Billie Eilish'e Grammy Kazandıran Albümden Önce Yayınlanan EP: Don't Smile At Me

don't smile at me, genç şarkıcı billie eilish'in 2017'de yayınlanan ep'si.

geçtiğimiz grammy ödülleri'nde yılın albümünü kazandığı when we all fall asleep where do we go albümünden iki yıl önce yayınlanan bu proje aslında planlanıp ortaya konmuş bir çalışma değil. eilish'in piyasaya çıktığı 2015 yılından itibaren yayınladığı şarkıları bir araya toplayan bir albüm. kendisinin ve abisinin kafasında "biz böyle bir albüm yapalım" düşüncesinden ziyade şarkı yayınlayıp tanınan bir şarkıcı olma amacı var. eilish, çeşitli platformlarda yayınladığı şarkıların büyük kısmını bu albümün altında toplarken bir kısmını bazı filmlerin/dizilerin soundtrack albümüne vermiş. bazı şarkılar hem bu ep'de hem soundtrack albümünde var.

benimsenen bu "stüdyo albümünden önce ep yayınlama" stratejisi son yıllarda yeni şarkıcılarla birlikte yükselen bir eğilim. şarkıcılar ilk stüdyo albümleri yerine önce ep ile geliyorlar. belirli bir ün yakaladıktan ve dinleyici elde ettikten sonra da adına "birinci stüdyo albümü" dedikleri projeyi yayınlıyorlar. bu tür ep, mixtape gibi albümler yan proje olarak değerlendirilip stüdyo albümlerinden ayrı tutulduğu için şarkıcıların yaptığı düşük başlangıcın üstü çizilmiş oluyor. böylece şarkıcı da kendisi için "ilk albümüyle büyük başarılar elde etti" dedirtmeyi başarıyor.

albüme bakmak gerekirse, orijinal versiyonunda sekiz şarkı varken yayınlanan her yeni versiyonunda içindeki şarkı sayısı bir ya da iki artıyor. en son japon deluxe versiyonunda 14 şarkı bulunuyor. albüm, eilish ve abisi finneas tarafından yapılmış. prodüksiyonun tamamı geçtiğimiz grammy ödülleri'nde prodüktör ödülünü de kazanan finneas'a ait. şarkıların çoğunu abi kardeş birlikte yazmış ancak bazı şarkılar tamamen finneas tarafından ele alınmış. bu albüm yayınlandığında eilish 16 yaşındaydı. bu göz önünde tutulduğunda doğuştan şanslılardan olduğu anlaşılabilir çünkü vokaller hiç de fena değil.

şarkılar birbirlerinden bağımsız ve tek tek yayınlasalar da eilish'in daha en başından hangi tarzı benimsediğini ve hangi yolda gitmek istediğini çok net gösteriyor. albüm hem altyapı hem tarz hem vokal olarak eilish'in ilk stdüyo albümüne çok yakın. aynı alternative pop/elektropop/dream pop tarzı. dahası, konu olarak da ilk albümden farklı bir şey sunmuyor. billie eilish'in depresyonu, hüznü, kendini ve hayatı sevmeyişi, içindeki intihar eğilimi, etrafındakilerle ilişkisi. albümünde işlediği konular da bunlardı. bu bakımdan, don't smile at me ilk stüdyo albümünün provası gibi.

bu albümün 16 yaşındaki bir gence ait olduğu göz önünde tutulursa gayet iyi bir albüm. özellikle altyapı olarak abisi finneas oldukça başarılı bir iş çıkarmış. albümün en iyi parçaları eilish'in kariyerinde yayınladığı ilk şarkı olan ocean eyes, bellyache ve lovely olarak sıralanabilir. copycat, idontwannabeyouanymore ve &burn göz atmaya değer diğer şarkılar.

