BİLİM 2 Ağustos 2018
35b OKUNMA     814 PAYLAŞIM

Vantilatörler Neden Sadece Ön Tarafını Soğutur?

Pervaneyle çalışmasına rağmen bütün işlevini ön tarafında yarattığı serinlikle hissettiren vantilatör neden arkasını soğutamaz?
iStock


basitçe: öne itilen hava molekülleri ile, düşük basınçtan dolayı pervane kanatlarına yönlenen arka kısımdaki hava molekülleri aynı hızda olmadığından hissedilmeyen ya da az hissedilen durumdur. aslında arka kısımda da hava akımı vardır ama nasıl diyelim: daha dağınık olduğundan vantilatörün arkasındaki hava akımı pek hissedilmez.

vantilatörler ortamı soğutmaz, hatta ortamı ısıtır 

(motor parçalarındaki sürtünme, elektrik direnci, hatta pervane kanatlarındaki hava sürtünmesi yüzünden) tezi genel olarak doğru gibi görünmektedir. ama bu vantilatörün serinletici etkisini anlamakta sizi yanıltabilir. hava sirkülasyonunun soğutmada etkisi olmasaydı hava soğutmalı motorlarlar icat edilmezdi herhalde değil mi? kaldı ki hava sıcaklığı 40 derece iken yelpaze veya fanın etkisi size yönlendirilen 40 derecedeki hava bile vücudunuzu 36,5 derecede tutmanıza yardımcı olabilir nasıl mı?

hava akımının soğutma etkisi sıvıları daha hızlı buharlaştırır. bu, sıvı yüzeyinde, buharlaşma sırasında birbirinden kopan moleküllerin kararsız hale geçişte, kütleden enerji almasıyla sonuçlanan bir süreçtir. yani yüzeyden buharlaşan her molekül sıvının ısısını düşürür. memeliler ısınan vücut sıcaklıklarını terleme yoluyla dengelerler. terleme sırasında vücuttan çıkan ve yüksek oranda sudan oluşan sıvı vücuttan buharlaşma yoluyla ayrılır. sıvı halden gaz hale geçen moleküller birbirlerinden ayrılırken vücuttan enerji alır (ısı) böylece vücut sıcaklığı düşürülmüş olur. hava akımı rüzgar, vantilatör, yelpaze, başka nesneleri soğutmasa da terleme yoluyla buharlaşmayı hızlandırır. aynı şekilde kolonya da kaynama noktası düşük bir sıvı olan alkolden üretildiğinden vücuda sürüldüğünde yüzeyden hızlıca buharlaştığından vücut ısısını düşürür ve serinlik hissi verir.