İŞ HAYATI 27 Şubat 2024
24,4b OKUNMA     287 PAYLAŞIM

Türkiye'deki Altın Madenlerini Neden Hep Yabancı Firmalar İşletiyor?

Türkiye'deki altın madenlerinin genel olarak büyük yabancı firmalar tarafından işletilmesi dikkatinizi çekmiştir.

binlerce yıldır yapılan altın madenciliği sonunda o eski altına hücum filmlerinde gördüğünüz bilye büyüklüğünde altın taneciklerinin bulunduğu madenler falan yok, dünyada pek kalmadı. türkiye'de bulunan altın madeni türü bir ton cevherden 1, 2 gram altın çıkardığın; bunun çıkarılması için yapılacak kazı, patlatma, altını "süzmek" için kimyasal işleme vs. için de onun belki de yarım gramı kadar masraf ettiğin, altın fiyatlarının yükselmesi ve düşmesine bağlı olarak bazen de ekonomik anlamını yitirebilecek riskler içeren, sermaye derinliği büyük firmaların altına girebileceği, riskini alabileceği bir iş... 

içinde altın bulunduğunu düşündüğün rezervin beklediğin zenginlikte ve kimyasal özellikte çıkmamasına bağlı olarak yaptığın yüzlerce milyon dolarlık yatırımın ancak kendisini kurtarabileceği durumların oluştuğu riskleri de içeriyor.. dünyanın büyük madencik firmaları dünyanın her yerinde böyle onlarca riske girip birkaçında kar etmeseler bile diğerlerinden yaptıkları kazançla toplamda büyük kar ediyorlar ama türkiye'deki hiçbir sermayedar elindeki 500 milyon dolarını 1 milyar dolarını daha sonra belki 5-6 milyar dolar kazanabileceği ama belki de parasının da batabileceği bir riske sokmayabilir. çünkü bu riski almak bu riski hesaplamak ile ilgili bilimsel teknolojik stratejik planlama vesaire açılarından know-how'a sahip değil...

maden sektöründe, madeni çıkartmak sorun değildir. onu ayrıştırmak sorundur. makineleri ise telif hakkı kimdeyse o ülke kullanır. yani bir nevi yabancılar altın yumurtlayan tavuğu piyasaya sürmezler.

altın harici boksit gibi madenler çoğunlukla dışarıya ham olarak satılmaktadır. işlenmişe göre bayağı ucuz olan bu madenler, işlendikten sonra tonlarca para ederler.

bizimkilerde altın dağda boş duracağına gelip çıkarsınlar, bizim de payımızı versinler diye düşünüyorlar.

teknoloji eksikliği konusunu biraz açayım. altın madeni halihazırda zaten asırlardır çıkarılan bir madendir. bir madeni çıkarırken her zaman maliyet-kâr hesaplaması yapılır. teknoloji kullanmadan elbette altın madenini çıkarabilirsin ama bunun sana maliyeti ne olacak? atıyorum 100.000 lira harcayıp da 10.000 liralık altın çıkarıyorsan hiç çıkarma daha iyi mantığı devreye girer. adamlar teknolojiyi geliştirmişler, maliyeti düşürmüşler, daha iyi oranları ortaya çıkarmışlar. yani teknoloji eksikliği dediğim konu budur. yani dolayısıyla bizimkiler zararına bu işi yapmaktansa kârımız az bile olsa pay alalım mantığını düşünmüşler.

elbette çok sıkı tedbirler getirilmelidir. insan sağlığının yerini hiçbir şey dolduramaz. bu memlekete bunu yapmayın. devletin görevi her şeyden önce vatandaşını korumak ve kollamaktır. devlet zaten böyle ayrıntılarda gösterdiği hassasiyetle devlet olma vasıfını kazanır. her şeyi geçtim bunun vebali sizden çıkar. yazık günah insanları zehirlemek nasıl bir zihniyetin ürünüdür? buradan yetkililere seslenelim lütfen gerekli her türlü önlemi alın. insanı yaşatın ki devletiniz de yaşayabilsin.