edebiyat gibi bi' sanata böyle orospu çocuğu bi' faşist gibi yaklaşmak istemezdim ama romanları kişileştirip onlara ırk atayan ben değilim. ve maalesef az sonra bahsedeceğim fransız edebiyatı, ingiliz edebiyatı gibi kavramları fransızca yazılmış kitaplar veya ingiltere'de kaleme alınmış romanlar ifadeleri karşılamıyor. romanın yazıldığı dil mi, basıldığı ülke mi, yoksa yazarının etnik kökeni mi olduğunu hiç düşünmeden, rus edebiyatı dendiğinde neyden bahsedildiğini hepimiz anlıyoruz. yani umarım anlıyoruzdur. neyse. sonuçta yeraltı edebiyatı diye bi'şey de var. bu yazarların kütüğü cehennemin 7. katına mı kayıtlı da adına yeraltı edebiyatı diyoruz diye bi' soru da sorulabilir pekâla. aslına bakarsanız hades'e kapı komşusu yazarlar biliyorum...

elimdeki şarap kadehini havaya doğru kaldırıp "dostoyevski'nin varoluşçu çizgisi hahahaha" diye edebiyat parçalayamam belki. ya da ne bileyim selçuk yöntem ses tonuyla "oblomov'un temsil ettiği işçi sınıfı. sembolizm. kadın. şarap. ve oblomovluk." diye edebi sohbetlere giremem ama ayıptır söylemesi ben 1000. kitabımı okuyup bitirdim dün. biraz edebiyat konuşmak istiyorum. mesela kitap almaya gittiğimde rafların altında yazan etiketlerin bende ne gibi çağrışımlar yarattığından, elime aldığım kitabın üzerinde aniden beliren baloncuğun içinde instagram etiketleri gibi "#" ile yazılmış kelimelerden bahsetmek istiyorum. let the edebiyat begin.

***

*rus edebiyatı kısa özeti:

mektup, ruble, oda kiralama, kasvet, lahana çorbası, kızıl sakal, toprak kavgası, konuk salonu, redingot, avurt, mujik, parasızlık, poker, kar, alabildiğine betimleme, 15 sayfa boyunca bitmeyen diyalogsuz betimleme, soğuk, buhran, sefalet, yüzbaşı, yüzbaşının kızı, tüm güçsüzlükleriyle aşırı gerçek karakterler, herkesin en az 15 farklı isminin olması, alman subayı.

*fransız edebiyatı kısa özeti:

yağmur, romantizm, şiir, aşk, kadın ruhu, parfüm, uzun kır yürüyüşleri, kont, dük, marki, kontes, düşes, markiz, kontesi kim sikti sorunsalı, sular seller gibi ingilizce konuşabildiği hâlde konuşmayan fransız milliyetçisi, pastel tonlar, şato, veba.

*ingiliz edebiyatı kısa özeti: 

kraliçe, beyaz atlı prens, soyluluk, mum ışığı, siyah sular akan kanallar, mor renkli nehirler, isli gökyüzü, psikolojik travma yaşamış, aslen itibarlı bir meslek sahibi karakter, fedakâr ve cefakâr bir adet hizmetçi, yakın aile dostlukları, şemsiye, şehir gürültüsü, kibir.

*iran edebiyatı kısa özeti: 

pancar, çöl sıcağı, kahverengi, uçurtma, balçık, varlıklı ailenin yanında çalışan ev hizmetlileri ana karakterler, toplumsal adaletsizlik, sinek, deve, toz bulutları, güneş, ölümcül onur.

*alman edebiyatı kısa özeti: 

top, tüfek, tank, savaş, ne yaptığını kendisi de bilmeyen, boşlukta kaybolmuş bol metaforlu soyut karakterler, noktalama işaretsiz, sonuna gelirken başını zerre kadar hatırlayamadığımız beş sayfa süren uzun ve ağır cümleler, çürümüş elma, frengi.

*ispanyol edebiyatı kısa özeti: 

iç savaş, iç savaşa nazire yaparca iç çatışan bir adet ana karakter, sarma tütün, gereksiz kahramanlıklar yapan bir adet ana karakter daha, gül, arap lirizmi, dolgun baldırlı endülüs dilberi.

*italyan edebiyatı kısa özeti: 

rönesans, baton, çocuğunun rahip olmasını isteyen baskıcı aile, derin sevgi, buraya kesin gitmek lazım dedirten tarihi mekân tasvirleri, sanat, estetik, şarap, monarşi, trajedi, hüzün, begonvil.

*yunan edebiyatı kısa özeti: 

epiklik, tiyatro, komedya, mavi, rehavet, hümanizm, duvar, felsefe, sürekli öğüt veren babacan yan karakter, mitoloji, başta düşman sonradan dost olunan bir adet türk karakter, ada.

*amerikan edebiyatı kısa özeti: 

silah, alkolizm, kara mizah, keşif, yolda geçen hikâyeler, ironi, alaycılık, çok kadınla birlikte olmayı şiar edinmiş erkek karakter, kaktüs.

*türk edebiyatı kısa özeti:

kan, eşek, vicdan, verem, cendek, yetim, fakirlik, köy, doğum yaparken ölen anne, babasından habersiz doğurulan çocuk, tren, semer, ölümcül gurur.

***

başlığa ters olacak ama elim değmişken en çok bildiğim, en hâkim olduğum üç edebiyatı daha özetlemek istiyorum. sonra ama bunlar millet edebiyatı değil demesin kimse.

*yeraltı edebiyatı kısa özeti: sıradışı ve sorunlu ana karakter, kasvetli yalnızlık, cinsel yolla bulaşan bir adet hastalık, apış arası, 3. sınıf kirli otel odası, yabancılaşma, alkol veya uyşturucu bağımlılığı, "ait hissedemiyorum", hüzünbaz sevişmeler, piç, intihar.

*bilim kurgu edebiyatı kısa özeti:

zamanda yolculuk, insanüstü varlıklar, önce düşman sanılan aslında dost olan uzaylı, bizim aşkımız uzaydan büyük temalı bir adet aşk, bir türlü gelmek bilmeyen dünyanın sonu, insandan daha insan robotlar, gizemli gezegen.

*fantastik edebiyat kısa özeti:

büyü, iksir, aksi nalet bir cüce, yarasa kanadı, kertenkele kuyruğu, konuşan hayvanlar, sürekli bir savaş hâlinde olunan kötü karakter, kule, ejderha.