Bebeklerin Daha 6 Aylıkken İyi ile Kötüyü Ayırt Edebilmesi

yale üniversitesi profesörü paul bloom önderliğinde, 2007 yılında bebekler üzerinde bir araştırma yapılıyor.

haberin tercümesini özet şekilde yapıyorum:

bu çalışmaya göre, yürüyemeyen, konuşamayan hatta daha doğru dürüst desteksiz oturamayan bu bebeklerin ahlaki/etik yönlerinin belirli bir düzeyde gelişmiş olduğu saptandı.

bu bulgular, "insanların etik değerleri öğrenmesinin çok sonradan, anne ve baba tarafından yapıldığını; insanların farklı bir etik değerlere sahip olmadigı" görüşünü sarsacak nitelik taşıyor.

hatta (6 aylık bir bebeğin, iyi ve kötü ayırımını öğrenme yeteneğinde olmaması) sebebiyle, insanın doğuştan ahlaki/vicdani bir temelle dünyaya gelip gelmediğini gösteriyor olabilir.

bu deneylerden birinde, kuklalar kullanılıyor. bu kuklalardan kimisi "yardımcı/iyi" bir rol sergilerken, diğer kuklalar "kötü ve hedefe ulaşmayı engelleyen" bir role bürünüyor.

bebekler, (daha sonra) kendilerine sunulan bu kuklaların "iyi" olanını seçiyor, hatta kimisi "kötü" olan kuklaya karşı yargilayici davranıp, eliyle vurmaya başlıyor.

(hatta bu deneyin videosunda, çocukların renk seçimine dair seçim yaptığı riskine binaen; aynı renkteki kuklalar zıt karaktere büründürülüyordu. buna rağmen bebekler tekrar "iyi" olanını seçiyor, henüz elini kullanamayan bebekler ise gözlerini "iyi" olan kuklaya dikip uzun süre sadece ona bakıyordu)

profesör paul bloom, yaptığı araştırma hakkinda: "bu bulgular, bebeklerde etik değerin daha hayatlarinin başında var olduğunun gözlemlendiğini" ifade etti.

"iyi ve kötü algısının (diğer canlılardan farklı olarak) insan bedenine yerleşik olduğunu" da ekledi.

bu araştırma kapsamında, küçük bir tepeye çıkmaya çalışan bir kukla gösterisi sunuldu. diğer figür bu kuklanın çıkmasını engelliyordu.

bazen de çıkması için yardım ediyordu.

bu sunumun sonunda, 6 aylık ile 12 aylık arasında değişen bebeklerin, "ezici" çoğunlukta iyi kuklayı tercih ettiği saptandı.

diğer araştırmada da köpek figürü kullanıldı.

bu köpek figürü, bir kutunun kapağını açmaya çalışıyordu. küçük bir ayıcık da buna yardım ediyordu.
diğer ayıcık ise bu fiilini engelliyordu. bebeklerin tercihi ise yine aynı oldu.

diğer bir gözlem de tavşanlı test oldu. bu da topla oynamaya ilişkindi.

aynı gözlem 21 aylık bebeklere de uygulandı ve bebeklerin yaşı büyüdükçe kötü figüre kızıp ceza verme sonuçları da gözlemlendi.

kaynak: http://www.dailymail.co.uk/…nths-study-reveals.html

bu araştırmaya bazı doktorlar, "belki bebekler oyun izlemeyi istediği için olumlu olanı tercih etmişlerdir" , ya da "bebekler daha hayatın başından itibaren olumlu olumsuz fiilleri hemen öğrenmiş olabilir" tarzi bir yaklaşım getirse de, henüz 6 aylık bir bebekte figürler arasındaki "olumlu kişi - olumsuz kişi" algısını ayırma yeteneğinin, "iyi-kötü" algısına benzerlik gösterdiği de kayıtlar arasında.

edit: araştırmanın videosunu buldum, 3 aylık bebeklerde de yapılmış ve sonuç aynı.