Total Recall Filminde Yaşananlar Gerçek mi Yoksa Rüya mı?
total recall... 2012 versiyonunu beğenmediğim, 1990 yapımı arnold'lu versiyonuna bayıldığım film. eski versiyonu izleyip kafasında soru işaretleri kalan suserlar, spoilerlı yazıyı okuyabilirler.
Uyarı: Spoiler içerir.
total recall filminde quaid karakterini canlandıran arnold schwarzenegger, filmde gerçekten mars’taki insanları ve orada yaşayan mutantları kurtaran gizli bir ajan mıdır, yoksa sadece ücreti karşılığı rekall’da sanal gerçeklik hizmeti alan sıradan bir vatandaş mıdır? bu soru bilimkurgu filmleri arasında zamanında cevabı aranmış bir sorudur.
öncelikle sorunun cevabını baştan vereyim; quaid gizli bir ajan değildir. filmin büyük kısmında rekall’da hizmet alan sıradan bir vatandaştır. peki bunu neye dayanarak söylüyorum. bunları madde madde açıklayacağım;
a.) quaid rekall’a ilk gittiğinde, ürün tanıtımını yapan yetkili adam, quaid’e dört alternatif sunar. bunlardan sonuncusu mars’ı kurtaran gizli ajan görevidir. quaid bunu seçmek istediğinde, yetkili kişi tereddüt eder ve quaid’i diğer ürünlere yönlendirmeye çalışır. ancak quaid mars’ta ısrarcıdır ve o paketi satın alır. burada seyircinin içine şüphe düşmektedir. acaba personel quaid’in problem çıkarma olasılığını bildiğinden mi o ürünü satmak istememektedir? aslında cevap hayır. buradaki tereddüdün sebebi, mars kurtarma görevinin beyni yıpratıp zarar verme olasılığının olmasıdır. aşırı şiddet ve çatışma içerdiğinden, mars görevi yıkıcı bir serüvendir. personel bu yüzden o ürünün satışında çok da istekli değildir.
b.) quaid’in mars’tayken yanına gelen rekall yetkilisi. burada quaid bu yetkiliyi, terlediğini gördüğü için öldürür. çünkü quaid, terlemeyi, o kişinin kendisine yalan söylemesi olarak yorumlar (çünkü ordaki kişi, aslında orada olmadığını, bir rekall görevlisi olarak onu uyarmaya sanal gerçeklik mesajıyla geldiğini söyler). halbuki rekall, quaid’in onu vurmasını istediği için o adam terlemiştir. çünkü rekall’ın sunduğu mars görevi aşırı gore içeriğine sahiptir ve quaid’in etrafında sürekli ölüler,yaralılar ve çatışma olmalıdır. şirket, gizli ajan paketini, olağanüstü heyecanlı ve gerilimli olacak şekilde dizayn etmiştir.
c.) quaid’in eşinin onu aldatması ve quaid’i öldürmeye çabalaması. burada rekall tarafından quaid’in beyni, aslında kendi düzenli devam eden hayatında, ajan olduğunun unutturulmaya çalışıldığına ikna edilmelidir. rekall tam verim vermek adına, herkesin quaid’i kandırıp, ona yalan bir hayat sunduğunu söyler. böylece quaid, yaşamakta olduğu olayların rekall’den çıktığı fikrinden uzaklaşır ve gerçek hayatında da bir ajan olduğuna yüzde yüz inanır hale gelir.
d.) quaid’in önceden rüyasında gördüğü kadını mars’ta bulması. evet burda quaid’in beynine giren rekall, hayalindeki kadını mars’ta bulmasını, ve onunla beraber mars’ı kurtarmasını sağlar. siyah saçlı kadın, quaid’in esas tipidir. sert, dominant, vahşi ve cazibeli. quaid beraber olmak isteyeceği kadınla mars rüyasını gerçekleştirir :) halbuki quaid gizli ajan olduğuna inandırıldığından, o kadının aklında kalmasının sebebini, onunla bir geçmişe sahip olması zannetmektedir. bu da programın mükemmel bir yazılım olduğunu bizlere gösterir. quaid kadının beynindeki çıkış noktasını (kaynağını) yanlış tespit etmektedir. hatırlayın, filmin başında quaid rüya görür ve rüyasında tam da bu kadınlar beraber mars’ta ölür. işte rekall kadına bu yolla ulaşır. yani quaid’in geçmişte gördüğü rüyalardan.
e.) quaid’in mars reklamları ile çok ilgilenmesi ve karısının quaid’in bu reklamlarla ilgilenmesini istememesi. burada da aynı rekall’deki personelin quaid’in isteğini pas geçmeye çalışması motivasyonu vardır. ızleyicileri şüpheye düşürmek için, karısı quaid’in mars’a gitmek istememesinin nedeni olarak bizlere, quaid’in ajan olduğunu bildiği izlenimi verilir.
f.) quaid’in hiç gitmediği mars’ta hiçbir şeyde acemilik çekmemesi. evet quaid mars’a öylesine uyum sağlar ki, insan gerçekten hayret eder. silahlar, teknolojik aletler ve daha birçok şeyi quaid hiç yadırgamadan kullanır ve anlık olarak öğrenir. çünkü quaid, beynine yazılan yazılımla hareket etmektedir. quaid mars’ta kendi sanal gerçeklik oyununu oynamaktadır.
g.) üç göğüslü kadın, mutant zenci şöför, mutantların ve direnişin lideri kuato, cüce fahişe ve diğer karakterler, rekall tarafından mars evrenine yazılmış renkli karakterlerdir. burada müşterinin macerasını genişletmek için bulunurlar. hiçbirinin gerçekliği yoktur.
h.) son olarak filmin yönetmeni paul verhoeven’in kendi ağzından filmin açıklamasını yazayım; “quaid’in rekall’de uykuya daldığı anı hatırlayın. quaid uykuya dalıyor ve rüya görmeye başlıyor. bu sahneden sonrası tamamen quaid’in gördüğü rüyadan ibaret. şirketin ustaca yaptığı işleri de tam olarak bu. rekall, sizi kendi gerçekliğinizde nerede kaldıysanız, tam olarak oradan rüyaya alıyor ve sizin rüya gördüğünüzü anlamanızı imkansız hale getiriyorlar. rekall işte bu yüzden kusursuz işleyen bir yapı ve müşterilerinin gerçeklikten rüyaya geçtiğini bu sayede fark ettirmeden onları rüyaya daldırarak, istedikleri gerçekliği onlara satıyor.”
görüldüğü üzere son madde ile quaid'in gerçek hayatta bir gizli ajan olmadığını anlıyoruz. yani kafamızda hiçbir soru işareti kalmıyor.