TARİH 4 Temmuz 2024
13b OKUNMA     184 PAYLAŞIM

Türk Tarihinin Vazgeçilmez Bir Parçası: Bozkurt

EURO 2024'teki Avusturya - Türkiye maçından sonra Merih Demilral'ın yaptığı ve gündem olan Bozkurt işareti, dünyadaki bütün Türklerin köken ve kimlikleriyle ilişkilendirdiği önemli bir sembol.

bozkurt; türk tarihinin, yani sadece türkiye'de yaşayan oğuzların değil, bütün türklerin vazgeçilmez bir parçasıdır. türkler, bozkurtu köken ve kimlikleri ile ilişkilendirirler. binlerce efsane ve hikayede yer alır. yani ne kadar aksini iddia etseniz de sadece bir siyasi partiye yıkabileceğiniz ve insanları üzerinden faşistlikle itham edebileceğiniz bir imge değildir.

yoksa chukotka'da yaşayan sakalar, sibirya'da yaşayan çulım tatarları nereden bilsin mhp'yi, nereden bilsin devlet bahçeli'yi. gagauzundan, nogayına, kazağından, tatarına, tebriz'den, sibirya'ya kadar her türkün hala ve ısrarla kullandığı bir semboldür. 


bu halkların heykellerinde, paralarında, enstrümanlarında, müziklerinde, kliplerinde hala yaşamaktadır. 


hatta bizde hiç olmadığı kadar bozkurt göndermesi vardır orta asya yapımlarında. mongol, shal gibi filmlerde, kokserek veya halk masallarından türetilen çizgi filmlerde sıkça görebilirsiniz. öyle ki çinliler bile türk halklarının kurt miti üzerine kitaplar yazmış filmler üretmiştir.


türkiye'de ise mhp'nin henüz m'si yokken bu ülkenin vatanperverlerinin hepsinin ortak sembolüydü bozkurt. atatürk ile şahlanışa geçti. cumhuriyetin parasından posterlerine, devlet kurumlarının armalarına kadar her yerde bozkurt vardı. 

1927'de tedavüle giren 5 Türk lirası


yahu hiç bir şey bilmiyorsanız, bizzat atatürk'ün malatya mebusu doktor hilmi bey'e yazdırdığı ve okullarda okutulan bozkurt cumhuriyet marşını duymuşsunuzdur veya diktirdiği bozkurt heykelini bilirsiniz.


atatürk'ün lakabıdır bozkurt. bunu da biz vermedik. anası da bozkurdum derdi kendisine. avrupalılar da gray wolf dediler. yeri geldi boklamak için grey wolf atatürk adında kitap yazdılar, yeri geldiler atatürk'ü ve türk adaletini övmek için bozkurt heykeli gönderdiler. iki yüzlü ibneler bugün bozkurt işareti ırkçı deseler ne olur, demeseler ne olur? aynı adamların hitler öldükten sonra hitler the gray wolf adında bir kitabı olduğunu da hatırlatırım. kodumun yerinde bi tek kendileri white swan kalanı gray wolf zaten.

başımıza en büyük atatürkçü kesilen sanat sepet tayfanın ısrarla anlamak istemedikleri konu ise atatürk'ün bozkurta obsesyon derecesinde olan sevgisidir. bozkurtu nihal atsız veya alparslan türkeş icat etti de halka empoze etti sanıyorlar. halbuki yeni ve modern bir ülke inşaa ederken, halk kimliğini yaratmak için ortak semboller kullanılması gerektiğini atatürk çok iyi biliyordu. bozkurtu seçti, çünkü türk mitolojisinde ve kültüründe derin bir anlama sahip olan, güçlü ve koruyucu bir figürdür bozkurt. türklerin kökeni ve kimliği ile ilgili efsanelerde önemli bir rol oynar ve modern türk kültüründe de milliyetçilik ve bağımsızlık sembolü olarak benimsenmesini istemiştir. yazdırdığı marşlarda yer alması, markalarla özdeşleştirmesi de bu sebepledir.

atatürk'ün bizzat çaba harcadığı bozkurt içeren işlerini hatırladığım kadarıyla sıralıyayım şuraya. varın siz düşünün bu sembolün atatürk için ne denli önemli olduğunu.

chp'nin kuruluş logosunda bozkurt vardı.


petrol ofisi logosunda bozkurt vardı.


ülkenin ilk yolcu gemisinin adı bozkurt'tur ve adını atatürk vermiştir.


memleketin ilk yerli sigaralarından birisine de bozkurt adını koydurmuştu.


türkiyat enstitüsü'nün amblemini de kendi tasarlatmıştı.


birisini meclise diğerini meb binasına astırdığı ergenekon'dan çıkış tablosunu da bizzat kendi sipariş etmiştir.


aklınıza gelebilecek neredeyse bütün kurumların arması kurtbaşıydı. türkiye idman cemiyeti, güreş federasyonu, türk ocağı, türk izci ocağı dahil ne varsa. hatta öyle ki izci ocağında çocuklara yavru kurt yakıştırmasını dahi atatürk yapmıştır. daha bunun pulları, rozetleri, soğuk damgaları, heykelleri, resimleri, masasındaki zilden, ufak bozkurt heykelciğine kadar ucu bucağı yok. gazi paşa, ankara türk ocağı binasını yaptırmakla kalmamış, tiyatro sahnesi üstündeki motiflere kadar ilgilenmiş oraya bir bozkurt protomu koydurmuştur. 


öyle bir etki ki yıllardır silemediler. gazi paşanın vefatından sonra bile tcdd, ilk milli lokomotiflerimize bozkurt ve karakurt isimlerini verdi. kendisi de hayattayken başta dönemin adalet bakanı olan mahmut esat olmak üzere bir sürü insana bozkurt soyadını almasını nasihat etmiştir.

ek: sevgili bahadırhan dinçlaslan benden çok daha düzgün ve derli toplu anlatmış: youtu.be