Basketbol Oynamak Gerçekten de Boyunuzun Uzamasını Sağlar mı?
sabahları uyanınca boyumuz neden daha uzun olur?
insan vücudu yatarken yerçekimine yatay maruz kalacağı için yerçekimi etkisiyle akışkan omurilik sıvısı omuriliğin ve omurların (disklerin) arasında kalır ve uyku sırasında yenilenir. böylece omurilik ve omurlar esnemiş ve dolmuş olur. bu nedenle de vücudun uzunluğu 8 saatlik bir uykunun ardından % 1 civarı uzar. fakat uyanıldığı zaman vücut ayakta yerçekimine dikey pozisyonda maruz kaldığı için eklem boşlukları arasındaki mesafe ayakta durdukça azalır ve uzamış olan vücut uzunluğu birkaç saat içerisinde eski haline döner. işte bu yüzden boyumuz sabah uyandığımızda akşam vaktinde (yatmadan önce) olduğundan daha uzundur.
yani sabah hemen uyandığınızda 182'den biraz uzun, geceyarısı uyumadan önce 181'den biraz kısa olabilirsiniz. anormal bir durum yok!
yaşlandıkça boyumuz kısalır mı?
kaslarla birlikte kemik dokusu da 35 yaşından sonra zayıflamaya başlar. bu yaşlardan itibaren her iki yılda bir kemik dokusunun yaklaşık % 1’i kaybedilir. omurgayı oluşturan omurlar arasında disk olarak isimlendirilen, jöleye benzer bir madde bulunur. ilerleyen yaşlarda bu madde su kaybetmeye ve küçülmeye başlar. ayrıca yaşlandıkça kalsiyum ve mineral kayıplarından dolayı kemik yoğunluğu da azalır. bu değişimler omurganın kısalmasına ve zamanla eğilmesine neden olur. yaşlandıkça insanların boyunun kısalmasının temel nedeni omurgada ortaya çıkan bu değişimlerdir. insanlar 40 yaşından sonra her yıl yaklaşık 1 milimetre kısalabilir. örneğin 1947 doğumlu ünlü aktör arnold schwarzenegger 1980 mr. olympia müsabakası sabahı yalınayak 187 cm olarak ölçülmüşken, geçtiğimiz yıl kızı tarafından 184 cm olarak ölçülmüştür.
yaşlandıkça boyun kısalması engellenemese de hayat tarzında yapılacak değişiklikler sayesinde geciktirilebilir veya yavaşlatabilir. genetik faktörlerin bu süreçte önemli rolü vardır. ayrıca büyüme döneminde kemiklerin gelişiminin sağlıklı olması ilerleyen yaşlarda kemik kaybının yavaş gerçekleşmesini sağlayabilir. kalsiyum ve d vitamini açısından zengin beslenmek, günde en az 2 litre su içmek, düzenli fiziksel aktivite de bu süreci geciktirebilir.
uzayda astronotların boyu uzar mı?
yerçekimsiz ortamda omurlar üzerinde baskı olmadığından insan omurgası genişleyip uzayabiliyor. uzayda toplamda 520 gün kalan scott kelly ve 168 gün kalan japon astronot norishige kanai'nin boyu 2 cm'den fazla uzamıştı. astronotlar yerçekimine geri döndüklerinde ise boyları normal uzunluklarına geri dönüyor.
iyi beslenemeyen bebek ve çocuklar kısa kalabilir mi? iyi beslenme boy uzatır mı?
evet kısa kalabilirler. özellikle erken gelişim çağlarında yeterli miktarda besine erişemeyen kişilerin ilerleyen yaşlarda aslen erişebileceklerinden daha kısa oldukları bilinmektedir.
örneğin 2. dünya savaşı sonrasında japonya'da gen havuzu dikkate değer miktarda değişmemesine rağmen, sadece besine erişimin artması sonucunda ortalama boy 7 santimetreden fazla uzamıştır.
spor boy uzatır mı?
bir insanın maksimum boyu genlerle belirlenir. örneğin x kromozomu ile 7, 8 ve 20. kromozomlar üzerinde bulunan genlerin boy uzunluğunu doğrudan etkilediği bilinmektedir. ancak hemen her fiziksel özellikte olduğu gibi, bu genlerin verdiği biyolojik kapasitenin ne kadarına erişileceğini çevresel özellikler belirler.
yüzme, basketbol, voleybol gibi sporlarla uğraşmanın boy uzattığı iddia edilse de bu iddianın da bilimsel bir geçerliliği yoktur. mesela basketbol oynayanlar, basket oynadıkları için daha da uzayıp, profesyonel basketbolcu olmamaktadır; tam tersine, genetik veya çevresel nedenlerle halihazırda daha uzun olan kişiler daha iyi basketbol oynamakta ve profesyonelleşme ihtimalleri artmaktadır.
ayrıca profesyonel sporcuların büyük çoğunluğu erken yaşlardan itibaren iyi beslendikleri, düzgün yaşadıkları ve ortalamanın çok üstünde gelirleri sayesinde fiziksel ve mental olarak minimum yıprandıkları için genetik sınırlarının en üst noktalarına daha kolay erişebilmektedir.
insanlar arası boy uzunlukları arasındaki farkların %60-80 arası genetik nedenlerden, %20-40 arası ise çevresel nedenlerden (özellikle de beslenmeden) kaynaklandığı düşünülmektedir.
tabii ki sağlık sadece beslenmeden ibaret değildir. yeterli uyku alma ve doğru zamanda uyumanın da boy uzunluğu üzerindeki etkisi bilimsel araştırmalarla doğrulanmıştır.
kimilerince uzun yıllar recumbent bisiklet sürmenin bacak boyunu 1 inch (2,5 cm) kadar uzatabileceği savunulsa da, bu da iddia olarak kalmıştır.
dünyada en uzun millet 183 cm erkek ve 170 cm kadın boyu ortalamasıyla hollanda,
en kısa millet ise 158 cm erkek ve 147 cm kadın boyu ortalamasıyla endonezyadır.
türkiye'de ortalama erkek boyu 176 cm, kadın boyu 163 cm'dir. son bir nesilde boy ortalamamız 3,5 cm artmıştır ve bu artış devam etmektedir.
https://evrimagaci.org/…irmak-boyu-kisaltir-mi-7590
http://www.cumhuriyet.com.tr/…ek_ve_kadin_boyu.html
https://www.webtekno.com/…en-neden-uzar-h39219.html
Yetişkinlikte Süt İçmenin Gerçekten Kemik Gelişimine Faydası Var mı?
