarı'nın içinde yeralan müzede sergilenmekte. bütün rölyefleri gösteren alçı kopyaların tam setleri ise roma'daki roma medeniyeti müzesinde ve bükreş'teki romanya tarihi milli müzesinde sergileniyor.
romenler için bu sütun en büyük tarihi kaynak niteliğinde, çünkü ataları olan dacialıların neye benzediğini, ne tür silah, zırh ve giysiler kullandığını gösteren tek kaynak trajan sütunu.
rölyeflerde toplam 2,662 figür ve 255 sahne yeralıyor, trajan reis bunların 58'inde resmedilmiş. trajan'ın olduğu en etkileyici kısımlar bence imparator reisin (bin yıl sonra papaların apardığı) pontifex maximus yani başrahip sıfatıyla, yüzünde her zamankinden daha ciddi ağır abi ifadesiyle kurban kesilecek altar üzerine bir çanakla kutsal şarap ya da su dökerek dacia seferini kutsadığı sahneler.
bir diğeri de romalı subayların trajan'a saçlarından tuttukları düşman kellelerini takdim etmesi sahnesi.
buradan her tür detay görülebilir:
http://www.trajans-column.org/…toswipe1534720378600
hepsi o kadar canlı ki, insanın tüyleri diken diken oluyor monşer.
bu muhteşem eser, maalesef aşırı hava kirliliği sonucunda oluşan asit yağmurları yüzünden hasar görüp bazı yerleri aşınmış olsa da, bu çevre felaketinden önce çekilen fotoğrafları ile 19. ve 20.yy'da yapılan alçı kopyaları sayesinde barındırdığı detaylar korunmuş. öyle ki, alçı kopyalardaki detaylar yer yer orijinal sütundan daha net. asit yağmurları ile aşınıp mahvolan bazı yerler kopyalarda eksiksiz olarak duruyor. 1900 yıldır en ufak bir hasara uğramadan günümüze kadar ulaşan bu güzelim sanat şaheseri, 20. yüzyılın sorumsuzluğu yüzünden 1900 yılda görmediği hasarı birkaç on yıl içinde görmüş, bu da insanoğlunun utancı olarak kalsın.
ek bilgi: trajan reisin külleri sütunun altında gömülüdür.
trajan sütununun iki yanında iki tane kütüphane varmış, bunlardan birinde trajan'ın kendi yazdığı dacia savaş güncelerinin muhafaza edildiğine dair kanıtlanamayan iddialar var.
roma'ya yolunuz düşecek olursa yanınızda mutlaka dürbün götürün, çünkü sütunun yanına rölyefleri detaylı olarak görecek kadar yaklaşılmıyor ve üst kısımlarındaki rölyefler çıplak gözle seçilemiyor.
bağlantılı entry: (bkz: trajanus/@sorg)
ana tema: (bkz: roma tarihi/@sorg)