Türk - Altay Mitolojilerinde Adı Geçen Masal Kahramanı: Keloğlan
özellikle türk - altay mitolojilerinde adı geçen, saçsız masal kahramanı keloğlan, anasıyla yaşayan bir garibandır masalların başlangıcında. fazlaca hâyâlperesttir. annesiyle vedalaşır ve masalların gelişme kısmı böylece başlar.
aslında iki ayrı dönemin keloğlan'ı vardır ve birbirlerinden farklıdır. birincisi, mitolojik çağ; ikincisi, masalsı çağ.
meselâ mitolojik evrede keloğlan, ateş tanrıçası ile mücadele ederken masalsı evrede islâmî figürler de yerleşir ve keloğlan, ateşte yanmaz! mitolojik evrede tam mânâsıyla bir kahraman iken masalsı evrese sivri zekâlı ve hatta hilebaz bir hâle bürünür. işte bu mitolojik evredeki keloğlan'ın ismi tazşa'dır. kazak türklerinde hâlâ bu isimle anılır. normal insan formundayken saçları uzar lâkin silkinerek süper kahramana dönüşür ve saçları dökülür. hiçbir gülünç unsur bulunmaz mitolojik evredeki keloğlan'da. hatta tanrısal güçleri vardır. lâkin zamanla mitolojik öğelerinin çoğundan arınmış bir masal kahramanı alır. hoş, burada da devlerle, anka kuşu ile, cadılarla vs. karşılaşır. esasen bu yönüyle nasrettin hoca'dan ayrılır.
ozanlar tarafından da anlatılmaya başlandığından şiirsel bir üslup kazanır masalları. hatta kendisine bile şairlik özelliği eklenir. bol bol güldürü öğesi barındırır artık masallar. bu da türk insanının gelişmiş mizah yapısıyla ilgilidir çünkü bu mizahî öğeler sonradan bizzat halk tarafından eklenmiştir masallara.
bu evrede artık padişah kızına âşık bir keloğlan vardır. çünkü en olmayacak aşk odur. keloğlan, padişahın kızı ile ne yapıp ne edip evlenmelidir. bu sebeple kaf dağı'na dahi gider padişahın istediği şifâlı otu bulabilmek için. cadılar çıkar karşısına. dev domuzları binek hayvanı olarak kullanan devlerle savaşır. lâkin her masalın sonunda keloğlan kazanır.
bana sorarsanız, günümüzde masal evresindeki keloğlan karakterinde birisi olsa yanımızda yöremizde asla sevmeyiz kendisini. çıkarcıdır bir kere! ayrıca laf da dinlemez. cesur da değildir. sürekli olarak birilerinin yardımıyla ya da şansı sayesinde kurtulur zor durumlardan. üstelik annesini de çok üzer. evet, sonunda mutlu eder fakat kadıncağızın ömründen ömür götürür.
ne iyidir ne de kötü. "dinsizin hakkından imansız gelir " sözündeki imansızdır keloğlan.