PSİKOLOJİ 15 Kasım 2018
41,1b OKUNMA     759 PAYLAŞIM

Yüksek Bir Yerden Aşağıya Bakınca İnsan Neden Boşluğa Atlamaktan Korkar?

Bazı insanların yüksek bir yerden aşağı baktığında, metro ya da tren beklerken raylara baktığında sanki atlayacakmış gibi hissetmesinin altında yatan sebep neymiş, bakalım.
iStock

bu durum aslında basit bir savunma mekanizması arkadaşlar, balkona yakın durma, uçurumun kenarındayken atlamak istemek aslında bilincimize karşı gelişen bir tepki.

şimdi, sen uçurumun kenarındasın(burda balkon yerine uçurum diyorum, temelde aynı şey), kendi isteğinle bir risk alıp kenara yaklaşıyorsun değil mi? sonuçta intihar da edebilen canlılarız istediğimizi yaparız.

öyle olmuyor işte, sen kenara ne kadar yakınsan o kadar düşme, ayağının kayması, birinin itmesi riski artıyor, sen bunu göze alabilirsin ama bilinçaltın ölmek istemiyor.

e adam nasıl tepki göstercek hop birader mi diyecek? hayır, sana bir güdü aşılıyor, atlamanın ne kadar kolay olduğunu, istersen hemen atlayabileceğini hissettiriyor. hadi atlayalım isteği veriyor. sen de geri çekiliyorsun noluyor diyip.

bilinçaltın kazanıyor, sen de yaşıyorsun. sonra da burda gelip abi bana da oluyor yav falan diyorsun. hayat işte.

"geri çekil" komutunun şiddetli bir uyarı olunca kişide yarattığı algı bozukluğu olarak özet gösterebileceğimiz bu durum yalnız yükseklik için değil metro ya da tren beklerken ki raylara atlamaktan korkma da aynı mantıkta beynimizin verdiği şiddetli tehlike tepkisinin bir tezahürü..

birçok insanın yaşadığı bir durum ve bakındığım birkaç yerli -yabancı kaynağa göre anksiyete belirtisi gösteren kişilerde bu tehlike sinyalinin bu kişilerin kaygı düzlemindeki izdüşümlerinde daha şiddetli etkiler yarattığı görülmekte..

bilim dünyasında resmi olarak isim edinmiş "high-place phenomenon (hpp) " diye bizim yerli kaynaklarda ise "yüksek yer fenomeni" ya da başka bir tanımla "boşluğa çağrı" olarak ele alınmış..

ayrıca güzel bir ayrıntı olarak bu "hpp" durumu 1977 yılında çekilen annie hall filminin bir sahnesine de konu olmuş:


yine daha detaylı bir şekilde bu hissiyatın dinamiklerine bilgi bazında hakim olmak isteyenler aşağıdaki yazılara bakınabilir:

philosophy of looking down from a high place

high place phnomenon

Uçaklar Neden Çok Yüksekten Uçar?