copycat

albüm iddialı bir altyapıyla başlıyor. billie eilish'in 18 yaşında bu kadar başarılı olmasının bir sırrı vardı: kendi kişiliğini ve hikayesini yetişkin bir dille anlatmak. işte bu şarkı bunun en iyi örneklerinden biri. aslında anlattığı ne biliyor musunuz? etrafındaki birinin onu sürekli taklit etmesi ve yaptığı her şeyi yapması. bu durum eilish'i rahatsız ettiği için oturup o kişiye cevap olarak şarkı yazmış. hikaye çok vasat: birbirini taklit eden iki ergen. ancak gelin görün ki şarkıya öyle sözler ve altyapı yapmışlar ki bir mafya filminde soğuk bir hesaplaşma sahnesi izliyormuşsunuz hissi veriyor.

idontwannabeyouanymore

açılış şarkısının hareketliliğine kıyasla hem daha hüzünlü hem daha yumuşak bir şarkıyla devam ediyor albüm. vokallerini son derece yumuşak, hatta rüyada gibi kullanan eilish, bu şarkıda yine bir kişiye sesleniyor: kendisine. şarkıyı ayna karşısında yazmış ve kendine "artık sen olmak istemiyorum." diyor. bu kadar küçük yaşta böylesine depresyona girecek ne yaşadı bilinmez ama o başından beri bahsettiğimiz depresyon ve kendini yok etme isteği bu şarkıda sonuna kadar kendini hissettiriyor.

my boy

yine konu değişiyor ve eilish bu sefer ona yalan söyleyen erkek arkadaşına sesleniyor. onun bir "erkek olmadığı" ve yalan söylediğini açıkça ifade ettiği şarkıda "senin olmamı istiyorsa önce sen benim olmalısın" diyor. eilish'in sonraki albümünde sıkça vurguladığı özelliği bu şarkıda da karşımıza çıkıyor. kendinin o bildiğimiz "iyi kızlardan" olmadığının altını çiziyor. başta yavaş başlayan şarkı ortasında hızlanıyor. abisi finneas ilk iki şarkıda olduğu gibi bu şarkının altyapısında çok iyi iş çıkarmış.

watch

bir üstteki şarkının devamıymış gibi duran şarkı aslında eilish'in kaleminin değmediği üç şarkıdan biri. şarkıyı yazıp prodüksiyonunu üstlenen kişi tamamen abisi. buna rağmen yukardaki şarkının devamı izlenimi veriyor. eilish yine şarkı tarafa seslendiği şarkıda kendisine kötü davranan bir erkek arkadaşı anlatıyor. aşkının yalan olduğunu, ondan bir şeyler beklemesine rağmen o kişinin bunları hiç yapmadığını anlatıyor. şarkının altyapısında sürekli çakan kibrit sesi ilginç bir fikir olmuş. bu parça albümün son şar kısı &burn şarkısının alternative versiyonu (ya da daha yumuşak versiyonu). orijinalinde watch & burn olan parçanın iki farklı versiyonuna şarkının ismini de paylaştırmışlar.

party favor

albümün geneline hakim olan dream pop sound'dan uzaklaşıp sadece ukulele ile düzenlenen şarkı eilish'in erkek arkadaşının telefonuna sesli mesaj bırakmasıyla başlıyor. aşırı sahiplenici erkek arkadaşını onun doğum gününde telefon aracılığıyla terk ediyor, hatta bir noktada polisi çağıracağını bile söylüyor ama şarkının altyapısı ninni gibi. ukulele ve eilish'in yumuşak vokali birleşince ortaya sayko bir kız arkadaştan ziyade küçük kardeşini en tatlı sesiyle söylediği şarkılarla uyutmaya çalışan abla izlenimi veriyor.

bellyache

eilish ve abisi bu kez kurgu bir karakter ve hikayeyle geliyor. bir anda aklına esip arkadaşlarını, ona yakın olan herkesi öldürüp daha iyi hissedeceğini zanneden bir kişinin sonradan iyi hissetmemesini konu alıyor. eilish şarkının esas ilham kaynağının tyler, the creator'ın garbage şarkısı olduğunu belirtiyor. şarkının verse'leri ise sia ve zayn'ın dust till dawn şarkısının melodisine benziyor ancak burada bir ironi var, zira eilish'in şarkısı sia ve zayn'ın şarkısından aylar önce yayınlandı. albümün en iyi şarkılarından biri olan bu parçada da yukarıdaki gibi zıtlık var. bir psikopatın hikayesini anlatırken çok hoş bir plaj şarkısı gibi duruyor olması.

