UZAY 8 Mart 2018
48,8b OKUNMA     817 PAYLAŞIM

Zaman Kavramının Bilinenden Çok Daha Farklılaştığı, Kara Deliğin Kenar Sınırı: Olay Ufku

Kara delikler her haliyle çok gizemli ama olay ufku dediğimiz, ışığın ve maddenin artık kaçamadığı bölge sınırı denen şeyin ise bu gizemi daha da artırdığı çok açık.
iStock


olay ufku dediğimiz şey, bir kara deliğe yaklaştıkça, kendisini geçince artık geri dönüşün mümkün olmadığı sınırdır. bu sınır ve tekillik arasında olan biten hiçbir şey dışarıdan doğru bir biçimde gözlemlenemez. çünkü artık ışık da singularity tarafından çekilmektedir.

kara deliğin merkezi ile olay ufku arasındaki mesafeye schwarzchild yarıçapı denir. kütlesi güneşin 10 katı kadar büyük bir yıldızın oluşturduğu kara deliğin schwarzchild yarıçapı 60 kilometredir.

schwarzchild yarıçapının dışındaki bir gözlemciye görünen sadece bir illüzyon olur. örneğin varsayımsal bir uzay gemisi bu sınırı geçerse, dışarıda kalan gemidekilere göre sınırdan içeri giren geminin hızı giderek o kadar azalır ki, sonunda duruyor gibi görünür. ancak aslında içeri giren gemi, hızlanarak kara deliğin merkezine yaklaşmaktadır. buradan çıkış mümkün değildir. kadıköy gibidir.

bu hadiseye, ufuk adının verilmesi, kulağına ezan okunarak "olay ufku" denmesinin nedeni, ışığın bile bu noktadan sonra kara deliğe giriyor olmasıdır.. yani dönüşü olmayan nokta bir nevi.. görülebilecek, yaşanabilecek son an..

şimdi şöyle anlatalım.. eğer buraya kadar gelmişseniz uzay zaman düzlemi hakkında bir şeyler biliyorsunuzdur.. yok bilmiyorum derseniz önce şuradan bakın: uzay zaman düzlemi..


bir madde'nin çekimine kapılan bir madde, o büyük çekimli kütlenin içine düşmemek, ona kaynaşmamak için daha hızlanmalıdır.. bu şunu doğuruyor, güneşe daha yakın olsaydık eğer, bir sene 365 gün değil de misal yuvarlak hesap 300 gün sürerdi.. yaklaştıkça hızlanırdık yani.. işte öyle bir nokta var ki bir kütleden kaçabilmek için ışık hızı kadar bir hızla yörüngede kalmak gerekiyor..

işte öyle bir nokta var ki bu nalet kara deliklerde, ışık hızında olsan bile kara deliğe düşmekten kaçamıyorsun..


hoş bu bizi garip teorilere götürüyor.. bir kere eğer olay ufku diye bir halt varsa, hiçbir şey (haşa rabbulalemin hariç) ışık hızından hızlı değildir..

benim kafamın basmadığı bir nokta var aslında.. şimdi bir cismi ışık hızına çıkardığımızda, o cisim için zamanın duracağını bize einstein söyledi. bir maddede eğer yer çekimini yenmek istiyorsa yer çekimine karşı belli bir hızla atılmalı.. ve aslında yer çekiminin seni yere doğru çekeceği hız senin o çekimden kurtulman için gerek duyduğun hıza eşit.. yani şunu demek istiyorum, bugün bir kara deliğin içine düşsek, kara delikten kurtulmak için ışık hızına sahip olmamız gerektiği için, ışık hızına yükseleceğiz.. ee ışık hızında hareketin zamanı durdurduğunu biliyoruz.. o zaman bu kara delikler düşünüldüğü gibi yok oluşlar değiller, aslında ebediyetin tam kelime anlamı olan şeyler?

çok kafa gıdıklayıcı mükemmel olay şu astro fizik!

Bu içerik de ilginizi çekebilir