Anadolu Selçuklu Devleti'nin Kurucusu Süleyman Şah'ın Öldüğü Savaş: Ayn Seylem Muharebesi
ayn seylem muharebesi... 1086 yılında anadolu selçukluları ile suriye selçukluları arasında gerçekleşen ve sonucunda anadolu selçuklularının kurucu lideri kutalmışoğlu süleyman şah’ın öldüğü savaştır.
süleyman şah, 1081 yılında bizans imparatorluğu’yla dragos çayı anlaşması’nı yapıp batı sınırlarını sağlama aldıktan sonra, güneydeki hedeflerine yönelmişti. bir sefer başlatarak, ermeni prens philaretos brachamios’un hakimiyetindeki tarsus, adana, antakya, antep şehirlerini ele geçirdi. bu fetihlerin ardından da halep’i ele geçirmek için hazırlıklara koyuldu. ancak süleyman şah’ın bu ilerleyişi, suriye topraklarına dair çeşitli emelleri bulunan büyük selçuklulara bağlı musul hakimi müslim b. kureyş’i ve suriye selçuklularının kurucu lideri tutuş’u rahatsız etti.
ilk olarak musul hakimi müslim b. kureyş, antakya’nın önceki sahibi philaretos brachamios’tan aldığı yıllık vergiyi süleyman şah’tan talep etti. süleyman şah da bunu reddetti. bunun üzerine, 1085 yazında iki taraf arasında kurzahil muharebesi yaşandı ve bu savaşın kazananı süleyman şah oldu. savaşın neticesinde müslim b. kureyş öldürüldü.
bu zaferin ardından süleyman şah ordusuyla halep’e yöneldi ve şehri kuşattı. ancak halep emiri biraz zaman kazanmak için süleyman şah’a, şehri ancak büyük selçuklu devleti sultanı melikşah’ın iznini aldıktan sonra teslim edebileceğini bildirdi. bunun üzerine süleyman şah kuşatmayı kaldırıp, beklemeye koyuldu. ancak melikşah’tan bir yanıt gelmeyince 1086 yılında tekrar halep’i kuşatmaya başladı.
halep emiri, melikşah’tan destek bulamayınca, bu kez suriye selçukluları lideri tutuş’a elçi gönderip, gelip şehri teslim almasını istedi. tutuş için halep önemliydi, geçmişte halep’i alma girişimleri olmuştu lakin başaramamıştı. dolayısıyla bu teklif onun için iyi bir fırsattı. hem diğer yandan süleyman şah’ın yayılmacılığı da onun ve emelleri için bir risk teşkil etmekteydi. onu mutlaka durdurması gerekmekteydi. velhasıl, tutuş süleyman şah’la arası açık olan artuk bey’le güçlerini birleştirip, halep’e doğru harekete geçti. iki ordu halep yakınlarındaki ayn seylem mevkiinde karşı karşıya geldi ve burada yaşanan çetin savaşta anadolu selçukluları ağır bir yenilgi yaşadı, süleyman şah öldü, vezir hasan bin tahir esir düştü. (haziran 1086)
savaşın ardından tutuş, halep’i ele geçirmeyi başardı. ancak bu zaferi kısa sürdü. zira bu olayların ardından sultan melikşah, kuzey suriye’deki otoritesini yeniden sağlamlaştırmak amacıyla bölgeye bir sefer düzenledi. önce halep’e giren melikşah, tutuş’u şam’a gönderdi. daha sonra da antakya’ya ilerleyerek süleyman şah’ın ailesini alıkoyarak isfahan’a gönderdi. (alıkoyulanlar arasında birinci kılıç arslan da vardı) ayrıca bu sefer esnasında halep, urfa ve antakya’ya valiler atayarak, bölgeyi doğrudan büyük selçuklu devleti’ne bağladı.
melikşah'ın atadığı valiler için:
(bkz: aksungur/@silivrili)
(bkz: yağısıyan/@silivriili)
daha detaylı bilgi için:
+ ali sevim - anadolu fatihi kutalmışoğlu süleyman şah - türk tarih kurumu yayınları.
+ ibnü’l-adîm - bugyetü't taleb fi tarihi haleb - çev: ali sevim - türk tarih kurumu yayınları.
+ ibrahim kafesoğlu - sultan melikşah devrinde büyük selçuklu imparatorluğu - ötüken neşriyat.
+ talib yazıcı - halep - tdvia - cilt: 15.
Osmanlı Tarihinin En Absürt Olaylarından Biri: Şebeş Muharebesi
