Bir Deprem Atlatmış Bina, Deprem Görmemiş Binadan Daha mı Güvenli?
Bir inşaat mühendisinden
"deprem atlatmış binanın daha güvenilir olması..." değişir. yapı hasar aldıkça yapının periyodunda artış meydana gelir. yapı eğer orta / yüksek katlı bir yapıysa spektrumun kuyruk bölgesine ilerleme olacağı için birim kütlesine etki eden maksimum ivme değerinde azalma olur. yani aynı depremin yapı üzerinde yaratacağı deprem etkisini yapı daha az hisseder.
ancak yapı az katlı ise oluşan hasar ile birlikte spektrumun orta bölgesine yani plato bölgesine geçiş olur. bu durumda spektral ivme değerinde yükselme meydana gelir; bu da daha büyük bir deprem kuvveti oluşumuna neden olur.
yine de bu tam bir fikir vermez; deprem atlatmış yapının bazı elemanları hemen kullanım seviyesinde iken; bazı elemanlar göçme durumuna yakın olabilir. ilk durumda anlattığım durum söz konusu ise bile yapının daha güvenli olduğu bilgisini çıkaramayız. ama daha güvenli de olabilir.
Diğer fikir verici yorumlarla kapatalım
"deprem atlatmış binanın daha güvenilir olması..." üzerine yoğun stres binen malzemenin moleküllerinin kohezyonunu (bir arada tutucu kuvvet) kaybetmesi düşünüldüğünde her zaman geçerli olmayan bir olasılık.
dolayısıyla deprem atlatan binada sağlamlık bağlamı, atlatılan depremle ilişkili değil kullanılan malzeme ve teknik ile alakalıdır. bu sonlu bir ilişki ve zaman bu konuda pozitif bir destek sağlamamaktadır.
"deprem atlatmış binanın daha güvenilir olması..." bunun yanlış bir iddia olduğu sık sık uzmanlar tarafından dile getiriliyor. deprem atlatmış bir bina yorgun bina olarak kabul ediliyor ve bundan sonra olacak hafif şiddetteki artçı sarsıntılarda çökme tehlikesiyle karşı karşıyalar.
bu sebeple şu andaki afette yıkılan binaların çoğunluğu ikinci sarsıntıda yıkılan binalar. hatta dün deprem altından canlı yayın açarak kurtulan üniversite öğrencisi, ilk sarsıntıyı evlerindeyken geçirdiklerini ve fazla etkilenmediklerini, bu sebeple uyumaya devam ettiklerini ama bir sonraki sarsıntıda ise evlerinin tümüyle yıkıldığını belirtti.
her sarsıntıda binalar zarar görüyor ama illaki yıkılmıyor. bir sonraki hafif bir sallantıda taş taşın üstünde kalmayacağını kimse bilemez.
