hikmet abi formülü, 1995 senesinde shp ile chp’nin birleşmesi sürecinde ortaya atılan bir formüldür.

bu birleşme sürecinin evveliyatına ve detaylarına biraz bakmak gerekirse...

1991 genel seçimlerinin akabinde süleyman demirel ile erdal inönü’nün kurduğu koalisyon (dyp-shp koalisyonu), 12 eylül döneminde kapatılan siyasi partilerin tekrardan açılmasını gündeme getirdi. çok geçmeden bunu sağlamak üzere tbmm'de çalışmalar başladı ve 1992 yılında geçmişte kapatılmış olan siyasi partilerin tekrardan açılmasına ilişkin yasa çıkarıldı. böylelikle de chp'nin yeniden siyaset sahnesine dönmesinin önü açıldı.

bu dönemde shp’de siyaset yapan ve shp lideri erdal inönü’ye karşı kurultaylarda pek çok kez yenilgiler yaşayan deniz baykal, tekrar açılacak olan chp’nin başına geçmek istiyordu. fakat chp’nin eski ağır topları partinin başına dsp'li bülent ecevit’in geçmesini istiyordu. nitekim eski chp’liler ile ecevit arasındaki görüşmeler olumsuz geçince baykal adaylığını ilan etti. 9 eylül 1992 tarihinde yapılan yeniden açılış kurultayında da chp’nin genel başkanı seçildi.

1993’ün nisan ayında cumhurbaşkanı turgut özal vefat edince, başbakan süleyman demirel, koalisyon ortağı erdal inönü’nün desteğiyle cumhurbaşkanı seçildi. bunun üzerine dyp’nin liderliğine ve başbakanlığa tansu çiller geçti. diğer yandan demirel’in cumhurbaşkanlığına geçişinden sonra erdal inönü ise siyasetten çekilme kararı aldı ve shp liderliğine ve başbakan yardımcılığına murat karayalçın geçti.

1994 yerel seçimlerine gidilen süreçte sol üçe bölünmüş durumdaydı

bülent ecevit liderliğindeki dsp, murat karayalçın liderliğindeki shp, deniz baykal liderliğindeki chp. bu dönemde söz konusu bölünmüşlük durumundan rahatsızlık duyan bazı kesimler tarafından bu partilerin tek çatı altında birleşmesi fikri zaman zaman ortaya atılıp, gündeme getirildiyse de hiçbir lider koltuğunu bırakmak istemediğinden bu fikre sıcak bakmamaktaydı. nitekim 1994 yerel seçimlerinde üç parti de hezimet yaşayınca, partilerin birleşmesi tartışmaları tekrardan ve bu kez oldukça kuvvetli bir şekilde alevlendi.

yerel seçimlerde en büyük yarayı alan parti istanbul’u ve ankara’yı refah partisi’ne kaptıran shp oldu

bunun sonucunda da shp, chp’yle birleşme fikrine yeşil ışık yakmak zorunda kaldı. velhasıl, 18 şubat 1995'te ortak kurultay toplandı ve iki lider, geçiş formülü olarak aynı yıl içinde gerçekleşecek olan seçimli kurultaya kadar hikmet çetin’in chp genel başkanı olmasına karar verdi. işte bu geçiş formülü de türk siyasi tarihine hikmet abi formülü olarak geçmiştir. bu tabirin ortaya çıkmasındaki ilham kaynağı ise ismet abi formülüdür.

hikmet abi formülüyle shp’nin chp’ye katılmasından yedi ay sonra, 9 eylül 1995 tarihinde düzenlenen kurultayda deniz baykal ile murat karayalçın yarıştı ve deniz baykal chp genel başkanı oldu. baykal’ın partinin başına geçtikten sonraki ilk icraatı dyp ile olan koalisyonu bozmak oldu ve ülke 24 aralık 1995’te genel seçimlere gitti. 1995 seçimlerinde de -1994 yerel seçimlerinde olduğu gibi- necmettin erbakan’ın refah partisi zaferle çıktı.

bundan sonrası ise:

(bkz: refahyol)

(bkz: 28 şubat postmodern darbesi)

(bkz: anasol-d)

(bkz: 1999 seçimleri)

Bütün Ayrıntı ve Bilinmeyenleriyle: Susurluk Kazası Nasıl Bir Süreç Sonunda Meydana Geldi?