Avustralya'nın Kuşlara Karşı Açıp Kaybettiği Absürt Savaş: Büyük Emu Savaşı

savaşın arka plan ve nedenleri

kulağa şaka gibi gelse de, 1932 yılında avustralya hükümeti emu adı verilen büyük ve uçamayan bir kuş türüne karşı resmen savaş ilan etti.

birinci dünya savaşı'ndan dönen avustralyalı askerler, batı avustralya'da kendilerine verilen arazilerde çiftçilik yapmaya başlamıştı. ancak büyük buhran'ın da etkileriyle boğuşan bu çiftçiler, kısa süre içinde beklenmedik bir düşmanla karşılaştı - yaklaşık 20 bin emuluk büyük bir kuş sürüsü, göç mevsiminde bu bölgedeki buğday tarlalarını istila etmeye başladı.

boyları 1,5 metreyi bulan bu çevik kuşlar ekinlerin büyük kısmını yiyip kalanını ezerek mahvediyor, hatta çitleri parçalayıp diğer zararlı hayvanların da tarlalara girmesine yol açıyordu.

çiftçiler başta kendi imkânlarıyla ve vurdukları her kuş başına ödül konarak bu istilayı durdurmaya çalıştılar; fakat emu sürüsüyle baş etmek neredeyse imkânsızdı. kalın tüyleri mermileri etkisiz bırakabiliyor, hızları sayesinde de açılan ateşten kolayca kaçabiliyorlardı.

savaşın başlaması

çiftçiler emuları avlamakta başarılı olamayınca, çareyi hükümetten yardım istemekte buldular. bekledikleri desteğin tarımsal tedbirler olmasına karşın, gelen destek askeri oldu. dönemin savunma bakanı george pearce, bölgede ekinlere zarar veren bu kuşlara karşı resmen savaş ilan ederek orduyu devreye soktu.

kasım 1932'de binbaşı g.p.w. meredith komutasında, lewis marka makineli tüfeklerle donatılmış bir askeri birlik emu kuşlarını yok etmek üzere bölgeye gönderildi.

hatta ordu, bu harekâtı filme alacak bir ekip bile yollamıştı. amaç, kısa sürede kazanılacağı düşünülen bu “savaş”ı propaganda malzemesi yaparak hem çiftçileri kurtarıp hem de hükümetin itibarını artırmaktı.

bu operasyon, dönemin basını tarafından da görüntülenip takip edilmiştir.

gelişmeler ve sonuçları

ordunun bu kuşlara karşı baskınları 2 kasım 1932'de başladı. ne var ki, ilk çatışmalar tam bir fiyasko ile sonuçlandı. campion bölgesinde pusuya yatan askerler, karşılaştıkları yaklaşık 50 emudan oluşan sürüye yaylım ateşi açtı ancak çoğu kuş menzil dışına kaçmayı başardı; onca mermiye rağmen ilk gün sadece 50 emu vurulabildi.

ertesi gün askerler taktik değiştirse de yine başarısız oldular ve ancak 12 emu daha öldürebildiler.

emuların zekâsı hafife alınmıştı: askerî raporlara göre kuşlar 10-20'li küçük gruplara ayrılıyor, her grubun bir “gözcü” lideri çevreyi kolluyor, tehlike anında diğerleri birkaç saniye içinde yüzlerce metre uzağa dağılıyordu.

sonraki günlerde ordu kamyonlara monte edilmiş makineli tüfeklerle emuları kovalayıp taramayı denedi ancak hızlı ve araziye uyumlu kuşlar motor sesini duyunca hemen kaçarak izlerini kaybettirdi. kısacası, üç gün içinde binlerce mermi harcanmasına rağmen çok az sayıda emu öldürülebildi; neredeyse her 10 mermide sadece 1 kuş vurulabiliyordu.

bu beklenmedik direnç karşısında avustralya ordusu sonunda geri çekilmek zorunda kaldı. operasyon birkaç hafta içinde resmen durduruldu ve ordu mağlubiyeti kabul etti.

yaşananlar hükümet için tam bir hiciv konusu haline gelmişti: basın, koskoca ordunun birkaç kuş karşısında başarısız olmasını alaya aldı. hatta bir gazete, dalga geçmek için “savaş bitti ama henüz karşı tarafla bir barış anlaşması imzalanmadı; düşman işgal ettiği topraklardaki iddiasını sürdürüyor” manşetini attı.

parlamento'da bir milletvekili, bu “savaşta” başarı gösteren birine madalya verilip verilmeyeceğini sorunca, bir diğeri “evet, bir tane devekuşu (emu) alacak” diyerek durumu esprili bir şekilde özetledi.

sonrası ve önemi

büyük emu savaşı, tarihin en ilginç ve gülünç askeri harekâtlarından biri olarak anılmaktadır. sonuçsuz kalan bu girişimin ardından avustralya hükümeti, dersini alarak bir daha orduyu devreye sokmadı. çiftçiler için sonraki yıllarda farklı çözümler devreye girdi: öldürülen her emu başına ödül verme (1930'larda on binlerce emu bu şekilde itlaf edildi) ve uzun koruma çitleri inşa etme gibi önlemlerle sorun kontrol altına alınmaya çalışıldı.

ironik bir şekilde, avustralya'ya özgü bu güçlü kuşlar ülkede hayatta kalmayı başarmış ve bugün hala sayıları yüz binlerle ifade edilen sağlıklı bir popülasyona ulaşmış durumdalar.

hatta emu, avustralya'nın ulusal armasında kangurunun yanında yer alan iki sembol hayvandan biridir.

az sayıda kişi tarafından bilinen büyük emu savaşı, bir ordunun doğal yaşama karşı verdiği en sıra dışı mücadelelerden biri olarak tarihe geçmiş ve devlet politikalarında ibretlik bir vaka olarak hatırlanmıştır.

kaynaklar:
1. yedikıta dergisi – “avustralya - emu savaşı: insan kuşa karşı”, eylül 2018
2. atlas obscura – “in 1932, australia started an 'emu war'—and lost”, 21 mart 2016