bir dizi yazıdan oluşacağını tahmin ettiğim bu entry silsilesinin ilkine, yazarların bilinmeyen yönlerini açığa çıkaran kitaplarla başlıyoruz. burada kuru bilgiler ihtiva eden biyografik kitaplardan ziyade, az bilinen ya da sarsıcı bilgileri içeren kitapları ele alacağım. kitapların içeriği hakkında fikir vermesi için, her kitaptan ilginç birer not ekleyeceğim.

1. yaratıcılar - paul johnson

ntv yayınlarından çıkan bu kitapta, yazarların yaratıcı ruhlarının çarpıcılığına dair denemeler bulunuyor. shakespeare, cahucer, jane austen, charles dickens, picasso, dürer ve wagner gibi daha pek çok dahinin sıra dışı özelliklerine vurgu yapılan kitap, bir başka yönüyle karşılaştırmalı edebiyat bağlamında da okunabilir.

not: kitapta fransız ve dünya edebiyatının en önemli birkaç isminden biri olan victor hugo'nun iq sorunu olduğu belirtiliyor! aslında sefiller ve notre dame kamburu gibi harikulade kitapları yazan bir adamın "geri zekalı" olarak adlandırılması pek haklı olarak tuhaf gelse de, yazar johnson dönemin diğer yazarlarının hugo hakkındaki sözlerini kanıt olarak gösteriyor.

2. oscar nasıl wilde oldu - elliot engel

"büyük yazarların okulda öğrenemediğiniz yaşamları" alt başlıklı bu kitapta profesör engel birçok tabuyu yıkıyor ve adeta yazarların kutsallaştırılmasına karşı yazılmış bir kitap izlenimi yaratıyor. başta shakespeare, dickens, poe ve austen olmak üzere 19 büyük anglosakson yazarın hayatlarındaki ilginç yönlerini ele alan kitaptai adeta ufuk patlaması yaşayacağınız muhakkak!

not: ingilizlerin günümüzde nasıl bir propaganda ve pazarlama dahisi olduğunu anlamak için onlarca sosyoloji veya tarih kitabı okumanıza gerek yok. inanın bu kitaptaki shakespeare ve dickens maddelerini okumanız kafi. box office kavramını, yani bugün hala geçerli olan tiyatro/sinema/spor salonlarındaki pazarlama stratejisini ilk defa shakespeare'in uyguladığını bilmek gerçekten şaşırtıcı. dickens maddesinde ise çok daha şaşırtıcı bilgiler yer alıyor. evet o dönemde televizyon yoktu ama "pembe dizi" kavramını, tefrika yöntemini ve daha pek çok satış yöntemini dickens bulmuştur. kısacası 'havalimanında neden her şey pahalı'nın yanıtı bu kitapta.

3. büyük yazarların gizli yaşamları - robert schnakenberg

diğerlerinden daha iddialı isme sahip olmasına rağmen, onlar kadar başarılı bulmadığım kitaptır. bildiğin edebiyatın magazini! bilgilerin kaynağı yok ama yine de hiçbirinde olmadığı kadar farklı ve çarpıcı iddialar içeriyor.

not: tolstoy'nu kont yani prens olduğu malumunuz. kitaba göre tolstoy'un prensliği cengiz han soyundan gelmesinden kaynaklanıyor. ayrıca kafka'nın bareti icat eden adam olduğunu iddia ediyor. ne alaka diyenler için, kafka sigorta memuruydu. işçilerin sağlık durumu onu da ilgilendiriyordu.

4. kayıp kitaplar kitabı - stuart kelly

"asla okuyamayacağınız bütün büyük kitapların tamamlanmamış tarihi" alt başlıklı bu kitapta, büyük yazarların kayıp, yakılmış, yok edilmiş veya tasarım aşamasında kalan kitapları ele alınıyor. homeros'tan dante'ye, gogol'den dostoyevski'ye kadar yaklaşık 80 büyük şair-yazarın artık elimizde olmayan kitaplarının izini süren bu kitapta yazar kelly, bunca kayıp kitaptan sonra okura derin bir ahh çektiriyor. ahh o kitaplar elimizde olsaydı da okuyabilseydik dedirtiyor.

not: dünya edebiyatının en önemli birkaç eserinden biri olan karamazov kardeşler'in elimizde olan/okuduğumuz kısmının aslında tasarladığı kitabın yalnızca ilk bölümü olması. ilk bölümü dahi edebiyatı böylesi sarstıysa, tamamının nasıl olacağını kestirmek zor. dostoyevski kitabı iki bölüme ayırmış. belki hiçbir zaman okuyamayacağımız o kayıp ikinci bölüm hakkında dostoyevski, " son romanım karamazov kardeşler'de pek çok şey size bir kehanet gibi görünmüş oabilir; ama devamını bekleyin, o romanda alyoşa manastırdan ayrılacak ve anarşist olacak. sonra o saf alyoşa tutup çar'ı öldürecek!". dostoyevski belki romanını tamamlayamadı, belki taslaklar kayboldu; bunu bilmiyoruz. ancak roman bittikten bir yıl sonra dostoyevski'nin bahsettiği çar 2. aleksandr öldürüldü! kim bilir belki de alyoşa'nın ruhu öldürdü.

5. günlük ritüeller - mason currey

"büyük eserlerin yaratıcıları nasıl çalışır" alt başlıklı bu kitapta currey, yazar ve sanatçıların yazım ritüellerine odaklanıyor. onların günlük hayattaki rutinine yer veriyor. bir nevi, ritüellerin ve alışkanlıkların yaratıcılığa etkisi var mı yok mu tartışmaya açıyor.

not: bu kitaptaki tolstoy maddesini okuduktan sonra sessizlik konusunda hastalıklı derecede takıntılı tek yazarın marcel proust olmadığını öğrenmiş oldum. ruh hastası tolstoy yazı yazmak için odasına geçtiğinde, yalnızca kendi odasını değil, sağındaki ve solundaki odaların kapılarını da kitliyormuş. en ufak bir ayak sesi dahi rahatsız ediyormuş.

Okuduğunuzda Ufkunuzu İki Katına Çıkaracak İnce Kitaplar