Asansör Müziğinin Doğmasına Neden Olan Otomatik Pikap: Seeburg 1000
seeburg 1000, winamp'in dedesinin dedesi olan, asansör müziği türünün doğmasına neden olan otomatik pikaptır. seeburg firması, bu pikaplar için plak basan müzik yayın evidir.
en yakın rakibi muzak firmasıdır.
seeburg 1000, her biri 40 dakikalık kayıt içeren 25 adet plakı peşpeşe çalabilen otomatik pikaptır. pikabın kolunun hem altında hem de üstünde iğne bulunmaktadır. pikabın dişlileri sayesinde plaklar, hem saat yönünde hem de saat yönünün tersinde dönebilmektedir. böylece makine, plağı ters yüz etmeden, her iki yüzünü de okuyabilir. pikabın çalışma prensibi için şu videoya bakabilirsiniz:
pikabın çalışma prensibi
halk arasında asansör müziği olarak da bilinen fon müziği, işletmelerin müziğin eğlence verici yönünün yanı sıra, kişinin ruh hali ve metabolizması üzerinde de etkileri olduğunu keşfetmesi üzerine çıkmıştır. fon müziğinin amacı, hem müşterileri rahatlatmak hem de çalışanların verimliliğini artırmaktır. bu etkinin işletmenin çıkarlarına hizmet etmesinden dolayı, 60'lı yıllarda muzak firmasına beyin yıkadıkları suçlaması ile dava açılmıştır.
iş modeli
seeburg firmasının iş modeli, abonelik sistemine dayanmaktadır. dönemin popüler şarkıları, firmaya bağlı orkestralar tarafından yeniden çalınır. bu sırada vokaller ve şarkıya karakteristik özelliklerini veren bakır üflemeliler ve vurmalı çalgılar çıkartılır.
firmaya bağlı müzisyenler de bu şarkılarla uyumlu yeni şarkılar besteler.
daha sonra firma; her üç ayda bir beş adet yeni plak basarak bunu abonelerine dağıtır. her bir plağın üzerinde kaç numaralı plağın yerine kullanılacağına dair not yazar. abone, 25 plaklık sete yeni gelen beş plağı yerleştirir, eski beş plağı ise imha etmesi için firmaya geri gönderir.
plakların makineye yerleştirilme sırası önemlidir. çünkü, toplam 1000 dakikalık müzik, sabahın ilk saatlerinde düşük tempo ve yumuşak tonlarla başlayıp, günün ilerleyen saatlerinde hızlı tempo ve parlak renklerle devam edecek şekilde planlanmıştır. kimse, hızlı tempolu bir şarkının ardından düşük tempoya geçilmesini istemez. size verilen direktifleri yerine getirdiğiniz zaman, playlistiniz artık güncellenmiştir.
ancak her işletmenin ihtiyacı ayrıdır. bu yüzden firma, üç farklı başlık altında müzik kütüphanesi oluşturmuştur:
basic: orta tempolu müzikler
mood: ağır tempolu müzikler
industrial: fabrikalar için hızlı tempolu, canlı müzikler.
fabrika müziği:
firma daha sonra teknolojik gelişmelere yenik düşmüştür. şu an eski arşivini internet üzerinden ücretsiz olarak yayınlamaktadır.
şu adrese tıkladıktan sonra on air düğmesine tıklayarak arşiv yayınına ulaşabilirsiniz.
...
bizim patron da yurt dışı gezisi sırasında, fabrika müziğinden çok etkilendi ve "niye bizim de müziğimiz olmasın?" gibi saftirik bir soru ile geldi. ama göz ardı ettiği iki husus vardı:
1) türkiye'de insanlar müzik konusunda fanatiktir.
2) sanayide işler, "özlem tekin vs şebnem ferah" naifliğinde yürümüyor.
nitekim acılı arabesk dinleyip kendini jiletleme moduna giren ustalarla, neşide dinleyip kafa kesme moduna giren ustalar birbirine girdi.
sonuna patron "sikerim ambiyansını, performansını" dedi ve bu iş huzur içinde çözüldü.
Popstar Türkiye Yarışmacıları Programdan Sonra Müzikal Anlamda Neler Yaptılar?