ocean eyes

albümde sadece finneas tarafından yazılan ikinci şarkı olan bu parçanın çok ilginç bir hikayesi var. finneas şarkıyı kendi grubu için yazıyor, şarkı bir dans hocasının isteğiyle ona verilecek. demo versiyonunu kardeşine söyletiyor finneas. billie de sadece eğlence olsun diye bu şarkıyı soundcloud'a koyuyor ve şarkı viral oluyor. 2015'te, 14 yaşındayken bir dans hocası için söylediği bu şarkı, eilish'in kariyerini başlatan çalışma ve yayınladığı ilk proje. bir yıl sonra şarkıyı streaming platformlarına gönderiyorlar. şarkının bunca hikayesine rağmen çok alakasız bir konusu var. eilish, incittiği kişinin yerine geçerek kendiyle konuşuyor. şarkı hem altyapı hem vokalleriyle "dream pop" türünün sözlük karşılığı.

hostage

eilish gibi bir karakter sevgilisine karşı ne kadar romantik olabilirse bu şarkıda da o kadar romantik. tek istediği kişinin erkek arkadaşı olduğunu belirttiği şarkıda onu bir rehin gibi hapsetme planlarından bahsediyor. aslında benzetmeler üzerinden o kişiyi kendine saklamak istediğini vurguluyor. bu şarkıyla birlikte ep'nin standart versiyonu bitiyor. başlangıca bakarsak etkisiz bir şarkıyla albüm kapanıyor.

&burn

watch şarkısının bir diğer versiyonu olan bu parça tıpkı selefi gibi kibrit çakma sesi içeriyor ve altyapısı ona kıyasla daha sert. iki versiyondan birini seçseydim bu şarkı olurdu. altyapısı anlattığı konuyla daha uyumlu. tabii iki şarkıyı ayıran tek şey altyapıları değil. eilish bu şarkıda vince staples ile düet yapıyor ki albümdeki ilk düet.

lovely

&burn şarkısı albümün yeniden yayınlanmış versiyonunda yer alıyordu. khalid düeti olan bu şarkı ise orijinalinde 13 reasons why dizisinin soundtrack albümünde bulunuyor. eilish şarkıyı sonradan ep'nin deluxe versiyonuna ekledi. sadece bu albümün değil, kariyerinin en iyi çalışmalarından biri olan bu parçada eilish, depresyonuna khalid'i de dahil ediyor. karşılıklı oturup yalnızlıkla ilgili şarkı söylüyorlar. piyano ve yaylılarla birleşince gerçekten de o içinden çıkamadıkları yalnızlığı dinleyiciye sonuna kadar hissettiriyorlar. eilish'in nakaratlarda kafa seslerini kullanmasının etkisi bir yana khalid'in vokali de oldukça başarılı. albümün en iyi parçalarından biri.

bitches broken hearts

eilish'in karşısındakine "istediğin kadar umursamıyormuş gibi yap, beni öpmek istediğini biliyorum" dediği bu şarkı deluxe versiyonun son şarkısı. ilişkileri genellikle ayrılık ve terk etme üzerine ele alan eilish için beklenmedk bir değişim ama genele kıyasla bir parça zayıf kalan bir çalışma.

albümün liste başarıları da kendisi gibi "derme çatma" bir yapıda. ilk haftasında billboard 200 listesine 185. sıradan girdi. eilish daha fazla tanındıkça albüm de listede kalmaya ve yükselmeye devam etti. geçen yıl when we all fall asleep where do we go'un yayınlanmasıyla bu albüm de zirvesine ulaşarak 14. sıraya çıktı. albümdeki şarkıların çoğu platin sertifikası almayı başardı. bunların pek önemi yok tabii. ep unvanını taşıdığı için eilish'in kariyerini etkilemeyecek. eğer oriijnal albümden önce ep yayınlamaya izin vermeyen bir sistem olsaydı, eilish son derece yavaş, etkisiz ve sönük bir başlangıç yapmış olacaktı. oysa şimdi "ilk stüdyo albümü" ile grammy'de yılın albümünü kazanmayı başarmış ender kişilerden biri olarak adını tarihe yazdırdı.